Vụ 2 công an hy sinh: Có thể truy tố tội giết người?

Sáng ngày 4/4, trao đổi với PV Dân Việt, Luật sư Mai Quốc Việt (Công ty Luật FDVN) đã có nhận định xung quanh vấn đề hành vi vi phạm pháp luật của nhóm người đua xe, cướp giật khiến 2 cán bộ, chiến sĩ công an quận Sơn Trà hy sinh khi đang làm nhiệm vụ  truy đuổi.

Theo Luật sư Mai Quốc Việt, hành vi đã thực hiện của nhóm thanh thiếu niên này là hành vi vi phạm pháp luật, cần phải bị xử lý nghiêm minh. Dựa trên những thông tin mà báo chí thể hiện thì nhóm thanh thiếu niên có thể bị xử lý về mặt hành chính hoặc xử lý về mặt hình sự tùy thuộc vào tính chất, mức độ, hành vi đã thực hiện, mối quan hệ nhân quả, nguyên nhân gây ra sự cố đáng tiếc khiến 2 chiến sĩ công an hy sinh.

Nỗi đau của người nhà 2 chiến sĩ công an (ảnh: Nam Cường).

Theo quy định tại Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, thì người đua xe mô tô, xe gắn máy trái phép sẽ bị phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng. Ngoài việc bị phạt tiền, người thực hiện hành vi vi phạm còn có thể bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung là bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe và tịch thu phương tiện.

Tuy nhiên, theo một số thông tin thu thập ban đầu thì khi nhận được tin báo về việc các đối tượng đua xe, lạng lách đánh võng, cướp giật của người đi đường, 2 chiến sĩ công an đã ra ứng trực ngay và đuổi theo đối tượng, khi đến khu vực cầu Mân Quang (quận Sơn Trà), 2 chiến sĩ đã gặp nạn, hy sinh.

Như vậy, có một loạt hành vi vi phạm pháp luật, diễn biến sự việc đã xảy ra và tùy thuộc vào từng hành vi này, các đối tượng vi phạm có thể có dấu hiệu để xử lý hình sự đối với các tội danh như sau: “Tội cướp giật tài sản” – Điều 171 BLHS 2015; “Tội Đua xe trái phép” – Điều 266 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017; và “Tội Chống người thi hành công vụ” – Điều 330 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Theo đó, nếu đối tượng sử dụng phương tiện xe máy để tiến hành hành vi cướp giật thì theo quy định tại Điều 171 BLHS 2015, người nào cướp giật tài sản của người khác có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp thì có thể chịu mức phạt tù lên đến 10 năm.

Nếu nhóm đối tượng tiến hành việc đua xe máy trái phép thì theo quy định tại khoản 3, Điều 266 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017 thể hiện người nào đua trái phép xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động mà làm chết 2 người thì có thể chịu mức phạt tù lên đến 15 năm.

Hiện trường vụ việc.

Trường hợp, nhóm đối tượng chưa tiến hành việc đua xe máy trái phép, khi cơ quan chức năng yêu cầu dừng lại hành vi vi phạm nhưng vẫn không chấp hành hiệu lệnh, cản trở người thi hành công vụ thì theo quy định tại khoản 1, Điều 330 BLHS 2015 có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Trường hợp, trong quá trình các chiến sĩ công an truy đuổi, thực hiện nhiệm vụ nhưng các đối tượng vi phạm cố tình chèn ép, cố tình gây tai nạn, là nguyên nhân trực tiếp gây ra cái chết cho các chiến sĩ khi thực hiện nhiệm vụ thì còn có dấu hiệu để xử lý đối với tội “Giết người” theo quy định tại Điều 123 BLHS 2015.

"Như vậy, để áp dụng tội danh chính xác, xử lý hành vi vi phạm đã thực hiện của nhóm đối tượng thì cần làm rõ các đối tượng đã thực hiện những hành vi xâm phạm quan hệ nào được pháp luật điều chỉnh, bảo vệ; hành vi thực hiện là riêng lẻ, độc lập hay có sự phân công tổ chức; động cơ, mục đích phạm tội của các đối tượng để áp dụng tội danh, xử lý đúng người, đúng tội. Do vậy, theo tôi cơ quan chức năng có thể tiến hành khởi tố vụ án (nếu có đủ dấu hiệu tội phạm) đối với 1 tội danh cho nhóm đối tượng này, rồi sau đó tiến hành điều tra, làm rõ thêm các hành vi đã thưc hiện", Luật sư Mai Quốc Việt nói.

Trong sự việc này, có một số đối tượng khi thực hiện hành vi vi phạm nhưng là người chưa thành niên, theo quy định tại Điều 98 BLHS 2015: “Người dưới 18 tuổi phạm tội chỉ bị áp dụng một trong các hình phạt sau đây đối với mỗi tội phạm: Cảnh cáo; Phạt tiền; Cải tạo không giam giữ; Tù có thời hạn.”

Đồng thời tại khoản 6 Điều 91 BLHS 2015 có quy định: “Khi xử phạt tù có thời hạn, Tòa án cho người dưới 18 tuổi phạm tội được hưởng mức án nhẹ hơn mức án áp dụng đối với người đủ 18 tuổi trở lên phạm tội tương ứng và với thời hạn thích hợp ngắn nhất.”

Tại Điều 101 BLHS 2015 có quy định: Mức phạt tù có thời hạn áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được quy định như sau:

“1. Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 18 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định;

2. Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định”.

Ngoài ra, trong sự việc này nếu đối tượng thực hiện hành vi chưa đủ, dưới 14 tuổi thì theo quy định của BLHS chủ thể thực hiện chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Trong trường hợp này, theo quy định tại Điều 90, Điều 92 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 người vi phạm có thể bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng.

"Như vậy, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử (nếu có) khi áp dụng hình phạt, dựa vào thời điểm các đối tượng phạm tội, độ tuổi mà cơ quan chức năng áp dụng hình phạt phù hợp, tương ứng. Các nghi can gây ra vụ việc đều đang thuộc lứa tuổi cắp sách đến trường, chưa phát triển đầy đủ về mặt nhận thức và chưa ý thức được hành vi của mình gây ra, không lường trước được những hậu quả nên để lại những hệ luỵ vô cùng nghiêm trọng và hết sức thương tâm. Đây cũng là lời cảnh tỉnh cho các bậc phụ huynh cần phải quan tâm, theo dõi hơn nữa con em của mình, tuyên truyền, giúp các em nhận thức được những hành vi nào là nguy hiểm cho xã hội để tránh những hậu quả không mong muốn xảy ra", Luật sư Mai Quốc Việt nhấn mạnh.