Phó thủ tướng Vũ Đức Đam: "Công chức nhà nước đang rất lười đọc"

Ngày 18.4, tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) tổ chức Hội nghị toàn quốc Tổng kết 5 năm thực hiện Quyết định số 284/QĐ-TTg ngày 22.2.2014 của Thủ tướng Chính phủ về Ngày Sách Việt Nam.

Ông Võ Văn Thưởng - ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo trung ương; ông Trần Thanh Mẫn - Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; ông Vũ Đức Đam - Phó thủ tướng Chính phủ cùng lãnh đạo nhiều bộ ngành, địa phương tham dự hội nghị.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại hội nghị.

Tỉ lệ đọc sách của người Việt đang giảm

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho hay, truyền thống của dân tộc ta là ham học, đọc sách. Cách đây khoảng 200 năm, Cao Bá Quát đã nói “đọc sách mắt như đèn muôn dặm”. Tuy nhiên, qua 30 năm phát triển kinh tế thị trường thì tỉ lệ đọc sách của người dân Việt Nam ngày càng giảm đi.

Dẫn kết quả một số khảo sát quốc tế năm 2016, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho thấy người Việt ít đọc sách hơn nhiều so với các nước trong khu vực.

Cụ thể, chỉ có 30% người đọc sách thường xuyên, 26% không đọc sách và 44% thỉnh thoảng đọc sách. Tức là chỉ khoảng 1h/tuần. Trong khi đó, người Ấn Độ  đọc gần 11h/tuần, Đài Loan 5h/tuần, Nhật Bản 4h/tuần, Hàn Quốc 3h/tuần, xếp thứ 29. 

Người Việt Nam thụ hưởng khoảng 4,2 cuốn sách mới/ mỗi người/ mỗi năm nhưng trong đó có 2, 3 cuốn sách là sách giáo khoa. Đây là tỉ lệ rất thấp trên thế giới. Malaysia là một nước gần chúng ta thì mỗi người dân trung bình được thụ hưởng 12 cuốn sách mỗi năm, gấp 4 lần Việt Nam.

Theo Bộ trưởng TT&TT, cách đây 5 năm, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 284/QĐ-TTg ngày 22.2.2014 về Ngày Sách Việt Nam nhằm 3 mục tiêu: Khuyến khích người Việt Nam đọc sách; Tôn vinh giá trị sách; Nâng cao trách nhiệm của các cấp, ngành, các tổ chức xã hội đối với việc xây dựng và phát triển văn hoá đọc của Việt Nam.

5 năm qua, số cuốn sách tăng 22%, số bản sách tăng 55%. Tuy chưa phải phổ cập, nhưng Ngày sách Việt Nam đã về được đến cấp huyện, xã; tủ sách đã về đến lớp học và hộ gia đình; giờ đọc sách đã vào đến lớp học; Tết đến mọi người đã lì xì, mừng tuổi bằng sách. Hà Nội và TP.HCM đã có đường sách, nhiều địa phương đã tổ chức ngày hội sách. Hàng năm đã tổ chức Giải thưởng sách quốc gia. 10 nhà xuất bản đầu tiên đã chuẩn bị cho việc xuất bản điện tử.

Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại hội nghị.

Bộ trưởng TT&TT đặt mục tiêu, 5 năm tới số cuốn sách tăng 50%, số bản sách tăng 100%. Theo đó, những năm tới nhiều cơ chế chính sách mới phải được ban hành để chấn hưng văn hoá đọc Việt Nam. Đồng thời, giải thưởng sách Quốc gia sẽ được đổi mới, tổ chức với quy mô lớn hơn, thu hút sự quan tâm của xã hội, với giải thưởng lớn hơn... 

"Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên của cuộc cách mạng số, công nghệ đang thay đổi cách chúng ta sống và làm việc, những công nghệ ngày nay thay đổi nhanh, và liên tục gần như từng ngày. Một cá nhân hay một dân tộc muốn tồn tại hay phát triển chỉ còn cách học – học cả đời, liên tục đọc – đọc cả đời”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Công chức phải đọc nhiều hơn

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam khẳng định: "Sự hiếu học là điều vô cùng quý giá với từng người, gia đình, cộng đồng, dân tộc… Trường học vĩ đại nhất chính là sách".

Nhắc tới 4.000 năm văn hiến, tới truyền thống hiếu học của dân tộc ta, tới phong trào Diệt giặc dốt, Bình dân học vụ mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chú trọng thực hiện ngay từ những ngày đầu giành được độc lập dân tộc như một sự khơi gợi quyết tâm vực dậy văn hóa đọc hiện nay, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam gửi lời cảm ơn đến "những người có tấm lòng" đã cống hiến thầm lặng gây dựng văn hóa đọc trong cộng đồng những năm qua, giúp văn hóa đọc có bước phát triển rất đáng mừng như sách đã đến nhiều vùng sâu, vùng xa, hải đảo.

Tại hội nghị, ông Võ Văn Thưởng - ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, trưởng Ban Tuyên giáo trung ương; Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng trao Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, đóng góp cho sự phát triển của Ngày sách Việt Nam trong 5 năm qua.

Bên cạnh những mặt đạt được, Phó thủ tướng lưu ý, Ngày Sách Việt Nam tổ chức còn mang tính hình thức, chưa thực hiện được sự tham gia của cộng đồng; sự tham gia, phối hợp triển khai trong khối các cơ quan, tổ chức ở Trung ương còn hạn chế, chưa tạo được sự hưởng ứng chính và tạo thành phong trào đọc sách sôi nổi trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động.

Nhấn mạnh: “nếu công chức dành thời gian để đọc, trước tiên là đọc văn bản rồi đọc sách, thì công việc của họ sẽ có được kết quả tốt hơn nhiều”, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, hiện công chức nhà nước đang còn rất lười đọc, ngay cả đọc văn bản liên quan tới công việc của mình.

Theo đó, Phó thủ tướng kỳ vọng, mỗi cán bộ, đảng viên, công chức và mỗi người dân sẽ ngày càng nhận thức sâu sắc hơn về tầm quan trọng của sách, việc đọc sách từ đó dành một quỹ thời gian nhất định trong một ngày học tập, làm việc và lao động cho việc đọc sách nhằm tích luỹ những kiến thức bổ ích, làm giàu thêm cho đời sống văn hoá, tinh thần của mình.

Để tiếp tục phát huy vai trò của sách trong đời sống xã hội, thực hiện hiệu quả Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Ngày Sách Việt Nam trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu các cơ quan quản lý, hội đoàn cần tạo môi trường khuyến khích mọi người tham gia viết sách hay để hấp dẫn người đọc.

Đặc biệt, trong khuôn khổ hội nghị, Thủ tướng Chính phủ đã tặng bằng khen cho 8 tập thể và 5 cá nhân; Bộ TT&TT tặng bằng khen cho 42 tập thể và 17 cá nhân. Song, theo Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, vẫn còn rất nhiều tấm gương thầm lặng trong việc xây dựng văn hóa đọc còn chưa được tôn vinh đầy đủ. Điển hình như tấm gương về một chị đồng nát luôn gói ghém những cuốn sách mà chị thu mua được rất cẩn thận để mang về cho con chị và trẻ con hàng xóm học.