Giao lưu trực tuyến: Nguy hiểm do hố ga mất nắp - giải pháp nào?

Đại diện Ban Biên tập Báo Nông Thôn Ngày Nay - Báo điện tử Dân Việt tặng hoa cho khách mời dự giao lưu trực tuyến.

Bạn đọc Hoàng Mạnh (Hà Đông, Hà Nội) gửi câu hỏi tới PGS.TS Nguyễn Văn Hùng: Thưa ông, gần đây liên tục những vụ mất nắp hố ga, nắp cống xảy ra. Theo ông, những sự cố này bắt nguồn từ nguyên nhân nào?

PGS.TS Nguyễn Văn Hùng: Trước tiên, xét về mức độ đảm bảo tính an toàn, nhà sản xuất phải thiết kế được loại nắp hố ga, nắp cống có khả năng chống ăn cắp vì những người đi thu mua vật liệu có thể dùng nó để tái chế. Do đó, ưu tiên đầu tiên phải là sản xuất được loại nắp hố ga, nắp bể cáp thông tin, nắp cống muốn ăn cắp cũng khó. Ngoài ra, cơ quan chức năng địa phương phải tham gia, phải vào cuộc quản lý để chống mất cắp. Cuối cùng phải đẩy mạnh phong trào toàn dân để tham gia bảo vệ nắp hố ga, nắp cống.

PGS.TS Nguyễn Văn Hùng

Bạn đọc có email Hoapthk2002@gmail.com gửi câu hỏi tới bà Bùi Thị Ngọc Lan: Thưa bà, câu chuyện khu chung cư Hoà Bình - Hà Đông thuộc phường Yên Nghĩa mất tới 200 nắp hố ga gợi cho bà suy nghĩ gì?

Bà Bùi Thị Ngọc Lan: Đơn vị của chúng tôi là Công ty Xuất nhập khẩu Thiên Phát, dự án sản xuất gang cầu của chúng tôi được mở nhờ những dự án xuất khẩu sang Châu Âu. Đến năm 2000 thì châu Âu người ta đã có những nghiên cứu tiết kiệm nguyên liệu quốc gia nhờ đúc sản phẩm gang cầu này. Họ không cần lượng gang, lượng thép thật nhiều mà đúc theo công nghệ gang, sắp xếp lại tinh thể trong gang để tạo ra chịu lực chống va đập, độ bền vĩnh cửu và điều đó thích nghi với sản phẩm nắp hố ga, nắp bể và nắp thoát nước. 2008 có một vụ tai nạn xảy ra khi người phụ nữ đèo một em bé đi trên đường Lạc Long Quân (Hà Nội) và vấp vào hố ga xe ngã xuống và có một xe ô tô vượt qua và chèn em bé qua bánh xe.

Điều đó làm chúng tôi rất đau lòng. Sản phẩm gang cầu mà chúng tôi xuất sang châu Âu có chất lượng rất tốt, chịu lực, chống mài mòn và chịu va đập rất lớn.

Chúng tôi quyết định chủ động giảm bớt đơn hàng xuất khẩu và tập trung vào thị trường trong nước. 10 năm nay chúng tôi đã triển khai khắp toàn quốc, sân bay, bến cảng, những bãi đỗ máy bay chịu lực 90 tấn, 120 tấn. Nhà máy chúng tôi ISO chứng nhận nhà thiết kế và chuyên chứng nhận gang cầu. Chúng tôi làm theo tiêu chuẩn IN 124 của Châu Âu. Đây là tiêu chuẩn toàn châu Âu quy định khả năng chịu lực trong từng vị trí: bến cảng, hàng nặng cho container, bãi đỗ máy bay chịu tải từ 60 tấn - 120 tấn, xa lộ xe lớn đi qua lưu lượng lớn 40-60 tấn., khu đô thị 40 tấn, bãi đỗ xe ô tô 25 tấn, đường đi bộ 12.5 tấn, tiết diện nhỏ 1,5 tấn sân golf chẳng hạn.

