Loạt "ông lớn" ngành xây dựng dính vi phạm, kiến nghị chuyển hồ sơ Viwaseen và Coma sang Bộ Công an

Thông tin tại kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ về xử lý tài chính, xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá, tại một số tổng công ty còn tình trạng nhiều khoản công nợ phải thu, phải trả chưa hoàn thành việc đối chiếu, xác nhận, lên tới hơn 5.690 tỷ đồng.

Các công ty Sông Đà, Licogi, Fico, Lilama, Tổng công ty Đầu tư nước và môi trường Việt Nam (Viwaseen), VNCC xác định giá trị doanh nghiệp không đầy đủ, không chính xác, không đúng quy định, thiếu khoản lãi tiền gửi, giá trị thương hiệu, khấu hao công cụ dụng cụ, xóa khoản nợ không đúng quy định…với tổng số tiền là 23,3 tỷ đồng.

Đáng chú ý tại các doanh nghiệp: Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem), Tổng công ty Licogi (Licogi), Tổng công ty Đầu tư nước và môi trường Việt Nam (Viwaseen) khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa đã tính toán giá trị lợi thế thương mại, chi phí cơ hội chưa đầy đủ, chính xác, với tổng số tiền khoảng 1.879 tỷ đồng.

Kết luận thanh tra chỉ rõ, 10/16 tổng công ty thuộc Bộ Xây dựng đang quản lý, sử dụng khoảng 1.348.172m2 đất nhưng trong quá trình cổ phần hóa, một số tổng công ty chưa hoàn thành việc rà soát, sắp xếp tài sản nhà đất, chưa hoàn thành phương án sử dụng đất sau cổ phần hóa để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Một số trường hợp xây dựng phương án sử dụng đất không đúng quy hoạch sử dụng đất địa phương.

Nhiều tổng công ty không cung cấp đầy đủ thông tin, hồ sơ, tài liệu đất đai theo đề nghị của địa phương.

Một số địa phương nhận được văn bản đề nghị của Bộ Xây dựng và các tổng công ty nhưng chưa có văn bản tham gia ý kiến về phương án sử dụng đất, chưa phê duyệt giá đất để xác định giá trị tài sản đất đai phục vụ định giá doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, một số tổng công ty dù thực hiện thoái vốn Nhà nước nhưng vẫn còn các khoản đầu tư ngoài ngành, không thuộc lĩnh vực kinh doanh chính, có nhiều rủi ro thua lỗ với số tiền khoảng 147 tỷ đồng.

Để xử lý những vi phạm được phát hiện trong quá trình thanh tra cổ phần hóa các tổng công ty thuộc Bộ Xây dựng, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các tổng công ty khẩn trương chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, vi phạm thuộc trách nhiệm của đơn vị.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các tổng công ty tập trung rà soát, xử lý theo quy định đối với vi phạm về tài chính đã nêu trong kết luận thanh tra với tổng số tiền khoảng 5.690 tỷ đồng.

Đối với khoản tiền 4.529 tỷ đồng tại Vicem, Thanh tra Chính phủ yêu cầu Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng chỉ đạo thu nộp ngân sách khoảng 2.910 tỷ đồng.

Kiến nghị chuyển hồ sơ vi phạm của Viwaseen và Coma sang cơ quan công an

Đáng chú ý là kiến nghị của Thanh tra Chính phủ về việc chuyển hồ sơ 2 vụ vi phạm trong cổ phần hóa của Tổng công ty Cơ khí xây dựng (Coma), Tổng công ty Đầu tư nước và môi trường Việt Nam (Viwaseen) sang cơ quan công an để điều tra, xử lý.

Theo Thanh tra Chính phủ, Tổng công ty Viwaseen thoái toàn bộ vốn tại Công ty Viwaseen Huế là không đúng với đề án tái cơ cấu tổng công ty đã được Bộ Xây dựng phê duyệt.

Việc Tổng công ty Viwaseen phê duyệt cho Viwaseen Huế bán chuyển nhượng cổ phần với mức giá 10.000 đồng/cổ phiếu, theo hình thức thỏa thuận trực tiếp, không qua đấu giá hoặc chào bán công khai không bảo đảm nguyên tắc thị trường, vi phạm Quyết định 929 năm 2012 của Thủ tướng, nghị định 72 năm 2013 của Chính phủ.

