Kì bí “cổng địa ngục” với hàng trăm bộ xương

Không ai biết tại sao những bộ xương người ở đó, liệu họ chết cùng lúc hay là trải qua nhiều thế kỷ khác nhau.

Các nhà khảo cổ và làm phim người Đức đang lên dự án khám phá hàng ngàn hang động trên bán đảo này, nơi từng là chỗ ở của người tiền sử. Các hố sâu tự nhiên (cenote) trên bán đảo Yucatan của Mexico là một thế giới kỳ lạ và đẹp lạ lùng.

Chúng được tạo ra khi trần của các hang động đá vôi bị sụp. Một số hố trở thành hồ nhờ nước mưa, trong khi một số hố thông với những mê cung hang động khổng lồ. Trong thời kỳ đồ đá, nhiều hang động (lúc đó khô ráo) được dùng làm không gian sống cũng như nơi chôn cất. Người Maya sau đó xem các cenote như “cổng vào địa ngục Xibalba”.

Đem máy quay khổng lồ xuống hang động ngầm

Một cuộc khám phá có hệ thống với các “cổng địa ngục” này đang được thực hiện, với các công nghệ hình ảnh hiện đại và làm một bộ phim 3D. Các thợ lặn đã vẽ lại được bản đồ trên một khu vực dài hàng trăm ký lô mét.

Các nhà khoa học Đức chuẩn bị lần đầu tiên dùng công nghệ 3D để ghi lại hệ thống hang động ngầm này. Bộ phim tài liệu Những hang động tử thần (The Caves of the Dead) sẽ ra mắt trong mùa hè 2013.

Việc quay phim là những cuộc thử thách căng thẳng cho những người tham gia, cả về thể chất và tinh thần. Chẳng hạn, để quay được những bộ xương ở cenote Las Calaveras, người ta phải khuân nhiều thiết bị cồng kềnh qua một lỗ chỉ rộng chừng 1m2. Bên trong hang động đầy rêu và ngột ngạt. Nhiệt độ luôn ở mức 30 độ C và không khí đầy hơn nước như trong phòng tắm hơi của Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng nguy hiểm nhất có lẽ là các thợ lặn hang động.

Đi lên từ cổng địa ngục

Một số “cổng địa ngục” sâu hơn 100m. Bình thường khí nén không còn đủ khi lặn tới độ sâu này. Để tránh trạng thái mê ni-tơ và ngộ độc ô-xy, thợ lặn hang động sử dụng các sản phẩm khác, bao gồm trimix một hỗn hợp của ni-tơ, ô-xy và hê-li. Tuy nhiên, nếu họ gặp phải vấn đề thì phần lớn là nguy kịch, vì trên đầu họ là vách đá.

Hang Las Calaveras với 125 bộ xương người chỉ là phần nhỏ của những gì chờ được khám phá. Các nhà khoa học còn phải vén màn bí mật ở rất nhiều hang động chưa có người khám phá. “Khoảng 3.000 - 5.000 cửa cenote đã được khám phá cho đến nay, nhưng ước tính có tới 10.000 cenote” - theo Huber, trưởng đoàn khám phá.

Trong các hang động ngầm này, người ta đã tìm thấy những “kho báu” thật sự, gồm những phần của con người được cho là lâu đời nhất ở châu Mỹ cho đến nay và các nhà khảo cổ tin chắc sẽ tìm được nhiều hơn.

Bình gốm cổ người Maya đã ném vào cổng địa ngục trong nghi thức mai táng

Một trong số 125 xương sọ người còn lại ở động Las Calaveras

Trong thời tiền sử, con người chôn cất người chết trong các hang động ngầm tối tăm. Khi mực nước biển tăng lên đáng kể sau thời kỳ băng hà cuối cùng, khoảng 10.000 năm trước, mực nước trong các hang động (thông với Đại Tây Dương) cũng tăng. Xương người, dụng cụ lấy lửa và các công cụ khác thời kỳ đồ đá cũng dần bị ngập nước.

Sau đó, người Maya (sống trong khu vực này từ khoảng năm 3.000 trước Công nguyên cho đến năm 900 sau CN) ném gốm sứ, đồ trang sức và người chết vào các cenote. Những thứ của họ vẫn còn lại, cũng như của các loài động vật đã tuyệt chủng từ lâu, chẳng hạn như con lười đất khổng lồ và voi răng mấu.

“Có lẽ các cenote chứa đựng câu trả lời cho câu hỏi khi nào có con người đầu tiên đến châu Mỹ”, theo Huber. Nước được tin có thể bảo quản được những thứ lẽ ra sẽ biến mất trong một thời gian ngắn nếu ở trên cạn.

Chẳng hạn, ở hệ thống hang Toh Ha, các nhà khoa học phát hiện những mẩu xương của một bé trai 10.000 năm trước đây, và vật bị lửa cháy 8.500 tuổi. “Cứ giống như mới có đám cháy ngày hôm qua”, Huber nói.