ĐBQH tranh luận việc chuyển cơ quan điều tra, hình sự hóa sai sót trong bộ sách giáo khoa lớp 1 mới

Chiều 3/11, tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội theo chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV, đề cập đến chương trình sách giáo khoa (SGK) mới, đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Đoàn Nam Định) cho rằng đây là vấn đề luôn nhận được sự quan tâm của người dân.

Nhiều sai sót trong bộ sách giáo khoa mới

Theo đại biểu Đặng Thị Phương Thảo, năm học 2020-2021, ngành giáo dục bắt đầu đưa vào sử dụng SGK lớp 1 mới, các nhà trường được lựa chọn những bộ sách khác nhau.

Sau một thời gian giảng dạy đã có những phản ánh về những hạt sạn trong một số cuốn SGK mới nhưng thiếu trong sáng về ngôn ngữ, chưa lô-gic, chưa khai thác kho tàng văn hóa ngôn ngữ Việt Nam dẫn tới việc vừa dạy vừa điều chỉnh…

"Đây là tình trạng thực tế và để lại dư luận không tốt. Điều đáng nói những tồn tại này xảy ra khi các bộ SGK chính thức đi vào sử dụng mới bộc lộ mà không được phát hiện trong quá trình biên soạn, thẩm định, hay phê duyệt", đại biểu Đặng Thị Phương Thảo nhìn nhận.

Đang công tác trong ngành giáo dục, đại biểu Vũ Thị Phương Thảo bày tỏ đáng tiếc "về sự cố này", đồng thời mong muốn tạo ra sự đồng thuận từ trong xã hội, đại biểu đề nghị cần triển khai ngay 3 biện pháp.

Thứ nhất, để không đánh đồng, quy kết tất cả các bộ SGK lớp 1 đều có vấn đề, cần phải làm rõ: Có hay không tình trạng sai sót ở đây? Nếu có thì sai ở đâu, thuộc cuốn nào, bộ sách nào? Trách nhiệm xử lý, khắc phục hậu quả thuộc về ai?

"Quan điểm của tôi là SGK sai, bắt buộc phải sửa và không thể để một thế hệ học sinh trẻ của chúng ta học SGK sai sót như vậy. Do đó, đối với các Bộ SGK lớp 1 đang bán ở trên thị trường tôi đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ GDĐT tạm dừng thực hiện, cần khẩn trương tiến hành rà soát và cho thẩm định lại toàn bộ các sách giáo khoa này", đại biểu Phương Thảo đề nghị.

Đối với từng môn học, nữ đại biểu đoàn Nam Định đề nghị phải thành lập một Hội đồng thẩm định cấp quốc gia với tất cả các thành viên mới hoàn toàn, thẩm định lại một cách khách quan, minh bạch, từng bài học, từng nội dung.

"Chỉ khi nào thật sự kỹ lưỡng, chính xác mới đưa SGK vào sử dụng tạo sự yên tâm cho toàn xã hội. Trong thời gian thẩm định lại SGK cần tránh trường hợp việc thu hồi sách chỉ diễn ra cục bộ ở từng địa phương, từng bộ sách, tránh việc sử dụng học liệu một cách thiếu tính nhất quán, cần dạy cho trẻ thống nhất ở các nhà trường trên toàn quốc.

Thay thế trong thời gian này, cần sử dụng những bài học tương đương trong SGK cũ hoặc cho trẻ tăng thời lượng trải nghiệm hay giáo dục hoạt động cho học sinh", nữ đại biểu đoàn Nam Định cho hay.

Thứ hai, về kinh tế, đại biểu Đặng Thị Phương Thảo cho rằng, để thực hiện thẩm định lại, cần làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan, từ biên soạn, thẩm định đến phê duyệt đề án.

Trước hết với các nhóm tác giả, nguồn lợi về kinh tế mà họ được hưởng phải gắn với trách nhiệm đến khâu cuối cùng. Sách của nhóm nào sai sót thì chủ biên của nhóm đó phải chịu trách nhiệm.

Đặc biệt, khi buộc thu hồi phải chỉnh sửa thì cần cung cấp sách thay thế và miễn phí cho học sinh, tránh để phụ huynh học sinh chịu thiệt hại kép.

Ngoài ra, phải xem xét lại hiệu quả của quy trình thực nghiệm. Thực nghiệm là hết sức quan trọng nhưng phải chặt chẽ, đảm bảo cả trước, trong và sau khi tiến hành.

Thứ ba, về quy trách nhiệm trước cơ quan có thẩm quyền, nữ đại biểu đoàn Nam Định đề nghị cần xem xét kỹ lưỡng từng khâu để đảm bảo không có sai sót. Pháp luật đã có đầy đủ các quy định, tạo căn cứ để có thể xử lý, kỷ luật các cá nhân phải chịu trách nhiệm khi có sai phạm.

Mặt khác, khi thu hồi SGK để chỉnh sửa, đặc biệt là có phạm vi lớn không còn là nội bộ ngành giáo dục, có đối tượng chịu tác động rất rộng từ học sinh, giáo viên đến phụ huynh, các nhà trường tại các địa phương và kéo theo sự vào cuộc của nhiều cơ quan.

"Để khắc phục dự kiến sẽ tốn kém nhiều tiền của, gây ảnh hưởng đến việc sử dụng tài sản cá nhân, tổ chức, đến tài sản của nhà nước. Vì vậy, để tránh làm tăng bức xúc trong nhân dân, tôi đề nghị cần có sự vào cuộc của cơ quan điều tra. Bên cạnh đó, phải tăng tiến độ điều tra, đưa ra xét xử, truy cứu trách nhiệm đối với các hành vi in ấn trái phép, làm giả sách giáo khoa, sách tham khảo, quyền tác giả, quyền xuất bản của từng bộ sách", đại biểu Đặng Thị Phương Thảo đề nghị.

Sai sót chưa tới mức phải chuyển cơ quan điều tra

Tranh luận lại với đại biểu Đặng Thị Phương Thảo, đại biểu Bùi Văn Phương (Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình) cho rằng: Đây là năm đầu tiên thực hiện chương trình, SGK mới, việc biên soạn SGK mới có khối lượng công việc rất lớn, do vậy không tránh khỏi một số sai sót liên quan đến ngữ liệu học âm, học vần chưa thật phù hợp với học sinh lớp 1.

Tuy nhiên, đây không phải là những sai sót ở mức độ nghiêm trọng. Một số thiếu sót ở một số ngữ liệu phục vụ cho việc học âm vần chưa thật phù hợp chứ không phải tới mức nghiêm trọng, sai sót tới mức cần phải chuyển cơ quan điều tra, hình sự hoá việc sai sót này.

Thực tế chưa cần đợi kết thúc năm học, Bộ GDĐT đã có hướng dẫn giáo viên khi giảng bài trong Sách Tiếng Việt lớp 1 bộ sách Cánh Diều có những điều chỉnh phù hợp.

"Tôi xin nhắc lại, những thiếu sót trong SGK chỉ là chưa thật sự phù hợp, những việc này có thể điều chỉnh, bổ sung được trong những lần tái bản tiếp theo. Bộ GDĐT đã có văn bản gửi các địa phương, khi giảng bài ở những bài có liên quan tới những ngữ liệu này thì cần có điều chỉnh cho phù hợp. Chúng ta không nên hiểu vấn đề sai phạm gì chuyển đến cơ quan điều tra, nhân dân băn khoăn, suy nghĩ không tốt cho giáo dục", đại biểu Bùi Ngọc Phương nhấn mạnh.