“Nói địa phương không có tham nhũng là khó tin!”

TS Đinh Văn Minh nói: Tôi theo dõi và nghiên cứu từ thực tiễn thấy  Nhà nước đã có những biện pháp cải cách thủ tục hành chính mạnh mẽ nên tình trạng tham nhũng vặt có vẻ như giảm. Bây giờ chúng ta nói nhiều đến tham nhũng tinh vi, tham nhũng lớn như tham nhũng chính sách, lợi ích nhóm...

Thưa ông, Bộ Chính trị vừa ban hành Chỉ thị số 50-CT/TW (Chỉ thị 50) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng, ông có nhìn nhận gì?

Tham nhũng ngày càng tinh vi hơn. (ảnh minh họa). Ảnh: I.T

- Mỗi lần Đảng ra một chỉ thị đều là để đáp ứng nhiệm vụ của tình hình mới. Rõ ràng việc phát hiện xử lý tham nhũng của chúng ta hiện còn những hạn chế cho nên Đảng phải ra chỉ thị đề cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, đặc biệt là trách nhiệm của người đứng đầu trong việc tăng trách nhiệm của mình trong quá trình chỉ đạo, lãnh đạo việc phát hiện xử lý những vụ tham nhũng. Điều đó thể hiện quyết tâm chính trị và cũng thể hiện sự lo lắng của cơ quan Đảng và Nhà nước trước thực trạng tham nhũng.

Chúng ta nhận định tham nhũng còn nghiêm trọng, có thể bây giờ tham nhũng không còn trắng trợn mà đi vào tinh vi hơn, khó phát hiện, xử lý hơn vì vậy càng đòi hỏi các cơ quan nhà nước, đặc biệt là người đứng đầu cấp ủy Đảng phải tăng cường trực tiếp chỉ đạo, lãnh đạo công tác phòng, chống tham nhũng.

Thông qua việc nêu cao trách nhiệm người đứng đầu để làm sao phát hiện xử lý nhanh chóng kịp thời tham nhũng đáp ứng được yêu cầu đấu tranh cũng như mong đợi của người dân. Tôi cho đó là chỉ thị hết sức kịp thời và cần thiết trong tình hình hiện nay.

Mới đây tại cuộc họp HĐND của 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM, cơ quan chức năng của hai thành phố này cho biết, trong năm qua không phát hiện vụ tham nhũng nào, ông nghĩ sao?

- Cần phải xác định vấn đề tham nhũng từ trước đến nay luôn là nguy cơ. Mặc dù chúng ta có nhiều cố gắng trong công tác phòng, chống tham nhũng nhưng theo nhận định tham nhũng ở nước ta vẫn còn nghiêm trọng và ngày càng trở nên tinh vi, phức tạp. Điều này được thể hiện ở các nghị quyết của Đảng và trong các bài phát biểu của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Ai cũng hiểu tham nhũng đang là như vậy. Vì thế, nếu nói ở địa phương này, địa phương kia không có tham nhũng thì rõ ràng là điều khó tin, chỉ có thể nói chưa phát hiện, chưa đưa ra xử lý những vụ tham nhũng.

Qua đó có thể thấy, công tác phát hiện và xử lý tham nhũng hiện nay của chúng ta hiệu quả chưa cao. Thời gian qua, có nhiều giải pháp phòng ngừa được triển khai đã góp phần giảm bớt được tình trạng tham nhũng. Nhưng chúng ta vẫn phải thừa nhận tham nhũng vẫn còn là vấn đề rất phức tạp, tham nhũng vẫn còn nhiều.

Ở đâu đó chưa phát hiện xử lý được tham nhũng thì cũng cần phải xem lại công tác phòng chống tham nhũng thế nào. Vấn đề ở đây là chúng ta đã quyết tâm chưa, các cơ quan có chức năng, có trách nhiệm trực tiếp trong công tác phát hiện tham nhũng đã thực sự làm hết trách nhiệm của mình chưa.

Không chỉ 2 địa phương kể trên, trong báo cáo công tác phòng chống tham nhũng của Chính phủ những năm gần đây đều cho thấy, số vụ tham nhũng năm sau phát hiện ít hơn năm trước. Phải chăng tham nhũng đã chuyển hướng hay ẩn khuất vào đâu thưa ông?

- Vấn đề này thể hiện những khía cạnh khác nhau, như các biện pháp phòng ngừa tham nhũng có hiệu quả bước đầu nên tham nhũng hiện nay về mặt số liệu có thể giảm đi. Tuy nhiên ở khía cạnh khác tham nhũng hiện nay diễn ra tinh vi hơn, phức tạp hơn, khiến cho việc phát hiện khó khăn hơn.

Tôi có theo dõi và nghiên cứu từ thực tiễn thấy Nhà nước đã có những biện pháp cải cách thủ tục hành chính nên tình trạng tham nhũng vặt có vẻ như giảm đi. Từ việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, người dân, doanh nghiệp đến cơ quan công quyền làm thủ tục đã được thuận lợi, được cư xử tốt hơn nhiều nên việc nhũng nhiễu, tham nhũng vặt bớt đi.

Bây giờ chúng ta nói nhiều đến tham nhũng tinh vi, tham nhũng lớn như tham nhũng chính sách, lợi ích nhóm. Không phải là tham nhũng vặt nữa mà là một nhóm nào đó họ có thể tác động vào cơ chế chính sách để mang lại lợi ích mà lợi ích này rất là lớn. Việc phát hiện và xử lý những trường hợp có sự liên kết trong lợi ích nhóm thì rất khó khăn. Cho nên điều đó có thể giải thích tại sao số vụ việc tham nhũng được phát hiện xử lý ngày càng ít đi nhưng tính chất của nó theo tôi nghĩ càng ngày càng phức tạp và có thể có những vụ nghiêm trọng hơn.

Tham nhũng đã chuyển hướng, nói như một đồng chí lãnh đạo "chúng ta cố gắng thì tham nhũng nó cũng cố gắng". Nghĩa là đối tượng tham nhũng cũng tinh vi hơn, khôn ngoan hơn.

Xin cảm ơn ông!