"Đụng lợn' ăn Tết bình thường thôi, ở Tây Bắc người Thái "đụng trâu" mới rôm rả

Không khí tết Nguyên đán Nhâm Dần tại xã Hua La, thành phố Sơn La (Sơn La) trong ngày mùng 3, mùng 4 Tết thêm rộn ràng hơn bởi tiếng cười nói rôm rả, tiếng gọi nhau vang lên từ các bản làng

Âm thanh ấy là chỉ điểm của một đám "đụng" trâu nơi mà những người hàng xóm láng giềng hoặc anh em cùng trong gia đình hay dòng họ quanh năm tất bật làm ăn nhưng nay đã tạm dừng công việc, cùng nhau chuẩn bị cho những ngày vui xuân. Trong đó, màn "đụng" trâu luôn có không khí rôm rả, được nhiều người chờ đợi.

Ở bản Lụa, gia đình ông Quàng Văn Liêm năm nay là chủ đám "đụng" trâu. Ông Liêm là một lái buôn chuyên bán trâu, bò từ các tỉnh vùng núi Tây Bắc về các tỉnh miền xuôi. Con trâu này được ông Liêm mua về từ xã Co Mạ, huyện Thuận Châu (Sơn La) và nuôi nhốt gần 2 tháng trước tết nay đem ra mổ để chia thịt cho anh em, hàng xóm cùng ăn chung.

Ông Liêm chia sẻ: Tết bây giờ cứ ra chợ là mua sắm đầy đủ, không thiếu bất cứ thứ gì nhưng nếu mua bán hết cả thì không khí tết sẽ rất nhạt. "Đụng" trâu luôn là hoạt động vui nhất, để hàng xóm láng giềng cùng nhau sum họp, tận hưởng không khí ngày tết".

Cũng theo ông Liêm, hộ chăn nuôi cung cấp trâu cho nhóm có khoảng 7-8 con trâu bò, được chăn thả ngoài đồng nên đảm bảo "sạch". 

So với mua ở chợ, "đụng" trâu, mặc dù không gói được bánh chưng nhưng thịt trâu có thể dùng làm nhiều món như: thịt trâu gác bếp, trâu nướng, làm lạp trâu, món xào, luộc, hay để ăn lẩu…

Ông Quàng Văn Long, bản Kham, xã Hua La, thành phố Sơn La (Sơn La). Một trong những người phụ trách 1 công việc mổ trâu, năm nào vào dịp này ông cùng với một số hộ gia đình cũng chung nhau (đụng trâu) để ăn Tết.

Vừa thoăn thoắt lọc từng thớ thịt bám vào xương sườn, ông Long vừa trò chuyện: Trâu tính toán, giá thịt trên thị trường là khoảng 240 nghìn đồng/kg, nếu nhân với 10kg đã hơn 2 triệu. 

Mỗi nhà còn được cả xương, da… về chế biến được nhiều món ăn dân tộc, tính ra mua trâu về 'đụng' vẫn rẻ hơn so với mua ngoài chợ mà thịt tươi ngon hơn, kiểm soát được chất lượng, độ an toàn.

Con trâu hơn 3 tạ của nhóm ông Liêm sau khi làm xong được hơn 1,5 tạ thịt. số thịt được 15 nhà chia nhau, mỗi nhà được 10 kg thịt ngon mang về.

Sau khi mổ trâu xong, ông Liêm cũng tổ chức ăn tết, mời anh em, bạn bè tới ăn cỗ đón năm mới.

Hơn cả việc mổ trâu ăn tết, đây còn là văn hóa lâu đời của đồng bào người Thái ở Sơn La. Đó là sự quây quần, sum tụ đông vui khi đụng trâu, vì thế như khúc nhạc dạo đầu cho Tết, không khí tưng bừng và háo hức. Ở đây thể hiện rất rõ về văn hóa làng xã, cộng đồng.