Dùng nước mắm chứa soda công nghiệp có thể gây viêm dạ dày

Theo TS Trần Đáng, soda công nghiệp (Na2CO3) là chất cấm đưa vào thực phẩm nói chung và nước mắm nói riêng. Trong danh mục phụ gia được phép đưa vào thực phẩm do Bộ Y tế quy định không có chất này. Việc đưa soda Na2CO3 vào sản xuất nước mắm là không đúng.

“Nếu người tiêu dùng sử dụng nước mắm có chứa chất soda Na2CO3 có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu NaCO3 có ít thì triệu chứng không đáng kể nhưng nếu nhiều có thể gây các triệu chứng viêm dạ dày như buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy. ” – TS Trần Đang cho biết. 

TS Trần Đáng.

Trước đó, Thanh tra Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn vừa cho biết đã phạt hành chính trên 780 triệu đồng đối với 3 doanh nghiệp gồm: Công ty TNHH CBTP Hòa Hiệp, Công ty TNHH thực phẩm Tấn Phát (tỉnh Vĩnh Long), Công ty TNHH MTV Điều Hương (tỉnh An Giang) do hành vi sử dụng nguyên liệu là hóa chất công nghiệp (soda NaCO3) để sản xuất nước mắm. 

Theo ông Nguyễn Văn Tiến - chánh Thanh tra Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn - các doanh nghiệp kể trên đã sử dụng nguyên liệu đầu vào là "nước hoa cà" và nước bột ngọt để cho chạy qua hệ thống xác cá, trong đó "nước hoa cà" (hay còn gọi là dịch chấm hoặc nước mắm bán thành phẩm) được làm bằng cách sử dụng Soda công nghiệp trung hòa axít trong bột ngọt và bổ sung dịch chưng cất đầu tôm để tăng độ đạm.

Loại soda được sử dụng là soda Ash Light - Na2CO3, là hóa chất dùng trong công nghiệp sản xuất chất tẩy rửa (như xà phòng), dệt nhuộm, không có trong danh mục phụ gia thực phẩm. 

Qua kiểm tra cho thấy các công ty này đã mua số lượng soda lớn về sản xuất nước mắm, với công thức sản xuất 800 lít "nước mắm" độ đạm 25-35% gồm: đun trong 40-50 giờ 17.000 lít hỗn hợp có 95% là dịch bột ngọt có vị chua, 5% dịch nước tôm, 120kg Soda. Kết quả ngoài 800 lít nước mắm, còn thu được 700 lít muối kết tủa.

TS Đáng khuyến cáo, trong xã hội hiện nay, người dân nhu cầu sử dụng sản phẩm sạch, đúng an toàn thực phẩm. Họ sẽ có sự lựa chọn rất gắt gao, vì thế, nhà sản xuất muốn tồn tại lâu dài phải tuân thủ đúng quy trình sản xuất đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, sản xuất sản phẩm chất lượng đúng như cam kết, công bố.

Mẫu kết quả kiểm nghiệm nước mắm có chứa chất tẩy rửa bồn cầu.

Được biết, Na2CO3 được dùng trong ngành sản xuất công nghiệp để nấu thủy tinh, xà phòng, làm giấy, đồ gốm, phẩm nhuộm, dệt, keo dán gương, và điều chế nhiều muối khác của natri như borat, cromat... Chất này cấm dùng trong thực phẩm. 

Theo TS Đáng, quy trình sản xuất nước mắm tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm. “Ví dụ như quá trình chọn lựa nguyên liệu là cá có thể có nguy cơ nhiễm kim loại nặng do ô nhiễm nguồn nước (tràn dầu, nước thải công nghiệp). Bài học ở Nhật Bản khi cá nhiễm thủy ngân đã gây bệnh nguy hại cho sức khỏe của nhiều người dân. Khi có nguy cơ đó thì cần kiểm nghiệm, kiểm soát bằng một số tiêu chuẩn. Nói riêng về tiêu chuẩn cá cũng không thể áp riêng cho Phú Quốc có thể chọn cá cơm mà ở Ninh Bình, Thanh Hóa người ta có thể cho cá khác, thậm chí là cá tạp, có nơi tôi biết làm từ cá nước ngọt… Tiêu chuẩn áp dụng cho cả nước… bao hàm chung. Nơi nào làm tốt rồi thì cứ tiếp tục, nơi nào làm chưa tốt thì khắc phục.

Khâu chế biến cũng có thể có nguy cơ bể dùng bị thôi nhiễm kim loại nặng nếu dùng bể xi măng, chum vại, còn nếu rửa dụng cụ, bảo quản mắm không tốt có thể nhiễm vi khuẩn… Dù chưa có nghiên cứu, điều tra đánh giá nguy cơ bằng số liệu nhưng rõ ràng có thể xảy ra.  Khâu chiết xuất, bảo quản, vận chuyển… đều có nguy cơ gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm…” – TS Trần Đáng nói.

Ông Đáng cũng ủng hộ việc cho ra đời Tiêu chuẩn Việt Nam về nước mắm nhằm hướng người sản xuất đến định hướng để tất cả các cơ sở sản xuất hướng tới để điều chỉnh mình, nâng cấp mình lên để dần dần tạo được sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng.