Tesla, BYD tăng giá ô tô điện trong tình trạng hỗn loạn về niken

Tại sao niken lại quan trọng đối với pin xe điện?

Tế bào pin Lithium-ion có ba lớp:

•           Cực âm có chứa liti trộn với niken và các khoáng chất khác như coban, mangan hoặc nhôm.

•           Một cực dương, làm bằng than chì cacbon và đôi khi là silicon.

•           Một dải phân cách làm bằng polyme xốp.

Ngoài ra còn có một chất điện phân lỏng, thường được làm từ muối lithium được hòa tan trong dung môi. Khi tế bào pin được sạc, các ion lithium được chuyển từ cực âm sang cực dương. Khi tế bào pin được phóng điện, các ion di chuyển trở lại cực âm và giải phóng năng lượng.

Trong những năm gần đây, các nhà sản xuất ô tô đã phát hiện ra rằng việc thêm nhiều niken vào cực âm có thể tăng mật độ năng lượng của pin, điều này đưa phạm vi sử dụng niken trên pin xe điện ở tỷ lệ cao hơn. Hầu hết hiện đang sử dụng cực âm có chứa ít nhất 60% niken.

Một số thậm chí còn sử dụng nhiều hơn, một phần để giảm hoặc loại bỏ coban, và một phần để tăng mật độ cho các ứng dụng cao cấp: Ví dụ, cực âm trong các tế bào pin mà tập đoàn pin khổng lồ LG Chem của Hàn Quốc cung cấp cho Tesla là 90% niken.

Cũng vì tầm quan trọng này nên việc Nga xâm lược Ukraine đã khiến giá nguyên liệu sản xuất pin, chẳng hạn như niken và lithium tăng cao, buộc Tesla và các nhà sản xuất xe điện khác phải tăng giá.

"Tesla & SpaceX đang chứng kiến áp lực lạm phát đáng kể gần đây trong nguyên liệu và hậu cần", Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk đã cia sẻ trong một bài đăng trên Twitter vào ngày 13 tháng 3. Hiện nhà sản xuất xe điện của Mỹ đã tăng giá tất cả các mẫu xe từ 4-10% ở Mỹ vào giữa tháng 3, và cũng tăng giá ở các thị trường khác, bao gồm cả Nhật Bản.

Tại Trung Quốc, Contemporary Amperex Technology hay CATL, nhà sản xuất pin ô tô hàng đầu thế giới dường như đã tăng giá hai lần kể từ giữa năm 2021. Truyền thông Trung Quốc đưa tin rằng, những đợt tăng giá đó có thể dẫn đến việc tăng giá khoảng 20.000 nhân dân tệ (3.140 USD) cho mỗi chiếc EV được bán ra.

Gần đây, các nhà sản xuất ô tô lớn của Trung Quốc đã giảm giá xe điện tại Thái Lan, tìm cách giành được vị thế trong thị trường do các công ty Nhật Bản thống trị. Nhưng chi phí pin tăng cao đã khiến chiến lược này bị lệch ngay ở thời điểm hiện tại. Hãng xe điện lớn nhất Trung Quốc là BYD và một công ty khởi nghiệp khác cũng chuyên về ô tô điện là XPeng đều đã tăng giá các loại xe điện của mình.

SAIC-GM-Wuling Automobile, do General Motors hậu thuẫn được biết đến với việc bán xe điện cơ bản với giá rẻ nhưng cũng đã phải tăng giá từ 4.000 đến 8.000 nhân dân tệ. Chiếc Hongguang Mini của họ trước đây là 28.000 nhân dân tệ, hiện được chào bán ở mức 32.800 nhân dân tệ, tăng 10%.

Điều này cũng dễ hiểu vì niken là một thành phần quan trọng trong pin lithium-ion được sử dụng trong hầu hết các loại xe điện, mà pin cũng chiếm khoảng một phần ba chi phí sản xuất xe điện. Nên khi chi phí nguyên vật liệu tăng đều ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả. Trong khi đó, Nga chiếm khoảng 10% sản lượng niken và cung cấp 20% chủng loại niken có độ tinh khiết cao được sử dụng cho pin ô tô. Với cuộc chiến sự làm gia tăng lo ngại về nguồn cung, giá niken giao sau 3 tháng đã chạm mức kỷ lục 55.000 USD / tấn trên Sàn giao dịch kim loại London vào ngày 7 tháng 3.

Hiện tại, giá niken vẫn ở mức cao, trung bình hơn 30.000 USD / tấn vào ngày 24/3, cao hơn gấp đôi so với năm ngoái. Một nguồn tin tại công ty thương mại Hanwa cho biết: "Với mức giá đó càng tăng lên cao trong những tháng sắp tới, nhiều nguy cơ chỉ những chiếc xe điện hạng sang đắt tiền nhất mới còn được trang bị pin".

Tác động không giới hạn chỉ đối với niken. Giá đất hiếm được sử dụng để làm nam châm động cơ cho xe điện cũng cao hơn 60% so với năm trước, với neodymium, một nguyên liệu thô cho nam châm hiệu suất cao có giá khoảng  212 đô la/ một kg vào hôm 23/3.

Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine, nhiên liệu hóa thạch như khí đốt tự nhiên và dầu thô cũng tăng mạnh. Và cũng có thể thấy, tầm quan trọng chiến lược của việc khử cacbon để giảm sự phụ thuộc vào Nga đã trở nên rõ ràng hơn.

"Xu hướng toàn cầu đối với xe điện sẽ tăng tốc", Sanshiro Fukao, thành viên cấp cao tại Viện nghiên cứu Itochu cho biết. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng do nhu cầu nhanh hơn dự kiến cùng tác động cực lớn từ chiến sự Nga-Ukraine đã dẫn đến vấn đề nguồn cung vật liệu. 

Ở Nhật Bản, giá tài nguyên vật liệu cao của Nhật Bản, kết hợp với đồng yên yếu và tăng trưởng thu nhập thấp đang làm giảm sức mua của người tiêu dùng. Nếu giá cả vẫn ở mức cao và việc phổ biến xe điện bị trì hoãn, nó sẽ có nguy cơ cản trở quá trình chuyển đổi của Nhật Bản sang một xã hội carbon thấp hơn.

Niken là một thành phần quan trọng trong các tế bào pin lithium-ion được sử dụng trong hầu hết các loại xe điện được bán tại. Nhưng sự tăng giá đột ngột của nó đã khiến các nhà phân tích và nhà đầu tư đặt ra câu hỏi khó về các chương trình xe điện đầy tham vọng của các nhà sản xuất ô tô.

Nhà phân tích ô tô của Morgan Stanley, Adam Jonas cảnh báo rằng các nhà đầu tư nên giảm kỳ vọng của họ đối với thu nhập của các nhà sản xuất ô tô và sự thâm nhập doanh số bán xe điện trong vài năm tới, vì sự tăng giá đột ngột của niken có thể làm suy yếu các kế hoạch EV đầy tham vọng của các nhà sản xuất ô tô toàn cầu bao gồm General Motors và Ford Motor.