Vài nét về chợ “choảng”… cầu may ở Thanh Hóa

Đã thành thông lệ, mỗi năm một phiên (vào mùng 6 Tết), không ai bảo ai, hàng nghìn người dân xứ Thanh lại kéo nhau về bờ sông Hoàng (thuộc làng Ráng, xã Đông Hoàng, huyện Đông Sơn) dự phiên chợ… đánh nhau để cầu may.

Nằm ven sông Hoàng, giữa bãi đất trống được bồi đắp xung quanh bằng những ụ đất cao, chợ Chuộng là cầu nối giữa huyện Đông Sơn và Triệu Sơn. Ngay từ ngày mùng 5 Tết, người dân quanh vùng sẽ cùng nhau góp tre, nứa để bắc một cây cầu khỉ qua sông.

Cầu tre này sau khi chợ tan (khoảng 1 giờ chiều cùng ngày) sẽ được dỡ bỏ. Sang năm đến phiên chợ, người ta lại góp tre bắc cầu. Hằng năm, cứ mùng 6 Tết âm lịch người dân khắp nơi lại nô nức kéo nhau về chờ này đánh nhau để lấy may trong năm mới. Vì vậy, chợ Chuộng còn được biết đến bằng nhiều tên gọi khác như: chợ choảng, chợ ẩu đả, chợ đánh nhau, chợ giải xui, chợ ân oán…


Không chỉ riêng người dân xã Đông Hoàng mà hàng nghìn người dân từ các huyện lân cận như Đông Sơn, Triệu Sơn, Thiệu Hóa… đều kéo nhau về đây. Từ bao đời nay, người dân đã truyền tai nhau câu nói: “Bỏ con, bỏ cháu, không bỏ mùng 6 chợ Chuộng”.

Điều đặc biệt của người đến chợ Chuộng dù là không quen biết, nhưng hễ gặp nhau là họ… “choảng nhau” bằng cà chua, táo, trứng thối, thấy thích ai là ném túi bụi vào người đó. Người bị ném co chân chạy nhưng miệng vẫn cười toe toét vì theo quan niệm: “càng bị ném nhiều, năm đó càng gặp nhiều may mắn; năm nào đánh nhau càng to thì năm đó nhân dân trong vùng làm ăn càng phát đạt”.

Những mặt hàng được bày bán ở chợ chủ yếu là những nông sản đặc trưng của vùng và những món ăn dân gian truyền thống như: bánh đa gấc, bánh cuốn, táo, rau các loại… Trong đó, cà chua là một loại hàng hóa đặc biệt được bán rất nhiều để làm… vũ khí ném nhau.


Tục lệ đặc biệt “đánh nhau cầu may” ở chợ Chuộng bắt nguồn từ một tích cũ, rằng: Ngày xưa, có một vị vua trong lần chiến đấu với giặc ngoại xâm để bảo vệ quê hương, tuy nhiên nhà vua này thua trận nên phải rút lui. Bị bị lũ giặc truy sát ráo riết, nhà vua đành phải lui binh. Khi nhà vua và tốp quân lính ít ỏi còn lại rút đến khu vực xã Đông Hoàng ngày nay, thì lập tức được bá tánh trong vùng ra sức cứu giúp vua thoát nạn.

Vì thế, người dân liền giả vờ tổ chức ngay một phiên chợ để “biến” vua và binh lính thành người dân buôn bán. Khi đó, cả nhà vua và binh lính đều được cải trang thành dân cày, còn vũ khí được cất giấu trong các đống rau quả, lều quán. Sau đó, quân giặc đuổi tới nơi, nhìn phiên chợ do người dân dựng lên cứ tưởng đây là một phiên chợ thật, nên không chút đề phòng.

Lợi dụng lúc giặc mất cảnh giác, vị vua kia phát động cuộc phản công. Cả phiên chợ biến thành cuộc phản công giết giặc oai hùng. Bằng sự đoàn kết, mưu trí và dũng cảm mà quân dân đã đồng lòng chiến đấu và chiến thắng kẻ thù. Cảm kích trước sự thông minh, dũng cảm của dân làng, vua đã trọng thưởng hậu hĩnh cho những người dân nơi đây… Kể từ đó, để tưởng nhớ về sự kiện này, năm nào cũng vậy, người dân lại tổ chức phiên chợ Chuộng với phần đánh nhau giả vờ như một nét văn hóa truyền thống.