Lá tía tô đất là một loại thảo dược thuộc họ bạc hà, có nguồn gốc từ các nước châu Âu, Trung Á và Iran. Người Hy Lạp cổ đại đã sử dụng tía tô đất như một phương thuốc chữa bệnh trong suốt nhiều thế kỷ.
Tại Việt Nam lá tía tô đất thường được gọi là bạc hà chanh bởi mùi chanh nhẹ, vốn được sử dụng như một loại gia vị hoặc dùng để pha trà, chiết xuất hóa mỹ phẩm, làm tinh dầu... Dưới đây là tác dụng của lá tía tô đất cũng như lợi ích cho sức khỏe khi uống trà tía tô đất thường xuyên:
Hạ đường huyết, ngăn ngừa tiểu đường
Nhiều nhà khoa học đã chứng minh trà tía tô đất có thể giảm lượng đường trong máu và stress oxy hóa liên quan đến bệnh tiểu đường nhờ chất chống oxy hóa dồi dào, trong đó có nghiên cứu của Free University of Berlin. Chiết xuất tía tô đất được cho là có khả năng ức chế tổng hợp glucose trong cơ thể, dẫn đến giảm đường huyết.
Một nghiên cứu quy mô nhỏ ở bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường loại 2 cho thấy uống viên nang chiết xuất tía tô đất mỗi ngày trong 12 tuần có thể làm giảm đáng kể lượng đường trong máu khi đói, giảm chất béo trung tính và cả các dấu hiệu viêm.
Cải thiện tình trạng mất ngủ
Trong tía tô đất chứa axit rosmarinic, hợp chất được các nhà khoa học tại Đại học Khoa học Y dược Tehran (Iran) chứng minh là có tác dụng cải thiện giấc ngủ ở những người bị mất ngủ. Một nghiên cứu năm 2021 khám phá ra công dụng làm giảm khả năng mắc trầm cảm, lo lắng và rối loạn giấc ngủ ở người bị đau thắt ngực mãn tính.
Cải thiện tâm trạng và nhận thức
Theo một nghiên cứu trên 25 người trưởng thành được công bố trên Tạp chí Nutrients, tía tô đất tác dụng giảm lo lắng, căng thẳng. Những người tham gia đã uống một loại nước ngọt chứa chiết xuất tía tô đất. Kết quả, nhóm này giảm được căng thẳng và tâm trạng tốt hơn so với nhóm dùng giả dược.
Bên cạnh đó tía tô đất cũng có tác dụng trong điều trị chứng đau đầu, đặc biệt là với loại đau đầu xảy ra do căng thẳng nhờ đặc tính giúp thư giãn, giải phóng căng thẳng và thư giãn cơ bắp bằng cơ chế giúp mở và thư giãn các mạch máu bị thắt chặt, giảm sự bồn chồn khó ngủ.
Chất chống oxy hóa có trong loại trà này làm chậm quá trình suy giảm nhận thức, ngăn ngừa các bệnh thần kinh mãn tính như Parkinson và bệnh Alzheimer.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Tía tô đất tác động tích cực tới hệ tiêu hóa. Một nghiên cứu năm 2010 cho thấy những người ăn món tráng miệng có tinh dầu tía tô đất hoặc sử dụng trà tía tô đất có thể giảm triệu chứng khó tiêu, đầy bụng. Cũng nhờ tác dụng này, tía tô đất còn giúp giảm cảm giác buồn nôn.
Ngoài các công dụng kể trên, trà tía tô đất còn được chứng minh tăng cường chức năng gan, giảm đau và chống viêm, kháng một số loại virus để phòng ngừa bệnh tật. Một nghiên cứu dùng chiết xuất từ lá cây này có tác dụng kiểm soát khoảng 13 loài vi khuẩn và 6 loài nấm.
Lưu ý khi sử dụng tía tô đất
Chỉ nên sử dụng tía tô đất trong thời gian ngắn ít hơn 2g mỗi ngày, nghỉ 1 tuần sau mỗi 3 tuần sử dụng và không nên dùng tía tô đất lâu hơn 4 tháng mà không có quãng nghỉ, tránh dùng liều cao và kéo dài vì có thể gây ra một số tác dụng phụ như tăng nhịp tim, buồn nôn, đau đầu… Loại thảo dược này có thể tương tác với thuốc an thần khiến buồn ngủ quá mức. Một số trường hợp có tương tác với thuốc trị tăng nhãn áp, tuyến giáp nên cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
