9 loại gạo thơm được đặc cách hưởng ưu đãi thuế sang EU là những giống gì?
Lúa thơm đón cơ hội sang EU
Cụ thể, 9 giống lúa thơm xuất khẩu sang EU được hưởng hạn ngạch về thuế quan: Jasmine 85, ST5, ST20, Nàng Hoa 9, VĐ 20, RVT, OM 4900, OM 5451, Tài nguyên Chợ Đào.
Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết, diện tích gieo cấy lúa thơm tại các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long hàng năm đạt khoảng 25% tổng diện tích gieo cấy, tương đương khoảng 1 triệu ha, sản lượng lúa thơm ước đạt 5,5 triệu tấn, tương đương khoảng 3,5 triệu tấn gạo thơm.
Trong khi đó theo Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu – EVFTA lượng gạo thơm xuất sang EU được hưởng hạn ngạch ưu đãi về thuế quan là 30.000 tấn, tương đương với 1,2% lượng gạo thơm sản xuất trong vùng, vì vậy tiềm năng xuất khẩu gạo thơm còn rất lớn.
Thứ trưởng Bộ NNPTNT Lê Quốc Doanh trao đổi với báo chí về tiềm năng xuất khẩu lúa thơm sang EU.
Theo đánh giá của Thứ trưởng Bộ NNPTNT Lê Quốc Doanh, gạo của Việt Nam có tiềm năng lớn để xuất khẩu vào EU khi mở rộng được hạn ngạch. Năm 2019 lượng gạo của Việt Nam xuất khẩu vào EU là 50.000 tấn, trị giá 28,5 triệu Euro.
Hiện, tổng nhập khẩu gạo của EU 2,3 triệu tấn gạo, kim ngạch là 1,4 tỷ Euro; so với các nước ASEAN khác xuất khẩu gạo của Việt Nam vào EU chỉ bằng 1/6 với Thái Lan, 1/10 Myamnar, 1/4 Campuchia.
Với Hiệp định EVFTA, EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo/năm (gồm 30.000 tấn gạo xay xát, 20.000 tấn gạo chưa xay xát và 30.000 tấn gạo thơm). Đặc biệt, EU sẽ tự do hóa hoàn toàn đối với gạo tấm (cam kết này giúp Việt Nam có thể xuất khẩu ước khoảng 100.000 tấn vào EU hàng năm).
Đối với sản phẩm từ gạo, EU sẽ đưa thuế suất về 0% sau 3-5 năm. Trong khi đó, 2 nhà xuất khẩu lớn gạo vào EU là campuchia và Myanmar đang chịu thuế tuyệt đối với mặt hàng này cho đến hết 2021, cụ thể 175 Euro/tấn( 2019); 150 Euro/tấn ( 2020) và 125 Euro/tấn ( 2021).
"Đây là một lợi thế để chúng ta nâng cao khả năng cạnh tranh của gạo Việt" - Thứ trưởng Lê Quốc Doanh nói.
Theo ông Nguyễn Như Cường, ngay sau khi EVFTA có hiệu lực, đồng thời EU dành cho Việt Nam hạn ngạch xuất khẩu gạo 80.000 tấn/năm, ngày 4/9/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 103/2020/NĐ-CP quy định về chứng nhận chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang Liên minh châu Âu.
Tiếp đó, ngày 7/9, Bộ NNPTNT đã ban hành Quyết định hướng dẫn các doanh nghiệp các thủ tục làm chứng nhận chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang EU, tạo nền tảng cho doanh nghiệp sản xuất, phát triển vùng nguyên liệu theo đúng quy định.
Có 9 loại gạo thơm xuất khẩu sang EU được hưởng hạn ngạch về thuế quan. Ảnh: K.N
"Muốn được hưởng miễn thuế nhập khẩu theo hạn ngạch theo quy định của Liên minh châu Âu, gạo thơm xuất khẩu sang EU phải được chứng nhận đảm bảo tính đúng giống. Do vậy, để đảm bảo độ thuần, tính đúng giống của gạo thơm xuất khẩu, cần thiết phải kiểm tra ruộng lúa thơm trước khi thu hoạch. Theo quy định, việc kiểm tra ruộng lúa thơm thực hiện 01 lần trong thời gian 20 ngày trước khi thu hoạch. Tổ chức, cá nhân xuất khẩu gạo thơm phải chịu trách nhiệm về độ thuần, tính đúng giống trong quá trình thu hoạch, phơi, sấy, sơ chế, bảo quản, xay, xát, chế biến, đóng gói" – ông Cường nhấn mạnh.
Cũng theo ông Cường Hiện nay đã có 3 đơn vị nộp hồ sơ về Bộ, thời gian hoàn thành việc chứng nhận trong vòng 5 ngày. Các doanh nghiệp có thể gửi hồ sơ đăng ký qua Cổng dịch vụ hành chính công của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hoặc gửi qua bưu điện. Việc chứng nhận cho doanh nghiệp sẽ được hoàn toàn miễn phí.
