Sự phân hoá mạnh mẽ giữa 3 "ông lớn" BIDV, Vietinbank và Vietcombank

Xét về chỉ tiêu lợi nhuận, trong 3 ngân hàng Vietcombank và VietinBank có lợi nhuận chênh lệch lớn đối với BIDV, nguyên nhân chủ yếu là do "vênh" lớn tại khoản trích lập dự phòng rủi ro.

Dự phòng rủi ro, lợi nhuận phân hóa mạnh giữa VietinBank và Vietcombank với BIDV

Cụ thể, trong quý I vừa qua Vietcombank tiếp tục là quán quân với hơn 8.600 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế.

Con số lợi nhuận của Vietcombank đến từ sự tăng trưởng của nhiều mảng hoạt động, trong đó thu nhập lãi thuần - nguồn thu chính của Vietcombank là 10.082 tỷ đồng, tăng 11,6% so với cùng kỳ năm trước. Lãi thuần từ hoạt động dịch vụ của ngân hàng đạt gần 3.438 tỷ đồng, tăng 204,9% so với cùng kỳ năm trước do doanh thu tăng 104,8% và chi phí giảm 10,2%.

Mảng chứng khoán kinh doanh cũng đóng góp 80,7 tỷ đồng vào lợi nhuận thuần, trong khi cùng kỳ năm trước lỗ 54,4 tỷ đồng.

Tuy nhiên, lãi thuần từ mảng kinh doanh ngoại hối, hoạt động kinh doanh khác và thu nhập từ góp vốn, mua cổ phần trong quý I/2021 lần lượt đạt mức 1.042,2 tỷ đồng, 1.012,3 tỷ đồng và 30,6 tỷ đồng - giảm nhẹ so với cùng kỳ năm 2020.

Trong quý này, Vietcombank sử dụng gần 2.275 tỷ đồng để trích lập dự phòng rủi ro, cao hơn 5,7% so với cùng kỳ.

Dù vậy, lợi nhuận trước thuế của Vietcombank vẫn tăng trưởng tới 65,3% so với cùng kỳ năm trước. Còn lợi nhuận sau thuế của ngân hàng ở mức 6.907,5 tỷ đồng, tăng 65,1% so với cùng kỳ năm trước.

Với mục tiêu lợi nhuận trước thuế hợp nhất năm 2021 là 25.850 tỷ đồng, Vietcombank hoàn thành hơn 33,3% kế hoạch năm.

Tại VietinBank, nhà băng này báo lãi trước thuế đạt 8.060 tỷ đồng, cao gấp 2,7 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Với mức này, VietinBank là á quân lợi nhuận quý I/2021 trong hệ thống ngân hàng, chỉ đứng sau quán quân là Vietcombank (hơn 8.600 tỷ).

2 mảng kinh doanh có tỷ trọng lớn nhất của VietinBank đều tăng trưởng khả quan trong quý đầu năm nay. Cụ thể, thu nhập lãi thuần tăng 26,4% đạt 10.642 tỷ đồng, lãi từ hoạt động dịch vụ tăng 21,2% đạt 1.283 tỷ đồng.

Tuy nhiên, lãi từ hoạt động ngoại hối giảm 13,5% xuống 340 tỷ; lãi từ hoạt động mua bán chứng khoán chỉ đạt 67 tỷ trong khi cùng kỳ có lãi tới 427 tỷ. Lãi từ hoạt động khác tăng mạnh 60% đạt 438 tỷ đồng, lãi từ thu nhập góp vốn tăng 36% đạt 151 tỷ.

Theo đó, tổng thu nhập hoạt động của VietinBank quý I/2021 đạt hơn 12.900 tỷ, tăng 21% so với cùng kỳ. Chi phí hoạt động tăng nhẹ hơn (chỉ tăng 6%) lên 3.512 tỷ đồng.

Đáng chú ý, VietinBank giảm mạnh chi phí dự phòng rủi ro tới 69% so với cùng kỳ năm ngoái xuống còn 1.350 tỷ đồng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính giúp ngân hàng ghi nhận lợi nhuận trước thuế tăng vọt, cao hơn rất nhiều so với quý I/2020.

