Vụ ngộ độc vệ sinh an toàn thực phẩm ở Lai Châu: Có thể xử lý hình sự

Tất cả các công đoạn đều vi phạm

Sáng 20.2, thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự năm 2015 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đã nói: Vệ sinh an toàn thực phẩm đang là vấn đề hết sức bức xúc. Vừa qua Quốc hội quyết định phải giám sát tối cao về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, Đoàn giám sát đã làm được nửa chặng đường.

Vụ ngộ độc ở Lai Châu khiến 8 người tử vong, nhiều người cấp cứu (ảnh Báo CAND).

Vẫn theo ông Phùng Quốc Hiển, qua giám sát thấy vệ sinh an toàn thực phẩm nói chung đã ở mức độ báo động, có một số địa phương đã đến giới hạn đỏ. Ông cũng dẫn chứng hai vụ ngộ độc gần đây, là vụ ở Lai Châu với 8 người tử vong, rất nhiều người nhập bệnh viện, vụ thứ hai ở Hà Giang có hơn 60 người ngộ độc phải cấp cứu.

"Qua đi giám sát thấy quá trình vệ sinh an toàn thực phẩm diễn biến phức tạp. Nó là mối quan hệ chặt chẽ từ khâu đầu đến khâu cuối, cụ thể từ môi trường đến sản xuất, từ chế biến đến bảo quản, vận chuyển và tiêu thụ. Tất cả các công đoạn trên đều có vi phạm ở mức độ cao và có nhiều vụ việc nghiêm trọng" - Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh.

Theo ông Hiển, Khoản 1 Điều 317 Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm đang được sửa theo hướng giảm nhẹ. Bên cạnh đó có những quy định khó có thể xử lý hình sự. Tính ra số ngộ độc thực phẩm là hàng nghìn vụ, số người chết 165 người/5 năm, nhưng số người mắc bệnh thì rất lớn, đặc biệt là ung thư.

“Có đại biểu Quốc hội khóa XIII từng nói, đường từ dạ dày đến nghĩa địa nhanh nhất, chết dần, chết mòn... Chúng ta giữ cần nguyên Khoản 1 Điều 317 Bộ luật hình sự năm 2015. Còn viết như dự thảo thì không xử được ai" - ông Hiển nói.

Sửa luật để tránh hình sự hóa tràn lan

Số rượu nghi gây ngộ độc ở Lai Châu bị thu giữ, liêm phong phục vụ điều tra (ảnh Báo Giao thông).

Cũng đề cập đến vấn đề này, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình nêu thực tế, trước đây việc bán phở có formaldehyde ở Hà Nội, lực lượng bắt được rất nhiều vụ. Tuy nhiên, lại nảy sinh bất cập sau đó.

"Nhiều khi đã khởi tố vụ án nhưng không chứng minh được hậu quả do formaldehyde gây ra. Bởi vì ăn phở có chất này phải 5-10 năm sau mới lãnh hậu quả, cho nên vụ án không xử lý được. Trở lại quy định vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm, phải làm giảm sức khoẻ 30-60% mới xử lý được, nhưng ta không chứng minh được. Bánh phở có formaldehyde mà ăn trong thời gian dàì thì không phải một người mà cả ngàn người bị. Do vây, việc chứng minh hậu quả, chứng minh sức khoẻ bị tổn hại 30-60% là rất khó khăn" - Chánh án nêu.

Giải trình vấn đề này, bà Lê Thị Nga - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội cho biết, sẽ tiếp thu ý kiến để có quy định cụ thể hơn. Riêng Điều 317 này cần phải có ý kiến chính thức từ Chính phủ.

Bà Nga phân tích, theo quy định của Bộ luật hình sự năm 2015, chỉ cần người thực hiện các hành vi như sử dụng chất cấm trong sản xuất sơ chế, chế biến, sử dụng hóa chất, kháng sinh, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật cấm sử dụng trong trồng trọt, chăn nuôi... thì khả năng trong thực tiễn sẽ xử lý nhiều. Việc xử lý sẽ rơi vào các hộ nông dân là nhiều.

Trong dự thảo Luật, đã thiết kế phương án một là: Người nào thực hiện một trong các hành vi sử dụng chất cấm, hóa chất, kháng sinh, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật cấm sử dụng trong trồng trọt, chăn nuôi..., thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 120% hoặc đã bị xử lý hành chính, xử lý kỷ luật hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50 triệu - 200 triệu đồng hoặc phạt tù từ 1 năm - 5 năm.

Theo bà Nga, từ quy định nêu trên, nếu rơi vào trường hợp nào thì xử lý theo quy định đó. Bà lấy ví dụ, vụ ngộ độc ở Lai Châu vừa qua gây chết 8 người có thể xử lý được ngay. Tuy nhiên cũng có trường hợp gây tổn hại sức khỏe nhưng chỉ xử lý hành chính. "Chúng tôi sẽ tiếp thu các ý kiến về việc này và phải bàn bạc thêm" - bà Nga nói.