Một loạt địa phương xin chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên

Ngày 16/11, Bộ NN&PTNT đã có ba văn bản gửi UBND các tỉnh Ninh Bình, Quảng Nam, Bình Thuận để trả lời về việc các tỉnh này đề nghị được chuyển mục đích sử dụng rừng nhằm thực hiện các dự án khác nhau liên quan đến nhà máy điện gió, làm đường giao thông, khai thác mỏ đá vôi.

Cụ thể, vào ngày 26/10, UNND tỉnh Quảng Nam có tờ trình gửi Bộ NN&PTNT đề nghị xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án đường giao thông đến vùng phát triển sâm Ngọc Linh, tuyến Măng Lùng - Đăk Lây, huyện Nam Trà My và kèm theo hồ sơ dự án.

Sau khi xem xét, Bộ NN&PTNT cho biết trong hồ sơ dự án kèm theo UBND tỉnh Quảng Nam chưa làm rõ được diện tích rừng tự nhiên đề nghị quyết định chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng của dự án thuộc phân khu nào của Khu dự trữ thiên nhiên Ngọc Linh. Do vậy Bộ NN&PTNT chưa có cơ sở để xác định dự án có thuộc tiêu chí xác định dự án được chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên theo Nghị định số 83/2020/NĐ-CP hay không.

Đồng thời, trong văn bản trả lời UBND tỉnh Quảng Nam, Bộ NN&PTNT cho biết thêm, theo quy định tại Nghị định số 18/2015/NĐ-CP ngày 14-2-2015 của Chính phủ về quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường thì:

"Dự án có sử dụng đất của vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên; dự án có sử dụng từ 1 ha đất trở lên của khu di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia, từ 5ha của khu di sản thế giới hoặc khu danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng cấp quốc gia; từ 10ha đất trở lên của khu dự trữ sinh quyển... Dự án có lấn biển từ 20ha trở lên; dự án có sử dụng đất rừng phòng hộ hoặc đất rừng đặc dụng từ 20ha trở lên, đất rừng tự nhiên từ 100ha trở lên. Dự án có sử dụng từ 10ha đất trồng lúa trở lên" thuộc danh mục các dự án thuộc trách nhiệm thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Bộ NN&PTNT nêu rõ: "Như vậy, UBND tỉnh Quảng Nam có Quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường Dự án là không phù hợp về thẩm quyền".

Bộ NN&PTNT tiếp tục cho biết, thời gian qua, biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết cực đoan, thiên tai diễn ra ngày càng phổ biến, gây ra lũ lụt, sạt lở đất nghiêm trọng ở một số địa phương, cướp đi sinh mạng của nhiều người.

Dù chưa có kết luận chính thức về nguyên nhân nhưng dư luận, các chuyên gia đang đặt vấn đề có ảnh hưởng của việc giảm diện tích rừng tự nhiên do chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện các dự án. Nhiều dự án ở Khu vực miền núi đã làm thay đổi đặc tính tự nhiên, tính bền vững của tự nhiên, nhất là tỉnh Quảng Nam, nơi có nền địa chất yếu, nằm trong đứt gãy địa chất, đứt gãy phong hóa, tạo ra độ gắn kết rất thấp, địa hình đồi núi có độ dốc lớn, chia cắt phức tạp.

"Vì các lý do nêu trên, Bộ NN&PTNT đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam cân nhắc cẩn trọng trong đề xuất chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên, đặc biệt đối với rừng đặc dụng là rừng tự nhiên, cũng như các hoạt động tác động vào làm thay đổi cân bằng sinh thái tự nhiên khu vực miền núi của địa phương" - Bộ NN&PTNT cho biết.

Đối với tỉnh Bình Thuận, ngày 23-10, UBND tỉnh Bình Thuận cũng có tờ trình gửi Bộ NN&PTNT xin được chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để thực hiện dự án nhà máy điện gió Hòa Thắng 1.2 và đường dây đấu nối 110KV.

Tuy nhiên, sau khi xem xét, Bộ NN&PTNT nhận thấy còn nhiều vấn đề chưa được làm rõ. Bộ NN&PTNT cho biết hồ sơ trình chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng của dự án này chưa đủ điều kiện xem xét, thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để thực hiện dự án.

Đối với tỉnh Ninh Bình, vào ngày 30-10 vừa qua, UBND tỉnh đã có tờ trình số 131/TTr-UBND gửi Bộ NN&PTNT về việc quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để thực hiện Dự án đầu tư công trình khai thác mỏ đá vôi làm nguyên liệu sản xuất xi măng cho dây chuyển hai nhà máy xi măng Duyên Hà và hồ sơ dự án kèm theo.

Trong tờ trình này, UBND tỉnh Ninh Bình đề nghị chuyển đổi mục đích sử dụng của 38,17ha rừng tự nhiên thuộc quy hoạch rừng phòng hộ để thực hiện dự án đầu tư công trình khai thác mỏ đá vôi.

Tuy nhiên sau khi xem xét, Bộ NN&PTNT nhận thấy dự án không đúng với tiêu chí xác định dự án được chuyển mục sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác.