Chung tay triệt phân bón giả: Xử lý ngay 3 bất cập

Ông đánh giá như thế nào về tình hình sản xuất kinh doanh buôn bán phân bón ở Việt Nam hiện nay?

- Từ một nước nhập khẩu phân bón là chính, đến bây giờ Việt Nam cơ bản có thể tự túc được phân bón để phục vụ trong sản xuất nông nghiệp và tiến tới xuất khẩu được một số sản phẩm phân bón. Đây là một tín hiệu đáng mừng, phấn khởi và tự hào. Hiện nay, hệ thống sản xuất của chúng ta đã được bố trí, mở rộng sản xuất, cung ứng từ Bắc chí Nam, do vậy nông dân sẽ không phải lo lắng vì thiếu phân bón vào mùa vụ nữa.

Tuy nhiên để phát triển bền vững và hạn chế những tiêu cực ngành phân bón cần giải quyết triệt để một số tồn tại về quy hoạch về sản xuất; xây dựng các văn bản pháp luật;… Hiện nay thực trạng phân bón kém chất lượng, phân bón giả vẫn còn tồn tại và ngày càng tinh vi hơn, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp làm ăn chân chính, đến nông dân, mùa màng, và ảnh hưởng đến cả môi trường. Thực trạng này cần thiết phải lên án, xử lý, phải tiêu diệt cả mầm mống, tư tưởng định làm ăn gian dối.

Ông có thể nói rõ những bất cập lớn đang tồn tại trong quản lý sản xuất kinh doanh phân bón?

- Thời gian qua các cơ quan quản lý nhà nước đã cố gắng để xử lý những tồn tại bất cập của ngành. Tuy vậy, vẫn còn những hiện tượng tiêu cực trong sản xuất buôn bán, từ đó buộc chúng ta suy nghĩ rằng bất cập ở đâu?

Tôi nghĩ hiện nay có 3 bất cập lớn đang tồn tại trong quản lý sản xuất kinh doanh phân bón. Thứ nhất, văn bản quy phạm pháp luật của chúng ta vẫn chưa đầy đủ, chưa hoàn thiện. Thứ hai, việc phân cấp quản lý chất lượng phân bón (ngay cả việc quản lý chất lượng) cũng chưa thật sự rõ ràng, chồng chéo mà thường thì “cha chung không ai khóc”. Vì vậy cần phân cấp chức năng, nhiệm vụ cho từng bộ, ban, ngành rõ rang cụ thể hơn, không thể giao cho nhiều bộ cùng quản lý chất lượng phân bón được. Thứ ba, chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe, chưa đủ sức tiêu diệt, ngăn chặn mầm mống làm ăn phi pháp.

Đóng gói sản phẩm tại Công ty Phân lân Văn Điển.

Theo ông, để giải quyết căn bản những bất cập tồn tại lớn đó, 2 nghị định về quản lý và xử phạt sản xuất kinh doanh phân bón (mà Chính phủ đang giao cho Bộ Công Thương dự thảo) cần phải chỉnh sửa, bổ sung những nội dung nào?

- Việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật nói chung của các bộ đều chậm so với tiến độ, chậm so với yêu cầu cũng như kế hoạch đã đề ra. Vì vậy công việc đầu tiên là phải nhanh chóng ban hành 2 nghị định trên. Về nội dung của nghị định phân bón, cần đề cập tới 3 vấn đề cốt lõi: Thứ nhất, sản xuất kinh doanh phân bón phải là mặt hàng có điều kiện, phải đưa ra được chế tài, quản lý các mặt hàng sản xuất kinh doanh có điều kiện. Thứ hai, nghị định đó phải quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng bộ, ngành để không chồng chéo. Thứ ba, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chất lượng phải có một cách có hệ thống thống nhất và phải được pháp luật bảo lãnh, có như vậy thì hiệu lực mới cao.

Còn chế tài xử lý thì rõ ràng phải đủ mạnh để đủ sức răn đe, đủ sức hạn chế hiện tượng tiêu cực về sản xuất và kinh doanh phân bón. Vừa rồi Bộ Công Thương đã đưa ra dự thảo Nghị định xử phạt hành chính trong hoạt động phân bón để nhân dân góp ý, trong đó có đề cập mức xử phạt cao nhất được áp dụng đối với hành vi sản xuất, gia công phân bón giả là từ 120 – 150 triệu đồng; đối với hành vi kinh doanh phân bón giả mức phạt cao nhất là từ 80 – 90 triệu đồng... Tôi thấy như vậy là phù hợp.

Nhiều doanh nghiệp sản xuất phân bón lớn có ý kiến rằng hiện nay kiểm định chất lượng phân bón đang có nhiều vấn đề, kiểm định rất lỏng lẻo, đội ngũ kiểm định vừa thiếu vừa yếu về mặt chuyên môn, máy móc công nghệ kiểm định sơ sài. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Tôi hoàn toàn chia sẻ những đánh giá đó của doanh nghiệp, bởi vì những đánh giá đó là chính xác. Đúng là hiện nay trong kiểm định chất lượng phân bón đang có vấn đề cần giải quyết. Có những kiểm định cùng một mẫu nhưng ở mỗi phòng kiểm định lại cho ra những kết quả khác nhau khiến cho lực lượng xử lý lúng túng. Hiện nay đội ngũ làm công tác kiểm nghiệm và thiết bị kiểm nghiệm còn đang yếu kém và có nhiều hạn chế, họ cần phải được đào tạo, máy móc kiểm định phải được nâng cấp và hiệu chỉnh hóa để nó có chung một quy chuẩn, quy định, để mẫu kiểm định có chung một kết quả. Chứ với cách làm như hiện nay, doanh nghiệp họ bức xúc, phàn nàn là đúng thôi.

Xin cảm ơn ông!

Đình Thắng - Hoàng Huệ (thực hiện)