Bà Bùi Thị Ngọc Lan - Tổng Giám đốc Công ty Thiên Phát

Bà Bùi Thị Ngọc Lan bổ sung: 10 năm nay sản phẩm của chúng tôi đã khi khắp mọi miền trên đất nước, cảng Phú Mỹ 1, Cảng Quốc tế Container, Cảng Thị Vải, Cái Mép, sân bay Tân Sơn Nhất... Chúng tôi tự hào làm những sản phẩm dãy hào thoát nước của sân bay Tân Sơn Nhất lên tới 90 tấn.

Có một lần rất bất ngờ, máy bay của chúng tôi lúc hạ cánh đỗ vào đúng mương thoát nước, một bánh máy bay mà phải nói cái lực rất lớn, chúng tôi thiết kế rất thành công như vậy đấy.

Hiện tượng mà mất cắp lên tới 200 nắp hố ga thì thực sự là xấu hổ với những ai theo đuổi ngành công nghiệp này. Riêng chúng tôi từ lâu đã thiết kế ra bản lề chống trộm. Chúng tôi cam kết không mất trộm, không gãy vỡ nếu cho chúng tôi thiết kế bản lề chống trộm. 10 năm nay chúng tôi chưa nhận được phản hồi khiếu nại về sản phẩm mất trộm. Chưa đơn vị nào khiếu nại rằng sản phẩm bị gãy vỡ nếu như thi công đúng chuẩn.

Kiểm tra chất lượng gang cầu tại Công ty Thiên Phát

Bạn đọc có email: trantuan562001nt@yahoo.com.vn hỏi: Nhiều nơi, nắp hố ga, nắp cống, song chắn rác sau một thời gian đưa vào sử dụng thì bị gãy vỡ, dấy lên lo ngại về chất lượng của công trình, theo quy định và tiêu chuẩn, những hạng mục này đảm bảo yêu cầu ra sao thưa ông Nguyễn Văn Hùng?

PGS.TS Nguyễn Văn Hùng: Quá trình khai thác sử dụng nắp hố ga, bể cáp, song chắn rác mà bị gãy vỡ, hư hỏng thì do chất lượng của sản phẩm không tốt như: khả năng chống va đập, chịu tải trọng, khả năng chịu ăn mòn, mài mòn có vấn đề.

Hoặc theo tôi là do khi lắp đặt không đảm bảo trạng thái làm việc tốt cho sản phẩm. Cần phải xem khâu thiết kế, sản xuất, sử dụng vật liệu có đảm bảo hay chưa, nói chung phải xem lại quá trình đầu vào.

Gang có 2 loại: gang dẻo và gang giòn. Gang giòn thì dễ gãy vỡ hơn. 

Chi tiết cuộc giao lưu trực tuyến

Bạn đọc có số điện thoại 0913.0982xx hỏi: Nếu như xảy ra tai nạn thì đơn vị nào phải chịu trách nhiệm, thưa ông Nguyễn Văn Hùng?

PGS.TS Nguyễn Văn Hùng: Với những vụ việc tai nạn xảy ra, nếu không thỏa thuận dân sự bình thường được thì gia đình nạn nhân có quyền khởi kiện. Không chỉ trường hợp này mà những trường hợp khác kể cả cây đổ, tai nạn dọc đường thì cũng có thể quy được trách nhiệm.

Nếu mất nắp hố ga thì phải tìm được nguyên nhân mất nắp hố ga là do đâu, quá trình sử dụng thì ở địa phương đã phân công trách nhiệm cho ai quản lý hay không.

Hàng loạt hố ga bị mất nắp tại Hà Đông (Hà Nội)

Rồi khi mất nắp ga rồi đã có ai cảnh báo hay không chứ không mùa ngập lụt mà nước ngập lên thì ai đi vào đó sụt xuống thì gặp tai nạn, rất nguy hiểm.

Riêng ô tô xe máy mà đi ngang thì tai nạn khó tránh khỏi. Không chỉ họ có thể gặp tai nạn mà kéo theo những phương tiện khác nữa liên lụy theo. Cho nên ở nước ta, cần quy định chế tài, quy trình xử lý xảy ra thế này, không ai có trách nhiệm. Trở vào quên lắng và cuối cùng chả ai chịu trách nhiệm cả.

