Lá é là một loại lá gia vị đặc trưng của các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Lá và cành é được sử dụng như một loại rau trong ẩm thực, một thành phần của các bài thuốc dân gian hay chiết xuất tinh dầu.
Thân và lá é có vị cay, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng phát hãn, giải biểu, khu phong, lợi thấp, tán ứ, chỉ thống do đó thường được dùng để chữa đau bụng, trướng bụng, ăn không tiêu, nôn mửa, cảm, cúm, sốt, đau đầu, viêm lợi, chảy máu chân răng, tưa lưỡi, viêm bàng quang, đái rắt, đái buốt.
Ngoài ra loại lá còn được giã nhuyễn với muối để chiên cơm hay dùng nấu lẩu gà. Sau đây là hướng dẫn cách làm món cơm chiên lá é dân dã và món lẩu gà lá é nổi tiếng :
Nguyên liệu:
- 100g lá é
- 10 trái ớt xiêm xanh
- 20g muối
- Cơm nguội
Cách làm
- Lá é xay nhuyễn cùng ớt xiêm xanh, hành tím, bột ngọt, muối.
- Phi thơm tỏi, cho cơm vào đảo cho tơi ra, múc 1 muỗng muối lá é vào, đảo đều cho đến khi cơm ráo.
- Cơm chiên lá é ăn cùng khô cá dứa sẽ có vị thơm cay, mặn mà và béo béo.
Nguyên liệu:
- Gà mái ri
- Lá é: phần non nhặt rửa sạch, lá già để làm muối é, phần cành để đun nước chế nước lẩu cho thơm.
- Vài trái ớt xiêm xanh
- Măng nứa xé nhỏ.
- Nấm: nấm hương tươi, nấm đùi gà thái mỏng, nấm kim châm, nấm hải sản, nấm sò.
Cách làm:
- Làm sốt ướp: xay nát lá é + ớt xiêm xanh + vài củ sả + hành tím + tỏi và gia vị thành một hỗn hợp đồng nhất sột sệt.
- Muối é: lá é + ớt xiêm + muối + mì chính + đường + chút tiêu đen, tất cả cho vào lò nướng sao khô, rồi xay mịn.
- Gà chặt miếng vừa ăn, ướp sốt 10 phút. Phi thơm hành và đảo nhanh cho gà ngấm gia vị, chế thêm nước (nước nấu với cành é), nêm gia vị vừa ăn.
- Rau nấm rửa sạch.