Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có văn bản Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, nêu rõ 7 "vướng mắc" lớn của thị trường bất động sản, đồng thời đề xuất một số giải pháp về tín dụng để triển khai thực hiện hiệu quả các văn bản chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

7 "vướng mắc" của thị trường bất động sản, là gì?

Theo Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu, vướng mắc đầu tiên phải nhắc đến chủ yếu là vướng thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư đối với tất cả dự án nhà ở xã hội và cả dự án nhà ở thương mại mà nhà đầu tư đã "có quyền sử dụng đất".

Vướng thứ 2 là quy định về đất ở hoặc đất ở và đất khác, yêu cầu chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại phải "Có quyền sử dụng đất ở". Quy định này khiến hàng trăm dự án nhà ở thương mại gặp khó khăn rất lớn do chủ đầu tư đã bỏ ra chi phí để tạo lập quỹ đất nhưng không thể triển khai.

Vướng thứ ba, là "điều chỉnh quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000" thuộc trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để doanh nghiệp có căn cứ xây dựng quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 của dự án đầu tư.

Vướng thứ 4 là thủ tục định giá đất cụ thể, thẩm định giá đất, quyết định giá đất" để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất dự án bất động sản, nhà ở thương mại…

Vướng thứ 5, cơ quan nhà nước có thẩm quyền chậm ban hành quy định xử lý phần "diện tích đất do Nhà nước quản lý (đất công) nằm xen kẽ trong dự án nhà ở thương mại", nên hơn 6 năm qua nên rất nhiều dự án nhà ở thương mại bị tắc thủ tục "chấp thuận chủ trương đầu tư" hoặc tắc thủ tục "định giá đất cụ thể, thẩm định giá đất, quyết định giá đất" để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Vướng mắc thứ 6 tại khoản 2 Điều 49 Luật Kinh doanh bất động sản 2014 đã hạn chế việc chuyển nhượng dự án, một phần dự án nhà ở thương mại của chủ đầu tư.

Vướng mắc thứ 7, do Luật Kinh doanh bất động sản 2014 không quy định điều chỉnh hành vi "đặt cọc" nhằm mục đích "để giao kết hợp đồng" (trước thời điểm đủ điều kiện ký hợp đồng huy động vốn bán bất động sản, nhà ở hình thành trong tương lai) để cụ thể hóa quy định về "đặt cọc" tại Điều 328 Bộ Luật Dân sự, nên đã phát sinh "kẽ hở" pháp luật để cho giới "đầu nậu, cò đất, doanh nghiệp bất lương" lợi dụng thực hiện hành vi nhận tiền đặt cọc với giá trị lớn, thậm chí đến 90-95% giá trị hợp đồng nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của khách hàng (điển hình là vụ án Công ty Alibaba).

HoREA tiếp tục đề xuất loạt giải pháp về tín dụng

Để thực hiện Công điện 993/CĐ-TTg ngày 24/10/2023 của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu đề xuất 3 giải pháp về tín dụng.

Thứ nhất, HoREA đề nghị giải pháp đầu tiên để "các ngân hàng thương mại đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ" lại cũng là giải pháp "phi tín dụng" phụ thuộc vào việc các cơ quan có thẩm quyền từ Trung ương đến địa phương khẩn trương tháo gỡ "vướng mắc pháp lý" cho các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ để triển khai thực hiện dự án, tạo ra sản phẩm nhà ở để có đủ điều kiện vay gói 120.000 tỷ đồng.

Để thực hiện được giải pháp "phi tín dụng", tháo gỡ "vướng mắc pháp lý" cho các dự án bất động sản, trong đó có dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ thì phải phát huy hơn nữa "vai trò, trách nhiệm Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ" của Bộ trưởng Bộ Xây dựng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Mục 2 Công điện 993/CĐ-TTg.

Tiếp đó, HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét "mở rộng hơn" các đối tượng được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng này, bao gồm chủ đầu tư và người mua nhà thuộc các dự án nhà ở thương mại có giá bán không vượt quá 3 tỷ đồng/căn và có ưu tiên cho "người mua căn nhà đầu tiên".

Cuối cùng, HoREA đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ Tài chính để xây dựng gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội 110.000 tỷ đồng để thực hiện Luật Nhà ở dự kiến được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 6 và để thực hiện Chương trình phát triển tối thiểu 1 triệu căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2030.