"Cả một tuần trong rừng, không tắm, không đánh răng, vắt cắn, đôi giày đi dưới chân ướt nhẹp, không rửa, bốc mùi hôi khiến chuột đến cắn ngón chân tứa máu lúc tranh thủ chợp mắt... Nhưng với tinh thần đấu tranh tội phạm đến cùng, chúng tôi nghĩ không thể để tội phạm ngang nhiên xâm phạm lãnh thổ Tổ quốc và buôn bán trái phép chất ma túy" - Đại tá Mai Hoàng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an, chia sẻ về những ngày không thể quên cùng đồng đội chiến đấu ở biên giới các huyện Mộc Châu, Vân Hồ (Sơn La)..
Đại tá Mai Hoàng xuất thân từ gia đình nông dân, có tuổi thơ vất vả, thiếu thốn nhưng có tinh thần học tập, rèn luyện từ nhỏ. Sau khi tốt nghiệp Trường Trung học An ninh nhân dân I, Mai Hoàng nhận nhiệm vụ về công tác tại huyện Yên Châu rồi huyện Mộc Châu (Sơn La).
Trải qua nhiều cương vị khác nhau trong công tác đấu tranh với tội phạm ở "vùng đất nóng", người chỉ huy trưởng thành từ lính trinh sát đã tham gia và chỉ đạo triệt phá hàng trăm chuyên án về hình sự và ma túy, trực tiếp trinh sát và điều tra, khám phá nhiều đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, tội phạm mua bán người; khám phá nhiều vụ trọng án giết người, cướp tài sản, bắt cóc con tin...
Trong đó, phải kể đến vai trò chỉ huy Tổ công tác đặc biệt tham gia 9/9 giai đoạn của Chuyên án 279LL, 106 lần vào rừng trinh sát và đấu tranh với các toán, nhóm đối tượng có vũ trang, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới (từ năm 2014 đến năm 2017), bắt giữ hàng chục đối tượng, thu giữ gần 500 bánh heroin, 36.000 viên ma túy cùng hàng chục khẩu súng các loại; trực tiếp tham gia bắt tử tù đặc biệt nguy hiểm Nguyễn Văn Tình bỏ trốn khỏi Trại giam T16 (năm 2017); trực tiếp tham gia từ khâu lập án, trinh sát, đấu tranh phá Chuyên án truy bắt 2 đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm Nguyễn Thanh Tuân và Nguyễn Văn Thuận tại xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.
Có những thời khắc quyết định như trận đánh "Số 28" mùa đông 2015, mà cả đời anh "không bao giờ quên được". Năm ấy, Tổ công tác đặc biệt mang theo cuốc, xẻng đào công sự làm nơi mai phục. Thâu đêm, họ xấn từng xẻng đất núi chắc đanh. Có chiến sĩ tứa máu tay nhưng không dám hé răng kêu nửa lời.
Công sự đào xong, cả tổ vào vị trí chờ đợi, cho đến ngày thứ ba. Khoảng 2 giờ sáng, họ phát hiện một người phụ nữ dân tộc soi đèn pin, theo sau là bé gái chừng 5 tuổi. Cả hai đi chân trần. Trinh sát báo về chị ta vừa mang đồ ăn tiếp tế cho nhóm buôn ma túy. Nghỉ ngơi xong, chúng đi rất nhanh, ngang vị trí người phụ nữ và đứa trẻ nọ, rơi ngay vào tầm ngắm xạ thủ.
Mai Hoàng khẳng định khi ấy, sẵn hỏa lực và công cụ trong tay, lực lượng hoàn toàn khống chế được nhóm buôn ma túy. Ngón tay đặt trước cò súng nhiều lần muốn siết, nhưng ống ngắm của nòng súng hướng về đôi chân trần của cháu nhỏ. Anh không thể hạ lệnh siết cò. Tổ công tác vượt qua cảm xúc tiêu diệt tội phạm lập công, cuối cùng không nổ súng.
"Sau tiếc nuối, chỉ còn lại sự căm thù tội phạm. Có lần trong rừng sâu, lực lượng chức năng thậm chí bị tội phạm ma túy liều lĩnh truy kích lại", anh kể, nhớ rõ đó là "một cảm xúc cực kỳ đau đớn, khi người chiến sĩ công an lại bị tội phạm truy kích chính trên mảnh đất của mình".
Anh cũng nhớ như in một ngày tháng 4/2016, tổ công tác gồm 10 người trong đó có anh đã phục kích ở khu vực cách biên giới 4km. Bốn ngày liền chưa phát hiện các toán, nhóm đối tượng vận chuyển trái phép chất ma túy vượt biên vào nội địa, nhưng đến ngày thứ 5 trinh sát báo về có 30 đối tượng. Lúc đó trời mưa rất to, 10 cán bộ chiến sĩ chia thành 2 tổ, trong đó 4 người ở tổ xạ thủ và 6 người sử dụng tiểu liên AK. Chỉ cách đường đi của đối tượng khoảng 15m, để đảm bảo bí mật phải bỏ hết công cụ, trang thiết bị cần thiết như mũ sắt, áo giáp không mặc vào người mà gấp đôi lại che vào phần thân.
