Nga: "Bí ẩn" nhóm cổ vật kỳ lạ trong kho báu mộ cổ Maykop Kurgan

Nhiều đồ trang sức phụ nữ bằng vàng, bạc … được phát hiện trong kho báu mộ cổ Maykop Kurgan. (Ảnh: commentarchive.quora)

"Bí ẩn" nhóm cổ vật kỳ lạ trong kho báu mộ cổ Maykop Kurgan

Maykop (tên có nghĩa là "Thung lũng cây táo") là Thủ đô của Cộng hòa Adygeo thuộc Nga. Thành phố Maykop được đặt tên theo nền văn hóa Maykop, sau khi Maykop Kurgan - gò mộ cổ có niên đại từ thời kỳ Đồ Đồng, được tin là một khu mai táng Hoàng gia - được phát hiện tại đây. Maykop Kurgan là một trong những gò mộ cổ giàu có nhất trong các quần thể mộ cổ thời kỳ Đồ Đồng được khai quật.

Toàn bộ kho báu mộ cổ Maykop Kurgan hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Hermitage, trong Cung điện Mùa Đông ở thành phố St. Peterburg của nước Nga. (Ảnh: reddit)

Kurgan là một cách an táng trong nền văn hóa Yamna (có niên đại từ năm 3300 trước Công nguyên đến năm 2600 trước Công nguyên, với các cư dân chủ yếu sống du mục kết hợp làm nông nghiệp gần sông và trên một số vùng đồi). Tại Di chỉ cúng tế Lugansk được tin là một nơi thờ cúng trên đồi, khi được phát hiện năm 2004 đã cho thấy có cả dấu hiệu về nghi thức hiến tế con người.

Maykop Kurgan cao 10m, có chu vi khoảng 200m, được nhà khảo cổ Nga Nikolai Veselovsky khai quật lần đầu tiên năm 1897. Maykop Kurgan được cho là nơi chôn cất một Priest - King (Linh mục nắm quyền cai trị tối thượng như Vua). Trong mộ cổ này còn có hài cốt của hai phụ nữ cùng kho báu với hàng trăm cổ vật quý, bao gồm cả những chiếc bình và tượng động vật quý giá được chế tác tinh xảo bằng vàng, bạc.

Trong số những cổ vật bằng vàng trong kho báu mộ cổ Maykop Kurgan có cả trâm cài tóc, các chuỗi hạt với những mẫu mã khác nhau, tượng vàng sư tử, trâu, bò… (Ảnh: reddit)

Trước đây 8 vật hình ống kỳ lạ trong kho báu mộ cổ Maykop Kurgan là điều "bí ẩn", bởi vẫn khiến các nhà khảo cổ phân vân liệu đó là cọc để chống tán cây hay là ống hút. Nay theo Daily Mail ngày 19/1, kết quả nghiên cứu mới nhất do Tiến sĩ khảo cổ Viktor Trifonov của Viện Lịch sử văn hóa vật chất, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga cùng các đồng nghiệp thực hiện, đã giải mã "bí ẩn" đó.

Uống bia như kiểu uống "rượu cần" từng là một nghi thức tiệc tùng xa hoa thời Đồ Đồng được hé lộ qua kho báu mộ cổ

"Việc phát hiện ra tinh bột lúa mạch trong lớp cặn từ bề mặt bên trong của một trong số các ống hút là một bước ngoặt. Điều này cung cấp bằng chứng trực tiếp về việc số ống được tìm thấy trong kho báu mộ cổ Maykop Kurgan đã được dùng để uống bia… Nếu cách giải thích này là đúng, những "thiết bị" lạ mắt đó là loại ống hút để uống sớm nhất còn sót lại cho đến nay " - Tiến sĩ Viktor Trifonov nói.

"Bí ẩn" của 8 vật hình ống kỳ lạ trong kho báu mộ cổ Maykop Kurgan được "giải mã" - là ống hút trong nghi thức uống bia của giới quý tộc thời Đồ Đồng (theo kiểu như uống rượu cần ở Việt Nam). (Ảnh: Kelvin Wilson)

Theo đó, 8 vật hình ống kỳ lạ trong kho báu mộ cổ Maykop Kurgan là loại ống hút lâu đời nhất thế giới (có niên đại từ hơn 5.000 năm trước) được phát hiện, mặc dù chúng khác xa so với ống hút bằng giấy hiện nay.

Các ống hút trong kho báu mộ cổ Maykop Kurgan cũng được trang bị lưới bọc kim loại - một đặc điểm phổ biến trong ống hút của người Sumer - có tác dụng lọc bỏ tạp chất trong bia thời cổ. Sumer là nền văn minh được biết đến sớm nhất ở khu vực lịch sử phía nam Lưỡng Hà (miền nam và trung tâm Iraq ngày nay), nổi lên trong thời kỳ Đồ Đá Cũ và đầu thời đại Đồ Đồng từ giữa thiên niên kỷ thứ 6 và thứ 5 trước Công nguyên.

Kho báu mộ cổ Maykop Kurgan bao gồm cả những chiếc bình bằng vàng, bạc. Trong đó có một chiếc bình lớn được cho là một phần của bộ đồ uống bia dùng chung (như kiểu uống rượu cần ở Việt Nam). (Ảnh: reddit)

Phát hiện mới trong kho báu mộ cổ Maykop Kurgan được các nhà khoa học đánh giá là góp phần làm rõ hơn về màn mở đầu các bữa tiệc nghi lễ, cùng văn hóa uống bia rượu trong các xã hội phân chia thứ bậc thời cổ. Qua đó cho thấy nền văn hóa Maykop Kurgan có thể đã có mối quan hệ sâu sắc với các nước láng giềng phía nam của người Sumer. Nghi thức uống rượu bia trong các bữa tiệc xa hoa sử dụng đồ vàng, bạc thường là một phần của nghi thức danh dự Hoàng gia Sumer.