Đà Nẵng “dọa” kiện Bộ Tài nguyên - Môi trường

UBND thành phố Đà Nẵng vừa có văn bản gửi Bộ Tài nguyên- Môi trường (TNMT), Văn phòng Chính phủ và Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đề nghị Bộ TNMT sửa lại “Dự thảo quy trình vận hành liên hồ chứa A Vương, ĐăkMi 4 và Sông Tranh 2” (Quảng Nam) trước khi trình Thủ tướng phê duyệt, nếu không sẽ kiện ra tòa án...

“Bóp cổ” hạ du sông Vu Gia

Ông Huỳnh Vạn Thắng-Phó Giám đốc Sở NNPTNT, Phó ban Phòng chống lụt bão TP.Đà Nẵng khẳng định với phóng viên NTNN vào chiều ngày 13.2 rằng, sẽ kiện Bộ TNMT ra tòa nếu bộ này chỉ coi trọng lợi ích thủy điện mà bỏ qua lợi ích của người dân.


Theo ông Thắng, 3 năm trở lại đây, nguồn nước của TP.Đà Nẵng bị thiếu hụt nghiêm trọng. Nguyên nhân chính là do các nhà máy thủy điện ở Quảng Nam tích nước ở thượng nguồn không trả về cho hạ du. Đà Nẵng đã nhiều lần kêu cứu lên Bộ TNMT và lên tới cả Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải. Tuy nhiên ngày 7.1.2014, Bộ TNMT đã gửi cho Đà Nẵng Dự thảo quy trình vận hành liên hồ chứa A Vương ĐăkMi 4 và Sông Tranh 2” (Quảng Nam).

Trong đó dự thảo này đã khống chế mực nước tại Ái Nghĩa (huyện Đại Lộc, Quảng Nam)-một trong những nhánh sông Vu Gia cung cấp 80% lượng nước cho cả TP.Đà Nẵng ở mức 2,53m để làm cơ sở cho vận hành hồ chứa. “Bộ TNMT khống chế mực nước này chẳng khác gì “bóp cổ” hạ du sông Vu Gia, nơi có 1,7 triệu dân sinh sống”- ông Thắng nói.

Theo ông Thắng lý giải, con số 2,53m tại Ái Nghĩa là giá trị trung bình của mực nước trung bình tháng có dòng chảy nhỏ nhất trong các năm từ 1976-2013 lại nay. Ai cũng có thể biết, cạn kiệt nguồn nước vào lúc này. Bộ TNMT chọn con số này để làm cao trình mực nước khống chế đồng nghĩa với việc bắt cả hạ du sông Vu Gia luôn ở trong tình trạng cạn kiệt và khan hiếm nước. Dự thảo này đã bỏ qua lợi ích của người dân và chỉ chú trọng đến lợi ích của thủy điện.

Qua nghiên cứu, tính toán nhiều năm của Đà Nẵng, hiện hàng năm Thủy điện ĐăkMi 4 đã lấy đi khoảng 1.200 triệu m3 nước của sông Vu Gia. Trong khi Thủy điện A Vương và Sông Bung 4 chỉ bổ sung được 700 triệu m3. Còn thủy điện ĐăkMi 4 lấy nước của sông Vu Gia nhưng không trả về cho sông Vu Gia mà chuyển qua sông Thu Bồn. Vấn đề này Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã yêu cầu Thủy điện ĐăkMi 4 phải xả trả lại cho Vu Gia 25m3/s. Tuy nhiên chính trong dự thảo mới này của Bộ TNMT đã phản lại ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải- ông Thắng nói.

Sẽ kiện vì lợi ích của dân

Một phương án có lợi cho cả thủy điện cũng như lợi ích của người dân mà TP.Đà Nẵng đã đề nghị Bộ TNMT từ tháng 7.2013 là chọn mực nước khống chế tại Ái Nghĩa với mức 2,8m trong suốt mùa cạn. Với phương án này Thủy điện ĐăkMi 4 cũng chỉ phải trả lại cho sông Vu Gia 452,2 triệu m3 nước, tương đương với 38% lượng nước mà thủy điện này lấy của sông Vu Gia trong mùa cạn. Phương án này trong dự thảo Bộ TNMT đã gạt bỏ- ông Thắng cho hay.

Hơn 2 năm nay Công ty Cấp nước Đà Nẵng phải bơm nước từ sông Yên tại đập An Trạch, cách Nhà máy nước Cầu Đỏ hơn 8km về để sản xuất nước sạch. Trước đây, mỗi năm công ty chỉ mất vài giờ một ngày và chỉ trong 1 tháng mùa hạn phải thực hiện bơm nước thô bổ sung nhưng 2 năm nay phải bơm nước bổ sung liên tục cả ngày trong suốt 6-7 tháng/năm. Việc sử dụng nguồn nước thay thế này rất tốn kém, khiến mỗi khối nước đội giá thêm 550 đồng.

Chỉ tính riêng năm 2012 công đoạn này đã ngốn hơn 5 tỷ đồng và năm 2013 tăng lên gần 13 tỷ đồng của Công ty Cấp nước Đà Nẵng. Vì vậy bắt đấu từ tháng 2.2012, TP.Đà Nẵng đã phải tăng giá nước sạch để bù đắp chi phí. Nguyên nhân chính là do nươc sông Cầu Đỏ bị nhiềm mặn nghiêm trong do nhà máy thủy điện thượng nguồn sông Vu Gia đã cắt dòng, ông Nguyễn Trường Ảnh - Giám đốc công ty Cấp nước Đà nẵng cho biết.

Với tình hình như hiện nay, UBND TP.Đà Nẵng đã thống nhất yêu cầu Bộ TNMT phải sửa lại dự thảo này trước khi trình Thủ tướng. Nếu điều này không được thực hiện, UBND thành phố sẽ họp với các ban nghành liên quan để lên phương án kiện Bộ TNMT ra tòa án. “Việc này chưa có tiền lệ nhưng vì lợi ích của người dân chúng tôi sẽ quyết tâm làm, không phải dọa cho vui”- ông Thắng quả quyết.