Người Dao Tẻn gửi gắm tâm tình của mình trên từng sợi vải

Dệt thổ cẩm - nét văn hoá lâu đời của người Dao Tẻn

Nghề dệt thổ cẩm là nét văn hóa đặc sắc của người Dao. Đồng bào người Dao Tẻn ở vùng thấp huyện Sìn Hồ sống chủ yếu dựa vào núi rừng. Từ xưa, bà con người Dao chỉ biết lấy cây rừng về làm vải, còn bây giờ họ đã biết trồng bông để dệt vải và tạo ra những bộ trang phục truyền thống hết sức ấn tượng những sắc màu rực rỡ

Chị Lý Thị Quấy, xã Nậm Cha, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu Chia sẻ: Hàng năm cứ vào dịp mùa thu, khi nông nhàn, người Dao Tẻn ở đây lại tập trung ở nhà để đập bông, kéo sợi, dệt vải. Trong các gia đình người Dao, nhà nào cũng có một khung dệt máy cắn bông, sa quay sợi và các dụng cụ phục vụ cho việc kéo bông quay sợi.

"Khung dệt máy cắn bông, sa quay sợi, những công cụ này được coi như là tài sản quý giá trong gia đình. Với tính chất cuộc sống tự cung tự cấp nên các cô gái phụ nữ Dao Tẻn thường được mẹ dạy thêu thùa từ khi còn nhỏ. Được cầm tay chỉ việc cho nên hầu hết các cô gái người Dao Tẻn khi lớn đều biết việc thêu dệt vải", chị Quấy nói.

Sau khi thu hoạch bông về phơi khô công đoạn đập bông bằng cách trải bông trên mặt phẳng, một tay cầm cán, một tay đập mạnh vào sợi dây, dây bám vào các lớp bông làm cho bông tơi xốp, sau đó tiến hành cuốn bông để tiện cho việc xoay sợi.

Công đoạn tiếp theo là kéo sợi dây. Đây là công đoạn đòi hỏi phải có sự khéo léo. Kéo sao để cho sợi không bị đứt, sợi đều và đẹp. Sa kéo sợi sử dụng một cung cụ từ guồng tay đặt dây cước sợi trên giá đỡ bằng gỗ. Khi quay sợi tay phải người quay cứ quay guồng đều, còn tay trái dây bông kéo thành sợi bông. Sợi được quay sẽ cuốn đều vào con suốt.

Gìn giữ nét đẹp văn hoá người Dao Tẻn

Để tiện cho việc dồn sợi bông, chị em phụ nữ Dao Tẻn phải guồng thành những dây sợi lớn, làm sao cho việc guồng sợi là làm cho sợi vững chắc về số lượng bền cho vải tạo thành chỉ sợi kéo để đan lát thành những bộ trang phục truyền thống phục vụ cho đời sống hàng ngày.

Để phát huy, gìn giữ những truyền thống văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Dao Tẻn, huyện Sìn Hồ (Lai Châu) đã triển khai nhiều đề án gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa dân Dao. Huyện cũng đã tuyên truyền vận động bà con người Dao Tẻn đặc biệt là các phụ nữ thành lập những câu lạc bộ, tổ thêu dệt thổ cẩm. 

Với nhiều bản sắc văn hoá truyền thống đặc sắc, dân tộc Dao Tẻn xã Nậm Cha, huyện Sìn Hồ (Lai Châu) vẫn còn gìn giữ được những giá trị văn hóa độc đáo truyền thống của dân tộc mình để góp phần xây dựng nền văn hoá tiên tiến bản sắc các dân tộc tỉnh Lai Châu.