Đấy là kẽ hở trong luật pháp nước ta. Cột điện đổ do mữa bão, cây đổ thì thường chắc không ai chịu trách nhiệm cả đâu.

Bạn đọc có mail: Ledinhminh1960kvhc@gmail.com hỏi: Sản phẩm của Thiên Phát có ưu việt và khác biệt gì so với các sản phẩm khác trên thị trường?

Bà Bùi Thị Ngọc Lan: Cái khác biệt nhất của sản phẩm Thiên Phát với các sản phẩm khác trên thị trường là chúng tôi đúc bằng quy trình công nghệ cao với sự kiểm soát về chất lượng hết sức nghiêm ngặt và sản phẩm của chúng tôi giảm được giá thành đáng kể.

Sản phẩm của Thiên Phát khắc phục các vấn đề mà xã hội đang lo lắng và thực tế đã khắc phục được rồi: Đó chính là hiện tượng gãy vỡ. 

Giá thành của sản phẩm cũng rất cạnh tranh mà đảm bảo độ an toàn. Sản phẩm giúp giải quyết vấn đề mà cộng đồng đang bức xúc, giá thành hạ, khả năng chịu lực cao, khả năng tải trọng vượt tải trọng và đặc biệt không thể nào mất trộm được.

Ngoài ra, nếu sản phẩm của chúng tôi được khắc họa hoa văn lên sẽ y như một bức tranh tinh xảo, sắc nét, không mòn được, rất đẹp!

Bà Bùi Thị Ngọc Lan

Bạn đọc tên Bình (Thanh Hóa) hỏi PGS.TS Nguyễn Văn Hùng: Cá nhân ông đã từng đi nhiều nước, tại các nước, kinh nghiệm của họ trong việc sử dụng nắp hố ga thế nào?

PGS.TS Nguyễn Văn Hùng: Giống như nhu cầu con người mới đầu ăn đỡ đói, nhu cầu thấp. Hay nắp cống, hố ga mới đầu che đậy đỡ mùi, đỡ nguy hiểm thôi chưa tính tới những gì sâu xa.

PGS.TS Nguyễn Văn Hùng

Thời gian trôi qua, nhu cầu cuộc sống ngày càng phát triển, giá trị tính mạng con người càng cao thì yêu cầu đòi hỏi mọi thứ trong cuộc sống phải tăng tính an toàn. Chẳng nói đâu xa ở nước ta, những con đường chính vẫn còn những nắp hố ga từ thời Pháp thi công vẫn còn thì đường nét của những kỹ thuật đúc của họ, gia công của họ khá tinh xảo. Trên nắp hố ga có đề hẳn sản xuất tại đâu, rất rõ ràng, thậm chí những viên gạch, đào những móng cũ thì vẫn đề tên nhà máy gạch rất sắc nét, vẫn còn nguyên. Chứng tỏ thời kỳ đó, họ đã quan tâm và truy nguồn gốc sản phẩm để gắn với trách nhiệm cũng như thương hiệu, uy tín đơn vị sản xuất. Đấy chính là gắn với độ an toàn.

Còn các nước khác thì nắp ga, chỗ nắp hố kỹ thuật khác thì đều làm rất tinh xảo, đầy đủ nhãn hiệu, nơi sản xuất, tiêu chuẩn sản xuất, tiêu chuẩn sản phẩm.

Ở nước ta thì quá trình nâng cao sản phẩm, các nơi nào khu vực mà càng có giá trị, công trình quan trọng đòi hỏi chất lượng thì cũng đòi hỏi những nhà sản xuất có những sản phẩm có chất lượng, trên ấy đòi hỏi yêu cầu ghi đầy đủ tên cơ sở sản xuất, nhận diện thương hiệu và tiêu chuẩn sản phẩm, mác tải trọng... Tôi tin là ở chỗ chị Lan (Bùi Thị Ngọc Lan) cũng đã làm được điều này từ lâu.

