Như nhiều tỷ phú khác ở Trung Quốc, Ma Huateng, biệt danh là "Pony" (ngựa con) để phân biệt với Jack Ma - nhà sáng lập hãng thương mại điện tử Alibaba, bởi cả hai đều mang họ Ma (Mã). Ông có xuất phát điểm khá khó khăn. Ông sinh năm 1971 tại tỉnh Quảng Đông, thời niên thiếu phải trải qua ba lần chuyển nhà, vì bố phải đi khắp nơi tìm việc mưu sinh.
Ma Huateng tốt nghiệp khoa học máy tính tại Đại học Thâm Quyến năm 1993. Sau khi ra trường, ông làm việc cho một công ty viễn thông. Các nguồn tin cho biết thời gian này tỷ phú có mức lương 176 USD một tháng. Cũng trong giai đoạn cuối thập niên 90 của thế kỷ trước, doanh nhân 7x đã tìm thấy cơ hội trong bối cảnh nền kinh tế mới ở Trung Quốc với sự xuất hiện của Internet, và quyết định cùng một số người bạn thời đại học sáng lập Tencent vào năm 1998.
Sản phẩm đầu tiên của họ là dịch vụ nhắn tin tức thời bằng máy vi tính có tên OICQ, lấy cảm hứng từ ứng dụng của một công ty Israel có tên ICQ. Dịch vụ nhanh chóng tạo cơn sốt với người trẻ Trung Quốc, những người luôn khao khát giao tiếp với nhiều người khác.
Đến 2000, họ quyết định đổi tên dịch vụ thành QQ sau khi vấp phải những tranh cãi về bản quyền. Tencent kiếm tiền tự nhiên thông qua quảng cáo và phí hằng tháng cho những người dùng cao cấp của QQ.
Từ chính dịch vụ của mình, Ma đã gặp gỡ người sau này trở thành vợ ông. Họ nhắn tin suốt ba tháng trước khi chính thức gặp mặt. Và chỉ trong chưa đầy hai năm, công ty đã hút 4,4 triệu USD tiền đầu tư từ quỹ mạo hiểm của một trong những công ty viễn thông lớn nhất Hồng Kông. Tencent lên sàn ở Hồng Kông vào năm 2004.
Khi Tencent đi lên cũng là lúc Internet tại Trung Quốc phát triển. Giống như ở Mỹ có các ông lớn dẫn đầu như Amazon, Apple, Facebook và Google, Trung Quốc có nhóm "big-four" gồm bốn cái tên Baidu, Alibaba, Tencent và Sina.
Khi mảng PC có dấu hiệu khựng lại và xu hướng di động nổi lên, Tencent lại đầu tư vào mảng này. Năm 2012, công ty ra mắt ứng dụng nhắn tin WeChat - một nền tảng tương tự WhatsApp tại Mỹ. Ứng dụng đã trở thành một hiện tượng toàn cầu, đạt trên 100 triệu người dùng ngoài biên giới chỉ trong 12 tháng. Năm 2013, WeChat là ứng dụng được tải nhiều thứ hai tại Ấn Độ. Nghiên cứu cho thấy người dùng dành trung bình 1,5 giờ mỗi ngày với ứng dụng này.
Ngoài ra, Tencent còn xây dựng được một mảng trò chơi di động với quy mô lớn, đạt doanh thu 10 tỷ USD trong năm 2016 nhờ thành công vang dội của những trò chơi như "Clash of Clans" hay "Honor of Kings".
Năm 2017, giá trị cổ phiếu của Tencent tăng gần 130% khi WeChat chạm ngưỡng 1 tỷ người dùng. Họ cũng mua cổ phần và trở thành nhà đầu tư tại các công ty trên thế giới, trong đó ở Mỹ có Tesla, Snapchat và Lyft.
Ngày nay, Tencent trở thành công ty có giá trị nhất châu Á, cũng là 1 trong 5 tập đoàn lớn nhất thế giới. Giá trị vốn hóa của công ty này hiện vào khoảng 385 tỷ USD. Và đương nhiên Ma Huateng cũng chính là một trong những người đàn ông giàu có và danh tiếng nhất Trung Quốc.
Một nhân viên của ông từng chia sẻ, tại công ty mọi người đều rất bình đẳng. "Chúng tôi đều gọi ông ấy là Pony", người này tiết lộ. Ở một tập đoàn có 40.000 nhân viên, Ma Huateng xây dựng sự đồng thuận trong đội ngũ bằng cách khuyến khích làm việc nhóm, trọng dụng và khen thưởng người giỏi, nhưng sự tranh luận cũng rất được chào đón. Ma Huateng là người hâm mộ và thích những cuộc thi nội bộ, kích thích tinh thần sáng tạo của nhân viên.
Tỷ phú giàu nhất Trung Quốc là một nhà chiến lược. Ông từng cùng các giám đốc của mình dành hai ngày đi xuyên sa mạc Gobi và tuyên bố việc này giúp xây dựng văn hóa công ty. Ma Huateng thừa nhận có sở thích với thiên văn học. Nhiều năm trước Tencent đầu tư vào các startup tìm kiếm mặt trăng và các tiểu hành tinh để tìm những nguồn nguyên liệu tự nhiên.
Tỷ phú Ma Huateng đã từng thú nhận ông là người thường hay nhút nhát khi phải đứng trước công chúng. Như chúng ta đều biết, ông là một người đàn ông giàu có, người đã cố gắng tránh xa ánh đèn sân khấu và sự soi mói của giới truyền thông một cách kiên định. Ma Huateng hiếm khi xuất hiện và nói chuyện trước công chúng như Jack Ma. Ngoài ra, vị tỷ phú này cũng rất hiếm khi sử dụng tiếng Anh, mặc dù đây là ngôn ngữ mà ông có thể đọc hiểu và nói trôi chảy.
Cũng chính vì thế mà đời sống riêng tư của ông chủ Tencent luôn là điều bí ẩn đối với truyền thông và báo chí. Một nhà phân tích từng ví Ma Huateng giống như một con bọ cạp. "Ông ấy không bao giờ nói nhiều nhưng luôn nghĩ về các chiến lược. Ma ẩn mình sau tấm rèm, rất tập trung và sau đó bắt đầu tấn công; Đôi khi, giữ một tiểu sử ít ỏi đồng nghĩa với việc tự làm dày nó lên theo thời gian", vị này nói.
Hầu hết chúng ta không biết rằng Ma Huateng là một trong những nhà hảo tâm nổi tiếng nhất thế giới, có thể nói vui rằng tiền từ thiện của ông rải trên khắp các châu lục. Thực tế đã có nhiều tổ chức từ thiện đã được vị tỷ phú này lập ra. Ông cũng tặng cổ phần của công ty mình để giúp đỡ người nghèo. Có một điều mà những người yêu quý vị tỷ phú này sẽ rất tự hào đó là ông đã được đặt tên là người đàn ông hào phóng nhất của Trung Quốc vào năm 2016, và cũng được coi là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp vĩ đại.