Trong khi ở thời điểm cổ phần hóa, Viwaseen Huế đang sở hữu nhiều lợi thế kinh doanh như sở hữu khách sạn Heritage Huế đạt chuẩn 3 sao ở trung tâm thành phố; chủ đầu tư dự án siêu thị và cao ốc văn phòng tại ngã 6 giao lộ đường Lý Thường Kiệt - Hà Nội - Nguyễn Tri Phương, TP Huế; có dự án khai thác mỏ đá làm vật liệu xây dựng tại huyện Hương Trà…

Theo kết luận thanh tra, mức giá tham chiếu định giá cổ phiếu Viwaseen Huế theo định giá của tư vấn ở thời điểm cổ phần hóa là 13.314 đồng/cổ phiếu, vì thế chênh lệch giữa giá bán cổ phiếu Viwaseen Huế với mức giá tư vấn định giá được cơ quan thanh tra tạm tính khoảng 7 tỷ đồng, có nguy cơ gây thất thoát vốn Nhà nước, phải được xử lý theo quy định.

Theo kết luận thanh tra, dù TP Hà Nội đã có văn bản đề nghị Tổng công ty Coma rà soát, thực hiện sắp xếp lại nhà đất theo đúng quy định nhưng tổng công ty chưa thực hiện, chưa gửi hồ sơ đề nghị gia hạn sử dụng khu đất 12.000m2 tại phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm. UBND TP Hà Nội cũng chưa phê duyệt giá đất chính thức tại thời điểm cổ phần hóa Tổng công ty Coma.

Bên cạnh đó, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chưa có ý kiến về phương án sử dụng đất sau cổ phần hóa, chưa phê duyệt giá đất chính thức tại thời điểm cổ phần hóa đối với 7 khu đất của Tổng công ty Coma.

Đáng lưu ý, qua thanh tra việc xác định giá trị doanh nghiệp liên quan đến tài sản là đất đai của Tổng công ty Coma trên địa bàn Hà Nội và của Công ty TNHH MTV sản xuất, xuất nhập khẩu dịch vụ phát triển nông thôn (Decoimex) - doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thuộc Tổng công ty Coma, tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Thanh tra Chính phủ phát hiện có vi phạm trong quản lý, sử dụng đất.

Tại Hà Nội, Tổng công ty Coma đang sử dụng 1.200m2 đất tại phường Tây Mỗ, đến thời điểm thanh tra đã hết hạn thuê đất nhiều năm nhưng Tổng công ty Coma vẫn nợ tiền sử dụng đất, tiền chậm nộp hơn 14 tỷ đồng. Vi phạm này theo cơ quan thanh tra phải được TP Hà Nội xử lý theo quy định pháp luật, không để lãng phí đất đai.

Tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, khu đất 1.137m2 thuộc dự án khu nhà ở Decoimex Làng cá Bến Đình, thuộc phường 9, TP Vũng Tàu được phê duyệt là đất sản xuất kinh doanh, Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, nhưng Decoimex đã tự thực hiện phân lô, bán cho khách hàng để xây nhà ở, điều này vi phạm quy định của Luật Đất đai.

Đến thời điểm thanh tra, khu đất này vẫn chưa được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, chưa điều chỉnh quy hoạch. Bên cạnh đó, cơ quan thanh tra cũng cho rằng việc Tổng công ty Coma đang bỏ trống lô đất 835m2 nhiều năm tại phường 9, TP Vũng Tàu cần được xử lý theo quy định pháp luật.

Đối với phần dự án mở rộng diện tích gần 4ha đất, trong đó có khoảng 1,9ha theo quy hoạch để xây dựng 93 biệt thự, Dicoimex đã ký hợp đồng góp vốn 91 lô đất biệt thự, khách hàng đã góp vốn vào dự án hơn 144 tỷ đồng.

Đến thời điểm thanh tra, khách hàng góp vốn đã hoàn thiện biệt thự để vào ở nhưng Công ty Dicoimex vẫn chưa được cấp sổ đỏ dự án, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai. Các khoản tiền thuê đất, chậm nộp tiền sử dụng đất được Thanh tra Chính phủ tạm tính khoảng 192 tỷ đồng.