Ngày 27/10/2021, Tổng cục Thủy sản (Bộ NNPTNT) đã có buổi làm việc trực tuyến với EC về đánh giá tình hình triển khai thực hiện các khuyến nghị của EC, tiến tới gỡ "thẻ vàng" IUU. Xin ông cho biết, phía EC đánh giá như thế nào về những kết quả Việt Nam đã đạt được?
- Qua họp trực tuyến, phía EC tiếp tục khẳng định Việt Nam rất nỗ lực, có sự quan tâm chỉ đạo rất cụ thể từ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành.
Trong 4 nhóm khuyến nghị của EC, thứ nhất là pháp lý, phía EC đánh giá rất cao những chuyển biến của Việt Nam. Vừa rồi, những rà soát sửa đổi trong khung pháp lý đều được gửi cho phía EC, về cơ bản EC đồng tình cao với những nội dung sửa đổi.
Nhóm thứ 2 là về quản lý, theo dõi, giám sát tàu cá. Trong giai đoạn vừa qua do dịch Covid-19 nên việc theo dõi, kiểm soát tàu cá gặp khá nhiều khó khăn. Số lượng tàu cá đi khai thác giảm.
Đáng chú ý nhất, với nhóm truy xuất nguồn gốc, thời gian qua hàng hoá xuất khẩu sang thị trường EU có mức độ sai sót, mức độ trả lại rất ít so với những năm trước.
Cuối cùng với nhóm thực thi pháp luật, hiện nay các tỉnh cũng đang rất tích cực trên cơ sở tuyên truyền, hương dẫn cho bà con ngư dân. Đối với những trường hợp vi phạm hoặc tái phạm, các địa phương cũng tăng cường công tác xử phạt để tiến tới nhanh nhất chấm dứt tình trạng vi phạm trong khai thác, đặc biệt là vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài.
Bên cạnh những kết quả đạt được đâu là những nội dung còn tồn tại được phía EC lưu ý đẩy mạnh trong thời gian tới, thưa ông?
- Bên cạnh ghi nhận sự nỗ lực từ Việt Nam, EC cũng đánh giá còn một số tồn tại. Thứ nhất là quản lý, vận hành hệ thống thiết bị giám sát hành trình (VMS), đặc biệt là những tàu cá không duy trì VMS, đặc biệt đối với nhóm tàu lớn trên 24m.
Thứ hai là công tác quản lý tàu cá ra vào cảng. Hiện nay, Việt Nam có 49 cảng cá chỉ định và 66 cảng cá khác cho tàu 15m cập cảng. Phía EC yêu cầu Việt Nam kiểm soát cả 49 cảng cá chỉ định để làm sao đảm bảo sản phẩm thủy sản khai thác là hợp pháp.
Thứ ba, hiện nay thực thi pháp luật thủy sản của Việt Nam đối với hành vi xử phạt vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài rất hạn chế. Phía EC yêu cầu cần tăng cường, đẩy nhanh điều tra, xác minh các hồ sơ để xử phạt.
Cuối cùng là công tác triển khai Hiệp định về Biện pháp quốc gia có cảng nhằm ngăn chặn, chống lại khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (Hiệp định PSMA). Nội dung này Việt Nam mới triển khai nên còn sai sót, còn những vấn đề phải cải thiện rất tích cực trong thời gian tới.
Ông đánh giá thế nào sự chuyển biến của lãnh đạo các địa phương trong khắc phục "thẻ vàng" IUU, đặc biệt là sau chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp trực tuyến về chống khai thác IUU?
- Cuộc họp của Ban chỉ đạo quốc gia về IUU rất quan trọng, là động lực cho các địa phương tích cực, chủ động hơn nữa trong triển khai các biện pháp chống khai thác IUU.
Đặc biệt điểm mới là hiện nay Thủ tướng giao trực tiếp cho lãnh đạo các xã ven biển là những người trực tiếp quản lý những chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân cần có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa.
Lãnh đạo xã phải hiểu việc chống khai thác IUU và tuyên truyền, vận động, quản lý ngư dân trên địa bàn của mình để ngư dân có hiểu biết, trách nhiệm, yêu cầu bắt buộc phải thực hiện chống khai thác IUU.
Xin cảm ơn ông!