Trinh sát báo về xin ý kiến 30 đối tượng nhưng chỉ có 10 anh em, Đại tá Hoàng nói "30 đối tượng hay 300 đối tượng cũng đánh". Đêm đó, các anh đấu tranh với tội phạm hơn 3 giờ. Phát hiện tổ trinh sát sử dụng súng tiểu liên AK, các đối tượng đã co cụm lại, gọi đồng bọn đến giải cứu, sử dụng lựu đạn tấn công lại tổ công tác.
"Trong lúc cam go như vậy, ai cũng biết vị trí của mình, nhưng với tinh thần đấu tranh với tội phạm đến cùng, bản lĩnh của công an nhân dân, chúng tôi tiến lại gần nhau, tiếp tục chiến đấu 2 tiếng nữa, tội phạm dạt ra và về bên kia biên giới", Đại tá Mai Hoàng kể lại.
Gần hai mươi năm mặc cảnh phục, Đại tá Mai Hoàng không thể quên những bữa cơm nắm chấm muối ớt xanh lót dạ cùng đồng đội, nhớ những ngày 28, 29 tháng Chạp, khi những gia đình khác quây quần cùng nhau sắm sửa, dọn dẹp nhà cửa đón Tết thì các anh vẫn chiến đấu trong rừng sâu hay lênh đênh chốn sông nước làm án.
Giáp Tết Nguyên đán 2021, trong chuyên án triệt phá trên 200 triệu lít xăng giả ở phía Nam, Lãnh đạo Bộ Công an phân công Đại tá Hoàng trực tiếp phụ trách 3 tổ trinh sát, điều tra viên dày dạn kinh nghiệm phối hợp với công an địa phương tham gia phá án.
Nằm vùng trên bờ, dưới sông một thời gian dài, đêm 6/2, Đại tá Hoàng cùng một tổ trinh sát ập vào bắt quả tang các đối tượng đang hút xăng giả trên tàu, kịp thời ngăn chặn con tàu 1.500 tấn chở đầy xăng chuẩn bị nhổ neo bỏ trốn. Khi bị lực lượng áp sát, các đối tượng chống trả quyết liệt, liều lĩnh dùng tàu lớn lao thẳng vào tàu của lực lượng công an, bỏ chạy nhằm xóa bỏ hiện trường.
Đối mặt với những hiểm nguy, anh và đồng đội không nao núng, nhưng anh đau lòng nhất khi chứng kiến sự hy sinh của đồng đội, càng tâm tư khi thấy người thân khóc ngất nhận tấm bằng Tổ quốc ghi công. Anh tự nhủ "Biết đâu một ngày người lên nhận bằng Tổ quốc ghi công cũng là cha mẹ mình. Nhưng nếu có ngày không may mắn ấy, thì chúng tôi cũng cảm thấy đó là vinh quang".
Nhiều năm cống hiến trong ngành, Đại tá Mai Hoàng được đánh giá là cá nhân mưu trí, sáng tạo, tích cực, có vai trò đặc biệt quan trọng góp phần vào thành công các chuyên án.
Tháng 7/2019 anh bảo vệ luận văn Tiến sỹ với kết quả xuất sắc từ kinh nghiệm thực tiễn của Chuyên án 279LL, truyền giảng thực tế tại một số trường, học viện CAND. Hiện tại là Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự, Đại tá Mai Hoàng vẫn phát huy những thành tích đạt được để cùng đơn vị hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
Khi được hỏi về những cám dỗ mà các chiến sĩ áo xanh phải đối mặt hiện nay, vị Đại tá 42 tuổi quả quyết: "Rất nhiều thách thức với lực lượng vũ trang, lực lượng công an nhân dân cũng như các ngành nghề khác, nhưng quan điểm của tôi là hãy cứ giữ bản lĩnh, danh dự của mình".
Đại tá Mai Hoàng từng là một trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu, Thanh niên Công an tiêu biểu, được trao tặng Huy hiệu "Tuổi trẻ dũng cảm"; 10 năm liên tục đạt danh hiệu "Chiến sĩ thi đua cơ sở"; vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng 4 Huân chương Chiến công các hạng; Huân chương Quân công hạng Ba…
Tháng 4/2020, Đại tá Mai Hoàng được điều động, bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Cục trưởng Cục CSHS - Bộ Công an. Cũng trong năm này, anh được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới.