Trung Quốc đột ngột tạm ngừng thu mua, chuối Mường Khương thấp thỏm đầu ra

Đổ bỏ hơn 150 tấn chuối do Trung Quốc tạm ngừng thu mua

HTX Châu Thịnh Phong được coi là đơn vị thu mua, xuất khẩu hầu hết sản lượng chuối của huyện Mường Khương.

 Theo ông Trần Văn Hùng - Giám đốc HTX, ngoài việc tiêu thụ chuối cho bà con, HTX còn trồng 60ha chuối tại thôn Na Vai, xã Bản Sen, dự kiến cho thu hoạch trong tháng 8. 

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, việc giao thương với các đối tác phía Trung Quốc bị ngừng trệ, hơn 300 tấn chuối có nguy cơ đổ bỏ vì không thể xuất khẩu.

Để duy trì sản lượng chuối cung cấp cho đối tác, HTX Châu Thịnh Phong đã điều chỉnh thời vụ, để chuối cho thu hoạch đồng loạt vào thời điểm cuối vụ. 

Tuy nhiên, việc tạm dừng giao dịch với Trung Quốc khiến HTX thiệt hại nặng nề. Nếu tình trạng đóng cửa kéo dài thì HTX đứng trên bờ vực phá sản do chuối không thể xuất bán trong khi vẫn phải duy trì nhân công, số vốn đầu tư vào cây chuối cũng rất lớn.

"Tôi có kinh nghiệm giao dịch với các đối tác bên Trung Quốc nhiều năm nên vào thời điểm này không còn phương án nào khả thi hơn là chờ đợi thị trường mở cửa trở lại. Các bạn hàng phía Trung Quốc của tôi vẫn có nhu cầu mua chuối và cũng đang chờ đợi việc mở cửa trở lại. Chuối tại Mường Khương chủ yếu là chuối cấy mô, không phải loại phù hợp nhu cầu của thị trường nội địa nên rất khó để tiêu thụ trong nước" - ông Hùng nói với tâm trạng lo lắng.

Tại xã Bản Sen, nếu phía Trung Quốc dừng thu mua kéo dài trong tháng 8 thì sẽ có khoảng 400 tấn chuối quả không tìm được đầu ra. Các xã lân cận như Bản Lầu sẽ tồn khoảng 200 tấn, Nậm Chảy 200 tấn và Thanh Bình khoảng 120 tấn.

Thống kê của Phòng NNPTNT Mường Khương, huyện có trên 1.300ha chuối, trong đó diện tích cho thu hoạch là 1.120ha. 

Dự kiến trong năm 2021, tổng sản lượng chuối của huyện đạt trên 28.000 tấn. Thị trường tiêu thụ chuối chủ yếu là Trung Quốc với 90% sản lượng được xuất khẩu chính ngạch.

Ông Lê Thanh Hoa - Trưởng phòng NNPTNT huyện Mường Khương cho biết, phía Trung Quốc đang tạm dừng thu mua. Chỉ trong vòng 1 tuần đầu tháng 8, đã có khoảng 150 tấn chuối chín phải bỏ, thiệt hại khoảng 600 triệu đồng. 

Nếu thị trường này tiếp tục không nhập khẩu quả chuối trong tháng 8/2021 thì sản lượng tồn lên tới 1.370 tấn, ước tính thiệt hại hơn 4 tỷ đồng.

Khuyến khích giảm diện tích chuối

Xã Lùng Vai hiện có 294ha chuối, trong đó có 50ha trong giai đoạn cho thu hoạch. Nếu thị trường Trung Quốc tiếp tục dừng nhập khẩu trong tháng 8 thì xã này sẽ có khoảng 450 tấn không xuất bán được.

Theo ông Nguyễn Tiến Lượng - Chủ tịch UBND xã Lùng Vai, hiện vẫn chưa có phương án khả thi để tìm đầu ra cho sản lượng chuối dự kiến bị tồn khi phía Trung Quốc dừng thu mua trong thời gian tới.

 "Trước mắt, xã đã liên hệ với các cơ quan chuyên môn của huyện như Phòng NNPTNT, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp, Hội Nông dân với mong muốn các cơ quan có thể kết nối tìm thị trường tiêu thụ cho bà con".

Cũng theo ông Lượng, về lâu dài, xã có định hướng giảm dần diện tích trồng chuối vì giá cả và thị trường tiêu thụ sản phẩm này rất bấp bênh, thiếu ổn định. 

Thời gian qua, địa phương đã tuyên truyền, khuyến khích người dân chuyển đổi sang các loại cây trồng đã có đầu ra ở thị trường nội địa, đặc biệt là cây chè.

Còn tại xã Nậm Chảy, thời điểm này, nông dân ở các thôn Nậm Pản, Gia Khâu A, Sấn Pản, Mào Phìn... đang nhộn nhịp bước vào vụ thu hoạch chuối. Tuy nhiên, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng không nhỏ đến giá cả thu mua và thị trường tiêu thụ sản phẩm chuối, giá cả bấp bênh đã giảm thu nhập của các hộ gia đình.

Hiện nay, diện tích trồng chuối của xã Nậm Chảy là 337ha. Niên vụ này, chuối cho năng suất ước đạt 26 tấn/ha, sản lượng ước đạt trên 7.000 tấn. Nếu xuất sang Trung Quốc thuận lợi, giá bán chuối trung bình đạt 6.000 đồng/kg. 

Tuy nhiên, vào thời điểm khó khăn do không xuất bán được như hiện, giá chuối giảm xuống chỉ còn từ 2.000 - 4.000 đồng/kg.

Anh Ly Cồ Lừ (ở thôn Gia Khâu A) cho hay, gia đình anh hiện có 2ha chuối, năm nay thời tiết thuận lợi nên được mùa, quả to đều, đẹp. Nhưng cùng chung tâm trạng như nhiều hộ khác ở xã Nậm Chảy, anh Lừ "đứng ngồi không yên" do chuối đang tiêu thụ rất khó khăn.

Anh Lừ chia sẻ: "Nhờ trồng chuối nên mỗi năm gia đình tôi thu lãi trên 100 triệu đồng, đủ để lo cuộc sống gia đình và nuôi con ăn học. Bên cạnh đó, sau khi thu hoạch quả, tôi còn tận dụng thân cây được lấy để làm thức ăn cho chăn nuôi trâu bò, lợn, gà, còn lá khô để bán cho các thương lái với giá 3.000 đồng/kg. Nhưng năm nay, chuối quả tiêu thụ khó khăn, nên gia đình tôi đứng trước nguy cơ thua lỗ".