Thuốc điều trị viêm gan C cần được thanh toán bảo hiểm y tế

Sống chung với thần Chết

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư và Tổ chức Sáng kiến tiếp cận Y tế Clinton vừa tổ chức Hội thảo Tổng kết Dự án tăng cường chẩn đoán và điều trị viêm gan vi rút C tại Việt Nam.

Theo GS.TS Nguyễn Văn Kính - Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư viêm gan virrus C là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan tại nước ta. Theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), ước tính Việt Nam có 10 triệu trường hợp nhiễm viêm gan B và gần 1 triệu người nhiễm virus viêm gan C (VGC). Viêm gan đã trở thành nguyên nhân đứng thứ 3 gây tử vong và gánh nặng bệnh tật tại Việt Nam. Thống kê gần cho thấy mỗi năm có 20.000 người tử vong vì ung thư gan, trong đó nhiễm viên gan virus B và C không được điều trị là nguyên nhân dẫn đễn xơ gan và ung thư gan.

Xét nghiệm máu kiểm tra virus viêm gan tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư

GS Kính cho biết, diễn biến bệnh VGC khá thầm lặng, có tới 90% người nhiễm VGC không biết về tình trạng nhiễm virus của mình. Bệnh VGC tuy chưa có vắc xin phòng bệnh nhưng đã có nhiều thuốc kháng virus với phác đồ đơn giản, thời gian điều trị rút ngắn với tỷ lệ điều trị khỏi bệnh cao (trên 95%). Tuy nhiên, do chi phí lớn, nhiều người biết mình bị VGC vẫn không điều trị mà sống chung với “thần Chết” trong người, không biết đến khi nào bệnh phát tác, chuyển thành xơ gan và ung thư gan.

“Chi phí điều trị viêm gan C cho một bệnh nhân ở mức trung bình từ 80 - 120 triệu đồng/lộ trình. Ngoài ra còn có các chi phí “kha khá” khác từ xét nghiệm nhưng hiện nay, nhiều loại thuốc điều trị VGC chưa được bảo hiểm y tế (BHYT) chi trả. Do đó, bệnh nhân VGC tại Việt Nam được tiếp cận điều trị rất ít” – GS Kính cho biết. 

Thuốc giá cao, hạn chế điều trị

Theo các chuyên gia y tế, hiện thuốc điều trị VGC có khoảng 50 loại và nhiều cách phối hợp khác nhau. Tỷ lệ khỏi bệnh đạt đến 95%. Tuy nhiên, GS Kính cho biết, các loại thuốc điều trị VGC thế hệ mới khá đắt, chưa được BHYT chi trả do đó ít người tiếp cận được với thuốc. Đây là thách thức lớn trong việc hỗ trợ, chăm sóc và điều trị cho người bệnh nhiễm viêm gan C. 

Về điều này, TS. Nguyễn Thị Khánh Phương - Trưởng khoa Kinh tế Y tế (Viện Chiến lược và Chính sách Y tế, Bộ Y tế) cũng cho biết, tính sẵn có của thuốc điều trị VGC bị hạn chế cũng khiến cho số lượng bệnh nhân được điều trị luôn ở mức thấp. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới WHO năm 2017, tại Việt Nam dù có gần 1 triệu người nhiễm vi rút VGC nhưng chỉ có hơn 80.000 người được chẩn đoán, gần 35.000 người đủ điều kiện điều trị và 4.500 người đã điều trị.

Do đó, TS Phương đề xuất Bộ Y tế ban hành hướng dẫn cụ thể việc tổ chức đấu thầu các thuốc điều trị VGC mới, bổ sung vào danh mục chi trả BHYT để các địa phương và cơ sở y tế thực hiện; đưa các thuốc này vào Danh mục thuốc đấu thầu tập trung quốc gia và đàm phán giá thuốc, giảm giá thuốc cung ứng cho bệnh nhân BHYT; xem xét các giải pháp để giá thuốc điều trị VGC tại Việt Nam giảm về mức hợp lý.

Tuy nhiên, cách rẻ nhất vẫn là tăng cường tuyên truyền các biện pháp dự phòng lây nhiễm VGC và VGB. Theo khuyến cáo của WHO, người dân nên tiêm vaccine VGB trong vòng 24h đầu sau sinh; kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở y tế và can thiệp giảm tác hại. Còn đối với virus VGC, người dân cần tránh tiếp xúc với máu bị nhiễm virus (không dùng chung kim tiêm hay các vật dụng cá nhân dễ gây chảy máu như dao cạo râu, kềm cắt móng tay, bàn chải đánh răng)... Trong sinh hoạt tình dục, khi đã biết hoặc nghi ngờ đối tượng tiếp xúc có mang virus VGC thì nhất thiết phải dùng bao cao su để bảo đảm an toàn.