Nếu như VietinBank giảm trích lập dự phòng thì tại BIDV, con số trích lập dự phòng rủi ro tín dụng "ăn mòn" tới trên 70% lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh của nhà băng này.

Nếu tính tổng con số trích lập dự phòng rủi ro của Vietcombank và VietinBank công lại mới chỉ bằng một nửa mức trích lập dự phòng rủi ro của BIDV (quý I/2021, BIDV trích hơn 7.100 tỷ đồng dự phòng rủi ro tín dụng).

Chênh lệch này đã khiến cho lợi nhuận của BIDV phân hóa mạnh so với 2 "ông lớn" còn lại, khi chỉ báo lãi trước thuế 3.396 tỷ đồng. So với Vietcombank, lợi nhuận của BIDV chỉ bằng 39% và bằng 42% lợi nhuận của VietinBank.

Dù vậy, so với cùng kỳ BIDV vẫn ghi nhận mức tăng tới 87,2% về lợi nhuận trước thuế. Hết quý I/2021, BIDV đã hoàn thành 26% kế hoạch năm.

Nợ xấu tăng giảm trái chiều

Tại Vietcombank, tổng nợ xấu của ngân hàng ở mức hơn 7.697 tỷ đồng tính tới 31/3/2021, tăng 47% so với thời điểm đầu năm. 

Cụ thể, nợ nghi ngờ ở mức 1.935 tỷ đồng, tăng 767%, nợ dưới tiêu chuẩn ở mức 1.311,7 tỷ đồng, tăng 96%, nợ có khả năng mất vốn là 4.450,3 tỷ đồng, tăng 3%.

Tỷ lệ nợ xấu trên dư nợ của Vietcombank là 0,88% tính tới 31/3/2021, cao hơn 0,28% so với thời điểm đầu năm. Còn tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm từ 368% xuống 279%.

Trong khi nợ xấu của Vietcombank có dấu hiệu dềnh lên trong quý I, tại BIDV nợ xấu nội bảng cũng tăng 396 tỷ so với đầu năm, lên 21.765 tỷ đồng. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay là 1,76%, gần như không đổi so với đầu năm.

Ngược lại, tại VietinBank, nợ xấu của ngân hàng này cuối quý I/2021 ở mức 8.952 tỷ đồng, giảm 566 tỷ so với đầu năm (giảm 6%). Tỷ lệ nợ xấu cũng tiếp tục xuống thấp, từ mức 0,94% cuối năm 2020 giảm xuống 0,88% vào cuối tháng 3/2021.

Năng suất lao động và thu nhập nhân viên chênh lệch lớn

Tại ngày 31/3/2021, số lượng nhân sự tại cả 3 ngân hàng Vietcombank, VietinBank và BIDV đều trên 20.000 lao động.

Trong đó, BIDV dẫn đầu với hơn 26.600 nhân viên, tiếp theo là VietinBank (24.562 nhân viên) và Vietcombank (20.679 nhân viên).

Tuy nhiên, tổng lương và phụ cấp tại Vietcombank cao nhất với 1.985 tỷ đồng, BIDV đứng vị trí thứ 2 với 1.982 tỷ và VietinBank với 1.899 tỷ đồng.

Bình quân, lương và phụ cấp của nhân viên BIDV vào khoảng 24,8 triệu đồng/người/tháng. VietinBank nhỉnh hơn với 25,8 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, Vietcombank hào phóng hơn với mức chi 32 triệu đồng/tháng lương và phụ cấp bình quân cho mỗi nhân viên trong quý I/2021.

Khá dễ hiểu khi Vietcombank là ngân hàng trả lương cao nhất trong 3 "ông lớn" quốc doanh, khi trung bình mỗi nhân viên nhà băng này đem về hơn 111 triệu đồng lãi sau thuế mỗi tháng cho ngân hàng, trong khi đó tại VietinBank ở mức 84 triệu đồng và BIDV chỉ hơn 30 triệu đồng/tháng.