Lý do thực sự khiến Putin tăng cường sức ép ở Belarus?

Báo Anh Express nhận định, quân đội Anh có thể buộc phải điều thêm quân đến sườn phía đông của NATO trên cơ sở mỗi lần điều động. Trước đó, Mỹ đưa ra những cảnh báo rằng Nga có thể đang tìm cách sử dụng tình hình bất ổn hiện tại của Belarus như một cái cớ để tập hợp lâu dài các lực lượng Nga chỉ cách biên giới của NATO 30 dặm.

Căng thẳng ngoại giao đã lên đến đỉnh điểm sau cuộc khủng hoảng di cư giữa Belarus và nước láng giềng phía tây Ba Lan. Trong một cuộc họp cấp cao với Bộ Ngoại giao, các lãnh đạo tình báo Mỹ đã cảnh báo rằng Tổng thống Nga Putin muốn lợi dụng địa lý của Belarus bằng cách đặt các lực lượng thông thường trong khoảng cách xa với các thành viên NATO như Latvia, Lithuania và Ba Lan, và kể cả Ukraine (chưa phải là thành viên).

Tuy nhiên, theo giới quan sát để làm được điều này, ông Putin vẫn phải chờ lời mời từ Tổng thống Belarus Lukashenko, với các nguồn tin tình báo dự đoán rằng Tổng thống Nga sẵn sàng chờ đợi tới 12 tháng. Hiện tại, NATO có 4 đội quân chiến đấu đa quốc gia ở Estonia, Latvia, Litva và Ba Lan - do Anh, Canada, Đức và Mỹ dẫn đầu - với số lượng khoảng 5.000 quân.

Được thành lập vào năm 2016, hai năm sau khi Nga sáp nhập Ukraine, vai trò của các nhóm chiến đấu sẵn sàng chiến đấu này là cung cấp "sự hiện diện tăng cường", cho phép NATO phản ứng nhanh hơn với bất kỳ hành động tấn công quân sự nào của Nga trong tương lai.

Slawomir Debski, Giám đốc Viện Các vấn đề Quốc tế Ba Lan cảnh báo rằng, việc đặt quân đội Nga ở biên giới phía bắc của NATO sẽ làm thay đổi đáng kể cán cân quyền lực

Ông nói: "Hoàn toàn hợp lý khi Putin có thể sử dụng biến động mới này như một cái cớ để tăng cường sự hiện diện quân sự của Nga ở Belarus. Những gì chúng ta sẽ thấy là thời lượng hành động của Nga và thời gian phản ứng của NATO bị rút ngắn đáng kể. Nga sẽ không còn cách biên giới của NATO 375 dặm mà chỉ cách 60 dặm, thậm chí 30. Điều này chắc chắn có nghĩa là sẽ cần nhiều quân đội NATO ở khu vực Baltic hơn và thậm chí cả Ba Lan - để cân bằng thời gian cần thiết để NATO phản ứng".

Trong bài phát biểu quan trọng vào ngày thứ Năm tuần trước, ông Putin cảnh báo rằng phương Tây đang coi thường những lời cảnh báo của Nga là không nên vượt qua "lằn ranh đỏ" của mình. Ông nói rằng Nga cần phải tìm kiếm sự đảm bảo lâu dài về an ninh của mình từ phương Tây, gây ra suy đoán rằng ông đang đặt hy vọng vào chính phủ mới của Đức thời hậu Merkel ".

Trong khi Belarus đã có một hiệp ước quốc phòng chung với Nga, các động thái của ông Lukashenko ngày càng bị cô lập nhằm tăng cường liên kết kinh tế và quân sự sâu hơn với Putin đã khiến NATO ngày càng lo ngại.

Debski nói: "Putin muốn đàm phán lại toàn bộ bối cảnh về an ninh của Nga ở châu Âu - ông ấy muốn có một thỏa thuận mới với Mỹ và Đức".

Viktorija Starych-Samuoliene, chuyên gia thuộc Hội đồng Vương quốc Anh  cho biết: "Putin muốn có lời mời từ Lukashenko để đóng quân Nga ở Belarus. Điều này có trở thành một điều vĩnh viễn hay không sẽ phụ thuộc vào các sự kiện. Nhưng một kịch bản như vậy sẽ thay đổi đáng kể bối cảnh địa chính trị - và không có lợi cho NATO".