Chiến thuật khó hiểu của Tổng thống Philippines trước phán quyết

Tân tổng thống Philippines cho biết ông tin rằng phán quyết mà Toà công bố ngày 12.7 sẽ thuận lợi cho Manila hơn là cho Bắc Kinh trong vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông. Trước các sĩ quan không quân Philippines, Tổng thống Rodrigo Duterte bắn tín hiệu với Trung Quốc là nếu phán quyết này “thuận lợi”  cho Philippines như dự kiến thì “chúng ta nên đối thoại”.

Giới chuyên gia cho rằng, những động thái và tuyên bố mới đây của tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte khi tuyên bố sẵn sàng đàm phán với Trung Quốc sau phán quyết, cho thấy đó là cách “hạ màn” vụ kiện Biển Đông do người tiền nhiệm Benigno Aquino III  dày công theo đuổi. Trước đó, ông Benigno Aquino từ chối mọi thảo luận song phương với Trung Quốc, vì e ngại bị đối thủ khổng lồ lấn áp.

Theo giới phân tích, đây là sự chuyển hướng so với người tiền nhiệm Benigno Aquino III - chính quyền năm 2013 đã đơn phương kiện Trung Quốc lên Tòa Trọng tài phản đối những tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.

Phó Giáo sư Richard Heydarian thuộc Đại học De la Salle cho biết Tổng thống Duterte "đang áp dụng cách tiếp cận rất khác, liên tục nhấn mạnh sự cần thiết phải can dự trực tiếp và khôi phục các quan hệ song phương. Ông Duterte đang phát đi tín hiệu rằng cả các vụ tranh chấp biển lẫn vụ kiện sẽ không định rõ kết cấu tổng thể các mối quan hệ song phương".

Ông Heydarian nhấn mạnh rằng Tổng thống Duterte đặc biệt sẽ chủ trương "hạ cánh mềm" sau khi Tòa Trọng tài Phụ lục VII ra phán quyết về vụ kiện trên vào ngày 12.7 tới và nhiều khả năng sẽ tìm kiếm những nhượng bộ trong vấn đề Biển Đông.

Ông Heydarian khẳng định "sắp diễn ra nhiều vụ thương lượng" giữa Philippines và Trung Quốc.

Trong khi đó, nhà phân tích Steven Rood thuộc Quỹ Châu Á cho rằng ông Duterte không rút lui khỏi hành động pháp lý do chính phủ trước đây của ông Aquino nộp lên tòa, mà chỉ là thayđổi chiến thuật.

Ông Rood nói rằng, mọi dấu hiệu hiện nay cho thấy Tòa Trọng tài sẽ phán quyết có lợi cho Manila, nhưng vì còn nhiều điều không chắc chắn về ý nghĩa sâu xa của phán quyết, ông tiên liệu rằng sẽ có một loạt các cuộc họp riêng và công khai để đánh giá tác động của phán quyết.