Kéo dài “cánh tay” kết nối, tiêu thụ nông sản (bài 4): “Cứu” chuỗi cung ứng bị đứt gãy

Thiếu hành lá, ớt tươi, gia vị

Tổ công tác phía Nam Bộ NNPTNT (Tổ công tác 970) do Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam dẫn đầu vừa có buổi làm việc với UBND TP.HCM về những khó khăn của những doanh nghiệp sản xuất mì ăn liền.

Theo bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TP.HCM, nếu không nhập được một nguyên liệu nào đó, doanh nghiệp sản xuất mì ăn liền có khả năng phải ngừng sản xuất.

Bà Chi cho biết, đối với các sản phẩm thuộc nhóm hàng mì ăn liền thì để tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh, ngoài các nguyên liệu chính, các doanh nghiệp sản xuất đầu cuối phải nhập từ nhiều nhà cung cấp với các loại nguyên phụ liệu khác nhau.

Trong tình trạng hiện nay, khi diễn biến dịch Covid-19 ngày càng phức tạp và kéo dài, khả năng các nhà cung cấp này có thể dừng hoạt động.

Theo bà Chi, mặc dù Chính phủ và các bộ, ngành đã có những quy định tạo thuận lợi cho hoạt động lưu thông, vận chuyển hàng hóa giữa các tỉnh, thành đang thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, nhưng đến nay cơ bản vẫn còn xảy ra tình trạng các chốt kiểm soát gây khó dễ, đòi hỏi nhiều thủ tục.

"Với chi phí phát sinh khá cao, cộng với nhiều chốt kiểm soát và thủ tục qua các chốt khó khăn, lại thêm tâm lý tránh dịch nên đã xảy ra tình trạng thiếu hụt nhân công thu hoạch, thương lái ngưng hoặc hạn chế thu mua cục bộ tại một số địa phương, dẫn đến nguồn cung khan hiếm, đẩy giá thành các nguyên phụ liệu hiện nay lên rất cao" - bà Chi nêu một thực tế.

Bà Chi lấy ví dụ, mặt hàng ớt tươi, các doanh nghiệp sản xuất mì tôm thường lấy từ Tiền Giang, Đồng Tháp, Củ Chi - TP.HCM. Các công ty đang gia công gia vị cho các doanh nghiệp sản xuất mì ăn liền như Acecook, Vifon… mỗi ngày đều nhập hơn 3.000kg ớt tươi từ Tiền Giang nhưng đang bị đứt gãy.

Hay mặt hàng gừng, riềng, sả tươi mua từ Định Quán, Đồng Nai nhưng do vận chuyển khó khăn các nhà cung cấp buộc phải chuyển sang thu mua nguồn nguyên liệu này từ Củ Chi với giá cao hơn nhưng chất lượng không tốt bằng.

Đối với mặt hàng hành lá, các nhà cung cấp đều lấy nguồn từ Ninh Bình, sau khi làm sạch, sấy khô sẽ được vận chuyện vào TP.HCM nhưng do khó khăn trong khâu lưu thông thời gian qua, nên nguồn hàng về TP.HCM bị hạn chế (mỗi ngày các doanh nghiệp sản xuất mì tôm sử dụng khoảng 3.000kg hành sấy khô, 3.000kg hành tươi).

Theo bà Chi, hiện nay các doanh nghiệp sản xuất mì ăn liền chủ lực của TP.HCM đang đối diện với 2 khó khăn cực kỳ lớn và nếu không được hỗ trợ giải quyết triệt để thì nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng mì ăn liền cho thị trường TP.HCM và cả nước.

Từ thực tế này, Hội Lương thực thực phẩm TP.HCM kiến nghị, chính quyền TP.HCM trực tiếp làm việc với Bộ NNPTNT, chính quyền từng địa phương cụ thể đang cung cấp nguyên liệu đầu vào cho các doanh nghiệp như Tiền Giang, Hậu Giang, Đồng Nai… để thống nhất các phương án thu mua và tạo thuận lợi trong việc giao nhận, lưu thông.

Nguồn hàng không thiếu, cần sẽ kết nối

Tại buổi làm việc với Tổ công tác 970, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM - Phan Thị Thắng cho rằng, mì gói là mặt hàng cực kỳ thiết yếu, rất cần đối với người dân nhất là lúc phải giãn cách xã hội.

Để tạo nên một gói mì hoàn chỉnh, ngoài các nguyên liệu chính thì các doanh nghiệp sản xuất đầu cuối phải nhập từ nhiều nhà cung cấp với các loại nguyên phụ liệu khác nhau và hầu hết các nguyên liệu này đều được thu mua, nhập trực tiếp từ các tỉnh lân cận TP.HCM.

Trong khi đó, các tỉnh này đang thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, mỗi nơi áp dụng một cách khác nhau, khiến cho việc thu mua nguyên liệu gặp khó khăn.

"Không chỉ khó khăn ở việc vận chuyển mà còn khó ngay từ khâu tổ chức thu hoạch, thu mua. Có những nơi, nông dân không được ra đồng, có những nơi thương lái không đi thu mua vì sợ lây nhiễm dịch bệnh" - bà Thắng nêu.

Phó Chủ tịch Phan Thị Thắng đề nghị Tổ công tác 970 Bộ NNPTNT tháo gỡ, phối hợp chính quyền từng địa phương cụ thể đang cung cấp nguyên liệu cho các doanh nghiệp để thống nhất các phương án thu mua và tạo thuận lợi trong việc giao nhận.

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam - Tổ trưởng Tổ công tác 970 khẳng định, trong danh sách kết nối cung cầu nông sản của Tổ công tác đang có, nguồn cung nguyên liệu gia vị dồi dào. Tổ sẵn sàng kết nối ngay giúp Hội Lương thực thực phẩm TP.HCM.

Riêng mặt hàng gia vị, Tổ công tác cho biết, trên danh sách đầu mối cung cấp, đang có sả ở Tân Phú Đông - Tiền Giang còn hơn 9.000 tấn, ngoài ra còn 16 đầu mối cung cấp sả khác với khả năng gom mỗi ngày 400-600 tấn; ớt trồng nhà lưới sản lượng còn rất nhiều; gừng có khoảng 50 tấn; riềng trên 20 tấn; hành lá của Chợ Mới - An Giang có hơn 25 tấn, ngoài ra còn có ở Long Hồ - Vĩnh Long; hành tím ngoài ở Sóc Trăng, còn có ở huyện Bình Sơn - Quảng Ngãi.

"Hội Lương thực thực phẩm TP.HCM lên danh sách cụ thể đơn vị cần thu mua (loại hàng, quy cách, tiêu chuẩn...), Tổ công tác sẽ kết nối" - Thứ trưởng Trần Thanh Nam khẳng định.