Bạn đọc Như Quỳnh (Thành phố Bắc Ninh): Là nhà sản xuất, thưa bà Lan, đâu là khó khăn và trở ngại cho bà khi tập trung cấp cho thị trường nội địa?

Bà Bùi Thị Ngọc Lan: Về phía Công ty Thiên Phát, chúng tôi luôn luôn đặt tiêu chí mình phải đáp ứng các yêu cầu chất lượng nắp bể này một cách cao nhất. Đó là không gãy vỡ, chống mất trộm, tính thẩm mỹ cao, hoa văn sắc nét, giá thành cạnh tranh...

Với tất cả những tiêu chí này, chúng tôi đáp ứng được các khách hàng khó tính nhất. Và thực tế chúng tôi đã làm được việc này, nhưng bên cạnh đó chúng tôi vẫn "không đủ lực với tới được". Ý của tôi là gì:

Về thiết kế: Thiết kế nắp hố ga hiện tại của ta không đồng bộ tùy hứng, thiết kế cũ xưa không có gì đổi mới, thẩm mỹ cả, nói chung rất là lộn xộn: Trên một tuyến đường mà cái thì tròn, cái thì vuông, rất lạ!

Tôi xuất khẩu sản phẩm đi châu Âu có thể ký 6.000 tấn/năm chỉ có 3 mẫu và chúng tôi đúc bằng công nghệ cao, dây chuyền tự động. Ví dụ tôi làm với tập đoàn MCP của Italy, người ta quy định chuyên về nắp điện và chỉ có 2 cái mẫu thôi. 

Qua đơn hàng 6.000 tấn, tạo điều kiện cho chúng tôi thiết lập dây chuyền tự động và giá thành rất hạ, giảm nhân công, sản phẩm ổn định, giá thành đương nhiên giảm so với sản phẩm trong nước.

Còn trong nước một dự án nhỏ mà có tới 4 loại kích thước khác nhau: nắp thoát nước, nắp đậy, nắp tròn, nắp vuông. Chúng ta đang sai sót: Hố hình vuông thì đậy nắp tròn nên 4 góc xung quanh hở ra và lở lói cả 4 phía. Nhẽ ra, với hố ga hình vuông thì phải đậy nắp vuông chú sao lại để nắp tròn.

Cho nên tôi xin kiến nghị: Cần thiết kế nắp gang mang tính đồng bộ cho từng loại ứng dụng ví như nắp hố ga tròn sử dụng cho loại nào, cho đậy cái gì: nắp tròn đậy nước thải hay mưa. nắp hố ga vuông, hình chữ nhật...để tránh tình trạng lộn xộn về kích thước, dẫn tới việc nắp đậy rất không chuẩn. Mà không chuẩn dễ gãy vỡ mất độ an toàn và chính cái này khiến nắp hố ga bị oan do bị lắp đặt sai đồng bộ.

Riêng nắp bể của bưu chính viễn thông thì thiết kế tiêu chuẩn rất chuẩn. Cả về thiết kế lẫn tiêu chí kỹ thuật rất chuẩn. Tạo điều kiện cho nhà sản xuất yên tâm, tự tin khi cung cấp, thi công. 

Cho nên thời gian tới, theo tôi, tất cả những hố ga đậy thì nắp hố ga đậy hố thải, nước mưa nên là nắp hình tròn tạo thuận lợi cho thi công bê tông.

Lợi thế nắp hình tròn thì cần quây tròn cổ bê tông để sử dụng nó thì vừa rẻ, vừa an toàn. Tăng cường khả năng chịu lực hơn. Khả năng chịu lực nắp tròn hơn nắp vuông. Giá thành rẻ hơn đang kể tới gần 1 triệu/cái.

Nhìn bề mặt giao thông thẩm mỹ hơn, đồng bộ hơn.

Châu Âu họ chỉ định gang cầu, không sử dụng gang xám cho nắp hố ga, nắp bể nữa. Dứt điểm là như vậy. Tại Việt Nam, đáng mừng là trên thị trường gang cầu đã chiếm thị phần lớn rồi. Đó là tín hiệu vui với những nhà sản xuất như chúng tôi, thưa nhà báo và các độc giả.

