Dân Việt

Ai sở hữu bản quyền Quốc ca Mỹ?

Tuấn Anh (theo Suiter) 08/12/2021 10:05 GMT+7
Khi chúng ta nghe bài quốc ca Mỹ được hát tại các sự kiện trên khắp đất nước và thế giới, một số người thường tự hỏi, ai là người sở hữu bản quyền đối với "Star Spangled Banner"?
Ai sở hữu bản quyền Quốc ca Mỹ? - Ảnh 1.

Francis Scott Key đã viết bài Quốc ca của Mỹ- "The Star-Spangled Banner". Bài hát này ban đầu là một bài thơ, có tựa đề "Sự phòng thủ của Pháo đài McHenry" được viết sau khi Key chứng kiến người Anh bắn phá pháo đài Maryland trong Chiến tranh năm 1812.

Key đã xúc động và tràn đầy cảm hứng khi nhìn thấy lá cờ của Mỹ đơn độc bay cao trên Pháo đài McHenry giữa đống đổ nát và tàn phá. Cảnh tượng này được phản ánh trong những lời của bài hát: Trên các thành lũy nơi chúng ta canh giữ thứ tràn đầy nghĩa khí anh hùng/ Và những hỏa tiễn đỏ chói, các quả bom nổ trong không khí/ Đưa bằng chứng xuyên màn đêm rằng lá cờ của chúng ta vẫn còn đó/Ồ đó chính là ánh sao lấp lánh của lá cờ đang bay phấp phới/Trên miền đất của tự do và quê hương của lòng dũng cảm/

Bài thơ sau đó được phổ nhạc theo giai điệu nổi tiếng của nhà soạn nhạc John Stafford Smith có tên "To Anacreon in Heaven". Bài hát trở nên rất phổ biến sau nội chiến với lòng yêu nước ở mức cao độ. Mọi người bắt đầu gọi giai điệu này là "Star Spangled Banner".

Năm 1916, Tổng thống Mỹ Woodrow Wilson tuyên bố rằng bài hát nên được trình diễn ở tất cả các sự kiện chính thức. Vào ngày 31 tháng 3 năm 1931, Quốc hội Mỹ tuyên bố "Star-Spangled Banner" là quốc ca của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.

Khi chúng ta nghe bài quốc ca được hát tại các sự kiện trên khắp đất nước và thế giới, một số người thường tự hỏi, ai là người sở hữu bản quyền đối với "Star Spangled Banner"?

Câu trả lời cho điều đó có thể phức tạp. Kể từ khi bài hát được tuyên bố là quốc ca của Mỹ, bản quyền đã thuộc về tất cả công dân và doanh nghiệp Hoa Kỳ. Tuy nhiên, các quyền cơ học như quyền xuất bản và quyền biểu diễn vẫn có thể được áp dụng.

Quyền cơ học là quyền có được từ người sáng tạo hoặc nhà xuất bản để ghi lại và phân phối các tác phẩm của họ hoặc quyền do người đó nắm giữ hoặc những người có buổi biểu diễn được ghi lại (tức là ca sĩ, nhạc cụ, diễn viên hài...). Sau khi bài hát được xuất bản, bất kỳ ai cũng có thể thu âm miễn là phải trả phí và xin được giấy phép.

Quyền xuất bản là quyền sở hữu trí tuệ đối với bản ghi âm có thể được mua hoặc bán cho các bên có thể có hoặc không liên quan đến bản ghi âm. Chủ sở hữu của các quyền này có quyền kiểm soát địa điểm và cách thức thu hoặc phát bản ghi âm. Những quyền này không được định nghĩa bởi một quy chế, đúng hơn nó là một thuật ngữ được công nhận trong ngành công nghiệp âm nhạc.

Quyền biểu diễn là quyền độc quyền của chủ sở hữu bản quyền để kiểm soát bản trình bày công khai hoặc một tác phẩm, trực tiếp, thông qua chương trình phát sóng hoặc trong các bản ghi âm hoặc hình ảnh chuyển động. Đây là một phần của luật bản quyền và người sáng tác, người viết lời và nhà xuất bản phải thanh toán nếu chúng được sử dụng.

Ví dụ khi quốc ca Mỹ được biểu diễn hoặc thu âm trong một trận đấu được phát sóng của Giải Bóng bầu dục quốc gia Mỹ (NFL), NFL sẽ sở hữu quyền tái sản xuất, quyền xuất bản và quyền biểu diễn đối với màn trình diễn riêng biệt này. Các quy tắc tương tự cũng áp dụng cho các bài quốc ca do các tổ chức khác như Giải bóng chày nhà nghề (MLB), Hiệp hội bóng rổ quốc gia (NBA)…

May mắn thay, đối với những người thích ca hát trong phòng tắm hoặc thể hiện tài năng thanh nhạc của mình trên YouTube, hãy thoải mái hát Quốc ca thật to và đầy tự hào!