"Bà bầu" 40 năm vẫn đau đáu về nghiệp hát bội

Từ nghiệp hát qua nghiệp bầu

Nghệ sĩ Phương Ánh tên thật là Nguyễn Thị Ánh, sinh ra và lớn lên ở Đồng Tháp, trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật hát bội. Cha mẹ bà là những nghệ sĩ có tiếng trên sân khấu hát bội những năm 1960.

Ngày nhỏ, bé Ánh đi theo cậu ruột là bầu gánh hát bội Phước Tấn và xin được sắm vai dâng rượu, chạy bận. “Dần dà, tình yêu hát bội ngấm vào người lúc nào không biết. Tôi còn nhớ như in vào năm 20 tuổi, tôi được bầu gánh giao cho vai đào chính trong vở “Đưa em về quê mẹ”. Cũng từ đó, nghiệp hát bội gắn chặt vào cuộc đời tôi” - bà Ánh kể lại.

 

Năm 1980, là năm nghệ thuật hát bội đang ở giai đoạn xuống dốc trầm trọng. Cũng năm ấy, với quyết tâm giữ nghề, nghệ sĩ Phương Ánh mạnh dạn thành lập đoàn hát bội Quê hương Đồng Tháp. Thời bấy giờ, để lo chuyện cơm áo gạo tiền cho diễn viên, bà phải vất vả chạy ngược chạy xuôi. Nhưng mọi cố gắng của bà vẫn không thể duy trì gánh hát, và bà đành ngậm ngùi nhìn đoàn Quê hương Đồng Tháp rã gánh.

Không từ bỏ quyết tâm, bà lại tiếp tục lập đoàn Du Sĩ Ca, nhưng chẳng bao lâu cũng phải giải tán đoàn. “Lúc ấy khó khăn lắm, mình phải vay tiền nóng để có chi phí lo cho đoàn nên nợ nần chồng chất. Nhìn cảnh anh em nghệ sĩ một thời gian gắn bó với mình chịu cảnh khổ sở, tôi rất khổ tâm. Một thời gian gia đình tôi sống ở Cần Thơ, gần đình Bình Thủy. Mỗi lần đình mở hội Kỳ Yên, nhiều gánh hát bội về hát mà lòng tôi thấp thỏm, nhớ nghề vô cùng” - bà Ánh nhớ lại.

Vậy là năm 2004, một lần nữa bà lập đoàn hát bội Phương Ánh, trực thuộc Trung tâm Văn hóa quận Bình Thủy, và duy trì cho đến nay. Bà bầu gánh Phương Ánh cũng vang danh khắp đồng bằng là nữ bầu gánh duy nhất kể từ đó.

Nguyện lòng theo nghiệp

Có dịp theo nghệ sĩ Phương Ánh lưu diễn phục vụ bà con trong dịp cúng đình mới thấy hết tâm huyết của người phụ nữ đã bước vào tuổi lục tuần. Bà chạy tới chạy lui lo từng nhạc cụ, từng cái ghế ngồi cho khán giả. Diễn viên nào hết trường đoạn diễn, bà ngồi kế chăm sóc, mang nước uống, ân cần và chu đáo như một người mẹ, người chị.

Quan điểm

Nghệ sĩ Phương Ánh

 Thời gian nghỉ hát, tôi thấy trong lòng bứt rứt lắm, muốn bệnh luôn. Khi được diễn trên sân khấu thì mọi lo lắng như bay đi, trong người thấy hạnh phúc vô cùng”.  

Trải lòng về nghề, bà chia sẻ: “Mình cũng biết là cái gì cũng có thời của nó, nhưng thấy cảnh hát bội hiu hắt sao mà buồn quá. Bây giờ mấy ai còn dám làm bầu nữa, nhất là phụ nữ. Không phải chúng tôi không còn yêu nghề mà là khán giả ngày càng ít, đa số là hát vào các dịp cúng đình”.

 

Khó khăn là vậy nhưng dường như nghệ sĩ Phương Ánh lúc nào cũng thấy tự hào về dòng họ có truyền thống nghệ thuật của mình. Em trai bà là nghệ sĩ Chiêu Hùng; anh trai là nghệ sĩ hài Quốc Việt; các dì, cậu cũng là nghệ sĩ có tiếng. Bà Ánh có con gái Phương Anh cũng là nghệ sĩ hát bội, đang lập nghiệp tại TP.HCM. Nghề nối nghề, mẹ truyền con nối, như nối dài cái tình cái nghĩa, gắn chặt vào những vai diễn.

Đã bước vào tuổi 60, hơn 40 năm theo nghề hát bội và hơn 20 năm làm bầu, chừng đó thời gian đủ để nghệ sĩ Phương Ánh nếm trải hết vinh quang cũng như cay đắng của nghiệp cầm ca. Giờ đây niềm vui của bà là được hát cho bà con xem, sống trọn một đời mang nghiệp gìn giữ nghệ thuật hát bội.