Bạn đọc Mai An (Hải Phòng) hỏi: Các sản phẩm nắp hố ga, nắp cống hàng nhái, hàng giả khi được bán ra thị trường và được đưa vào sử dụng trong các công trình có ảnh hưởng rất lớn đến tính mạng của người dân. Vậy có chế tài nào để xử lý cho những cơ sở chuyên làm giả, nhái những sản phẩm này, thưa ông Hùng?

PGS.TS Nguyễn Văn Hùng: Theo tôi, khi một hãng đã có thương hiệu rồi thì các hãng khác hay làm giả, làm nhái sản phẩm của họ để tăng lợi nhuận. Họ mượn thương hiệu của người khác để tăng lợi nhuận cho bản thân họ. Vẫn có những chế tài để xử lý hàng nhái, hàng giả nhưng hàng nhái hàng giả gây ảnh hưởng đến tính mạng con người thì phải xử lý mạnh hơn, thậm chí có thể khởi tố hình sự.

Để tìm ra chính xác những kẻ làm nhái làm giả thì phải điều tra cẩn thận, tìm hiểu chính xác sau đó thì phải xử lý thật nghiêm để răn đe họ, đồng thời nhằm loại bỏ sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp. Hàng nhái, hàng giả nghiêm trọng hơn khi thậm chí còn có thể đánh sập nền kinh tế vì thế phải chống hàng giả, hàng nhái để ngăn ngừa tổn hại đến không chỉ tính mạng con người mà còn đối với nền kinh tế, đồng thời tránh ảnh hưởng đến các cơ sở, nhà sản xuất lớn làm ăn chân chính. Đối với nắp hố ga hàng nhái, hàng giả, phải xử lý nơi đến chốn, xử lý tận cùng để đảm bảo an toàn đời sống cho người dân, cho nền kinh tế và cho xã hội.

Câu hỏi cuối mà chúng tôi lựa chọn trong số rất nhiều câu hỏi gửi tới giao lưu, thưa bà Bùi Thị Ngọc Lan: Từ một giáo viên dạy giỏi nhiều năm liên của trường Tây Sơn, bà đã rẽ sang một ngành rất mới là sản xuất gang cầu. Thực tế 12 năm qua bà đã có những thành công nhất định, là doanh nghiệp tiên phong, hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp nắp hố ga, nắp bể cáp, song chắn rác... bằng gang cầu ra thị trường. Thông điệp mà bà đưa ra khi lựa chọn ngành này là gì, thưa bà Lan?

Bà Bùi Thị Ngọc Lan: Tôi xuất thân là một giáo viên dạy ở trường Tây Sơn. Khi mở doanh nghiệp, khát khao của tôi là tạo ra sản phẩm xuất khẩu ra thị trường châu Âu. Có lẽ tôi không ngờ sau này sẽ chuyển hướng về thị trường Việt Nam. Sau khi chứng kiến hai vụ tai nạn thương tâm liên quan tới chất lượng nắp hố ga, bể cáp tại ta. Có lẽ xuất phát của một giáo viên từng đứng trên bục giảng, tôi mong muốn tạo ra những sản phẩm tốt nhất cho thị trường Việt Nam. Dù đã không còn dạy học 10 năm nay, xong tôi muốn truyền tình yêu, niềm tự hào vào những sản phẩm mà các em học sinh và người thân các em đang đi trên đó hàng ngày.

Thời gian tới, chúng tôi vẫn hướng tới tạo ra những nắp hố ga thật sự an toàn. Bây giờ không chỉ là những học sinh của tôi, mà cả những đứa con, cháu của học sinh tôi sẽ đi trên những con đường đó, và tôi thực sự yên tâm về điều đó.

Đúng như lời một nhà báo đã viết bài báo đầu tiên cho tôi, nay tôi muốn gửi thông điệp đó tới các độc giả của Báo điện tử Dân Việt/Nông Thôn Ngày Nay: Tôi muốn mang thêm bình yên cho những con đường...