Bộ Công Thương ban hành văn bản hướng dẫn, “gỡ rối” cho điện mặt trời mái nhà

Theo phân tích của đại diện Bộ Công Thương, điện mặt trời mái nhà là nguồn điện sạch, tái tạo có tính chất phân tán, quy mô nhỏ, được tiêu thụ tại chỗ. Qua đó, giảm tổn thất của quá trình truyền tải, phân phối, tận dụng hạ tầng lưới điện hiện có của ngành điện.

"ĐMTMN có thời gian phát chủ yếu vào ban ngày, trong giờ cao điểm của hệ thống điện giúp giảm đỉnh phụ tải, tận dụng được diện tích mặt bằng mái nhà tại các khu dân cư, doanh nghiệp vốn đã có sẵn cơ sở hạ tầng lưới điện đầy đủ, thuận tiện trong việc đấu nối, ít tác động đến quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất...

Do đó cần khuyến khích các thành phần kinh tế như hộ gia đình, doanh nghiệp tham gia đầu tư để cấp điện tự dùng và phần dư bán lại cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Đây là cơ sở chính, quan trọng để Bộ Công Thương tham mưu với Chính phủ những ưu đãi khuyến khích dành cho ĐMTMN (tương đương với 8,38 UScent/kWh) cao hơn hẳn so với điện mặt trời mặt đất (tương đương với 7,09 UScent/kWh) và điện mặt trời nổi (tương đương với 7,69 UScent/kWh)", đại diện Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Tại văn bản hướng dẫn số 7088, Bộ Công Thương dẫn chiếu định nghĩa hệ thống ĐMTMN và dẫn chiếu khái niệm về công trình xây dựng theo các quy định tại Luật Xây dựng năm 2014, nhà, kết cấu dạng nhà của công trình xây dựng theo Thông tư 03/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng lưu ý thêm về mái nhà của công trình xây dựng cần phù hợp với công năng, mục đích sử dụng của công trình xây dựng.

Một số trường hợp cũng được Bộ Công Thương hướng dẫn như: Hệ thống mặt trời có công suất không quá 01 MW nhưng không lắp trên mái nhà của công trình xây dựng có công năng độc lập. Trường hợp hệ thống mặt trời của trang trại với công suất trên 01 MW hoặc trên 1,25 MWp. Trường hợp hệ thống điện mặt trời đấu nối vào cấp điện áp trên 35 kV thì không được áp dụng giá bán điện đối với hệ thống ĐMTMN theo quy định tại Quyết định 13.

Bộ Công Thương cũng yêu cầu EVN chịu trách nhiệm đảm bảo các hệ thống ĐMTMN được đấu nối phù hợp với quy định, không gây quá tải lên hệ thống lưới điện hạ áp, trung áp và cao áp hiện hữu (đặc biệt là hệ thống lưới điện 110 kV). Đối với các vướng mắc liên quan đến điều kiện kinh doanh, quản lý thuế, hóa đơn của các đối tượng có hệ thống ĐMTMN, Bộ Công Thương đề nghị EVN xin ý kiến và hướng dẫn từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính", đại diện Bộ Công Thương thông tin.

Ngoài ra, cũng theo thông tin từ phía Bộ Công Thương, đối với kiến nghị ưu đãi cho trường hợp lắp đặt điện mặt trời trên mái nhà có công suất lớn hơn 1 MW; đầm tôm, trang trại trồng trọt... có nhu cầu sử dụng chính tấm quang điện làm mái, cơ quan này sẽ nghiên cứu đề xuất và báo cáo Thủ tướng Chính phủ cơ chế phù hợp để áp dụng sau năm 2020.

Trước đó, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã có văn bản đề nghị Bộ Công Thương, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo xử lý vướng mắc về việc phân biệt ĐMTMN gây khó khăn trong hoạt động mua bán điện thời gian qua.

Đại diện EVN cho rằng, định nghĩa về công trình xây dựng và cơ sở để xác định loại hình ĐMTMN đang tồn tại rất nhiều bất cập. Nguyên nhân là do hiện tại có rất nhiều dự án ĐMT gần 01 MWp thực hiện theo mô hình trang trại nông nghiệp. Theo đó, cơ quan chức năng chưa có hướng dẫn cụ thể để xác định đây có phải là mô hình ĐMTMN hay không.

Ngoài ra, hệ thống thuật ngữ và cách giải thích để xác định "tấm pin quang điện lắp đặt trên mái nhà" theo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg cũng gặp khó khăn do hình thức "mái nhà" rất đa dạng (mái tôn, mái nhựa, tấm lấy sáng, bạt nilon,…), cách thức lợp mái (trên/dưới xà gồ,…), trong khi các quy định để xác định thế nào là mái nhà chưa cụ thể.

"Hiện nay, có nhiều hệ thống ĐMTMN được đầu tư theo cụm 3-8 MW (mỗi dự án < 1MW) tại cùng 1 địa điểm, của 1 chủ đầu tư và đấu nối tại 1 điểm hoặc nhiều điểm,... cũng gây khó khăn cho ngành Điện trong việc xác nhận hệ thống ĐMTMN để ký hợp đồng mua bán điện.

Đó là chưa kể, quy định khác nhau của các địa phương về quản lý thuế, hóa đơn với các đối tượng không phải doanh nghiệp (hộ dân, công sở, trường học…); về quản lý xây dựng, đất đai,… cũng gây lúng túng cho các công ty điện lực", đại diện EVN nhấn mạnh.