Làng mai vàng Phước Định nằm trên 2 ấp Phước Định 1, Phước Định 2 (xã Bình Hòa Phước, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh ), có diện tích 3ha với 158 hội viên. Tại đây có khoảng 5000 cây mai (khoảng 800 cây mai đại, 19.200 cây mai trung, 30.000 cây mai tiểu).
Bình quân doanh thu (trừ chi phí) tại Làng mai vàng Phước Định năm 2019 là khoảng 7 tỉ và 8 tháng năm 2020 là khoảng 20 tỷ đồng.
Đến với Làng mai Phước Định, chúng tôi tìm đến nhà ông Tiêu Hùng Minh (Ba Tiền)- một trong những nghệ nhân chăm sóc mai vàng có tiếng ở vùng này.
Tiếp chúng tôi trong căn nhà tường khang trang được bao bọc bởi những hàng mai vàng đang xum xuê lá nhìn mát mắt, chú Ba Tiền kể cho chúng tôi nghe về cơ duyên đến với nghề chăm sóc mai thuê. “Cách đây 25 năm, tôi có quen anh bạn ở TP Vĩnh Long, do không có chỗ và kỹ thuật chăm sóc nên nhờ tôi chăm sóc dùm cây mai..".
"Sau 3 năm, cây mai phát triển tốt, ra hoa rất đạt. Khách đến nhà chơi, thấy cây mai ra hoa đẹp rất thích nên hỏi thăm và liên hệ tôi nhờ chăm sóc mai, còn đối với tôi chăm sóc mai là đam mê nên đồng ý ngay. Cứ thế, mọi người truyền miệng với nhau chở mai đến gởi và tôi tham gia vào nghề chăm sóc mai ký gởi lúc nào không hay”- ông 3 Tiền bộc bạch.
Do nghề chăm sóc mai thuê đã có từ lâu nên các dịch vụ và “ba rem” đã có sẵn, người chủ cây mai chỉ cần “alô” là sẽ có xe đến chở mai về cho nhà vườn chăm sóc đến tết lại chở ra cho chủ chưng tết và nhận tiền chăm sóc. “Có khi, đã nhiều năm mà tôi còn không biết mặt chủ mai nữa”- chú 3 Tiền cười nói.
Theo chú 3 Tiền, một cây mai đẹp phải có các tiêu chí như nhiều bông, bông to đều, đẹp, gốc nở to nhỏ dần về ngọn, tay khỏe và tán đều tròn. Tuy nhiên, một số người chơi mai chơi theo sở thích. Vì vậy, nhận mai về chăm mình phải hỏi ý khách hàng.
Theo ông Lê Văn Tý- Trưởng Ban đại diện Làng nghề mai Phước Định, xã Bình Hòa Phước, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long nhờ có kỹ thuật trồng và chăm sóc mai, tại đây có 1 tổ gồm 30 nghệ nhân thực hiện dịch vụ cắt, sửa, bứng và vận chuyển thuê khi người dân có nhu cầu.
Cùng với nghề trồng mai truyền thống, nghề chăm sóc mai ký gởi đã giúp đời sống kinh tế các hộ trở nên ổn định và khá giả hơn.
Chia sẻ về kinh nghiệm chăm sóc mai, chú B Tiền cho biết: “Chăm sóc cây mai cần tỉ mỉ, cẩn thận thì cây mới có dáng, hoa đẹp và nở đúng dịp tết. Khi nhận một cây mai về chăm, công đoạn đầu tiên là phải ngắt bông, nụ trái còn sót lại trên cây, sau đó cho thêm hỗn hợp xơ dừa, trấu trong chậu, dùng thuốc kích thích ra rể non, tưới nước mỗi ngày giữ ẩm, tạo dáng cây, cắt bỏ nhánh nhện, luân phiên bón phân hữu cơ, vô cơ 1 lần/tháng, xịt thuốc trừ sâu 10 ngày/lần,… Canh gần tết thì lặt bỏ lá sau cho 23 tháng Chạp âm lịch các nụ tróc “vỏ trấu” là mai nở đúng tết”.
Theo một số nghệ nhân nơi đây, chăm sóc mai sợ nhất là các loại sâu: bọ trĩ, sâu ăn lá, sâu đục thân, nhện đỏ,… phá hoại. Ngoài kỹ thuật, canh ngày lặt lá mai thì thời tiết đóng vai quan trọng để giúp cây mai nở đúng vào dịp tết. Cây mai rất khó tính, chỉ cần mình bón phân hơi “quá tay” là cây xuống liền, có khi chết luôn cả cây nên chỉ có một ít hộ có tay nghề cao mới dám làm dịch vụ trên.
Với hơn 60 gốc mai chủ yếu đến từ khu vực TP Vĩnh Long ký gởi chăm sóc, tùy thuộc vào bề hoành thân cây mà có giá từ 1- 6 triệu đồng/cây/năm. Trừ các chi phí, mỗi năm chú 3 Tiền thu khoảng 50 triệu đồng đủ ăn tết và trang trải cuộc sống.
Chú Ba Tiền tâm sự: “35 năm gắn bó với cây mai, chăm sóc tôi xem cây mai như “những đứa con” của mình. Chăm sóc mai vừa thỏa đam mê nhưng cũng vừa là nghề hái ra tiền để nuôi sống bản thân, gia đình”.
Anh Huỳnh Bá Kha- Chủ tiệm vàng Hưng Long (Phường 1- TP Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long) là một trong khách hàng lâu năm của chú 3 Tiền, vui vẻ cho biết: “Tôi biết chú 3 có tay nghề tốt nên đã 10 năm nay tôi yên tâm ký gởi nhà chú Tiền 6 cây mai. Tết năm nào cây mai chưng tết được chú chăm sóc ra hoa rất đẹp. Hiện tôi đã giới thiệu cho nhiều người đến ký gởi tại nhà chú”.