Gạo Việt đáp ứng được yêu cầu của EU
Về việc đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm sang EU, ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho rằng, gạo Việt hoàn toàn có thể đáp ứng được.
"Đối với việc xuất khẩu gạo sang EU, hiện nay có hai hàng rào kỹ thuật chúng ta phải vượt qua là kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm. Qua kiểm tra, phân tích tôi phải khẳng định, gạo Việt Nam rất an toàn, năm 2019, chúng ta xuất khẩu 52.000 tấn gạo sang EU với tổng số hơn 1.100 lô, nhưng chỉ có 10 lô gạo thơm, 2 lô gạo nếp bị trả về, qua kiểm tra thì cũng chỉ có 3 lô vi phạm về an toàn thực phẩm. Đây là một tỷ lệ thấp" - ông Trung nhấn mạnh.
Cũng theo ông Trung, việc thực thi các quy định về kiểm dịch thực vật Cục Bảo vệ thực vật đã và đang làm trong nhiều năm qua, về cơ bản không gặp khó khăn gì.
Đối với vấn đề an toàn thực phẩm, hiện EU đã có danh mục các loại thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng, được công bố công khai trên website, các doanh nghiệp cần tuân thủ đúng theo danh mục đó.
Năm 2018, qua kiểm tra, giám sát tồn dư thuốc bảo vệ thực vật trên gạo thì tỷ lệ cũng rất thấp, kiểm tra ngẫu nhiên 148 mẫu thì có 40% mẫu an toàn, 59% số mẫu có tồn dư nhưng dưới ngưỡng cho phép.
Quy định chứng nhận chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang EU
Ngày 4/9/2020, Chính phủ ban hành Nghị định số 103/2020/NĐ-CP quy định về chứng nhận chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang Liên minh châu Âu.
Nghị định số 103 quy định về chứng nhận chủng loại gạo thơm thuộc Danh mục quy định tại điểm 8 tiểu mục 1 mục B Phụ lục 2-A của Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (Hiệp định EVFTA) được hưởng miễn thuế nhập khẩu theo hạn ngạch khi xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU).
Theo đó, điều kiện chủng loại gạo thơm được chứng nhận gồm:
1- Gạo thơm được sản xuất từ giống lúa thơm có chất lượng hạt giống phù hợp theo Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia; có thông tin rõ ràng về diện tích, địa điểm trồng (tổ/thôn, phường/xã, quận/huyện/thị xã, tỉnh/thành phố).
2- Lô ruộng lúa thơm được kiểm tra bảo đảm độ thuần giống (% số cây) không nhỏ hơn 95%.
Nghị định cũng quy định về kiểm tra lô ruộng lúa thơm. Theo đó, lô ruộng lúa thơm được kiểm tra 1 lần trong thời gian 20 ngày trước khi thu hoạch và được lập biên bản kiểm tra theo mẫu quy định. Phương pháp kiểm tra độ thuần giống lúa thơm theo quy định. Mỗi lô ruộng lúa thơm kiểm tra được ghi mã hiệu.
Tổ chức khảo nghiệm giống cây trồng được công nhận theo quy định tại Điều 21 Luật Trồng trọt và Điều 7 Nghị định số 94/2019/NĐ-CP, ngày 13-12-2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Trồng trọt về giống cây trồng và canh tác thực hiện kiểm tra lô ruộng lúa thơm.
Cơ quan có thẩm quyền chứng nhận, chứng nhận lại, hủy bỏ giấy chứng nhận chủng loại gạo thơm là Cục Trồng trọt thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
P.V
Xuất khẩu gạo sang châu Âu tăng 93,5%
Bộ NN-PTNT cho hay, Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) được ký kết vào ngày 30/6/2019 tại Hà Nội, đã được Nghị viện châu Âu và Quốc hội Việt Nam thông qua và chính thức có hiệu lực từ 01/8/2020. Theo đó, EVFTA tạo cơ hội để hàng hóa Việt Nam hạ giá thành khi xuất khẩu vào thị trường châu Âu, nâng cao khả năng cạnh tranh với các mặt hàng chưa có FTA với EU, nhất là hàng hóa nông sản.
Đặc biệt, việc ký kết và triển khai EVFTA tạo cơ hội to lớn cho xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam thông qua các ưu đãi về thuế. Trong đó EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo (gồm 30.000 tấn gạo xay xát, 20.000 tấn gạo chưa xay xát và 30.000 tấn gạo thơm).
Không chỉ vậy, EU sẽ tự do hóa hoàn toàn đối với gạo tấm (giúp ta có thể xuất khẩu tới 100.000 tấn gạo vào EU hàng năm). Các sản phẩm gạo xuất khẩu sang thị trường này sẽ được hưởng thuế suất 0% theo lộ trình nhất định.
P.V