Cơn ác mộng tồi tệ nhất của người dân Ukraine bắt đầu mở ra khi bình minh ló dạng hôm 24/2, sau khi ông Putin tuyên bố bắt đầu "chiến dịch quân sự đặc biệt". Người dân ở Kiev, Kharkiv, Odessa và nhiều vùng của đất nước thức giấc bởi âm thanh của những vụ nổ lớn và tiếng còi báo động của cuộc không kích. Trong sự hoài nghi, họ bật TV và đài báo để nghe tin tức, sau đó bàng hoàng nhận ra quân đội Nga đang tiến vào biên giới ở phía bắc và nam.
Một tiếng nổ lớn lúc 6 giờ sáng ở thủ đô Kiev đã khiến Yana và Sergii Lysenko choàng tỉnh. Lúc đầu, Yana nghĩ rằng chồng mình đã nhầm lẫn, đây không phải là một cuộc tấn công, và bảo anh hãy ngủ tiếp. Sau đó, họ nghe thấy một tiếng nổ khác.
"Chúng tôi bật kênh tin tức và hiểu rằng xung đột đã bắt đầu, quân đội Nga đang tiến vào trung tâm", Sergii nói với CNN.
Sau khi nghe bạn bè nói rằng giao thông tắc nghẽn suốt dọc đường ra khỏi thủ đô, hai vợ chồng quyết định ở nhà cùng cô con gái 3 tuổi, đóng gói đồ đạc để đề phòng. Sergii cho biết thêm: "Chúng tôi hơi sốc nhưng vẫn phải cố gắng giữ bình tĩnh, không thể hiện bất cứ điều gì với con mình".
Đến chiều, Yana và Sergii quyết định rời khỏi nhà. Họ lên xe và bắt đầu đi về phía tây đến Ternopil, một thị trấn cách Kiev khoảng 500km, cách biên giới Ba Lan khoảng gần 200km.
"Chúng tôi nghĩ rằng sẽ an toàn hơn ở Ternopil. Sau khi nghe thấy tiếng bom, chúng tôi quyết định rằng cả gia đình cần phải rời khỏi thành phố", Yana nói với CNN.
Bất chấp những cảnh báo của phương Tây rằng một chiến dịch quân sự đặc biệt từ phía Nga sắp diễn ra, người dân Ukraine phần lớn vẫn rất hoài nghi, họ cho rằng đây chỉ là một số "chiêu bài" của Moscow. Cho đến tận thứ Tư (23/2), người dân Ukraine, đặc biệt là ở thủ đô Kiev, vẫn không nghĩ rằng một sự việc như vậy sẽ xảy ra.
Tâm trạng hoàn toàn khác vào sáng thứ Năm, khi mọi người xếp hàng để mua xăng và lái xe về phía tây, tránh xa chiến dịch quân sự của Nga. Các lối ra khỏi Kiev kẹt cứng suốt nhiều giờ sau khi xảy ra các vụ nổ gần sân bay chính của thành phố.
"Chúng tôi không biết mình sẽ ra sao và sẽ làm gì. Chúng tôi hơi sốc nhưng vẫn cố gắng giữ bình tĩnh, không thể hiện bất cứ điều gì với con mình".
- Sergii Lysenko-
Các cửa hàng tạp hóa, hiệu thuốc và siêu thị chật ních những người đang cố gắng tích trữ nhu yếu phẩm.Trong một siêu thị hoạt động 24/7, Oleksandr, 20 tuổi, nói với CNN rằng các kệ hàng đã không còn chút mì ống hay bánh mì nào. Hàng dài người cố gắng rút tiền mặt từ các máy ATM, trong đó nhiều máy đã cạn kiệt.
Nhiều nơi khác trên cả nước cũng diễn ra tình trạng tương tự. Ở trung tâm Mariupol, phía đông nam của đất nước, một phụ nữ nói với CNN rằng cô đã lái xe quanh thành phố cả buổi sáng, thử 10 máy ATM khác nhau, nhưng tất cả đều không còn gì. Người dân ở thành phố cảng trên Biển Azov đã trở nên lo sợ và bối rối khi tin đồn tràn lan rằng các con đường và trạm kiểm soát đã bị đóng cửa, và họ không thể rời đi.
Trên khắp đất nước, các ga tàu điện ngầm trở thành nơi trú bom, khi các cuộc tấn công vẫn tiếp diễn và lo ngại về các cuộc đình công ngày càng gia tăng.
Tại Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, mọi người đang chui xuống các ga tàu để tránh bom sau khi có báo cáo rằng các lực lượng quân đội Nga đã tràn qua biên giới và tiến về thành phố ở phía đông bắc của Ukraine. Những người này cho biết họ có phương tiện đi lại nhưng không muốn mạo hiểm rời thành phố.
Đa phần mọi người đều cảm thấy sốc trước hiện thực phũ phàng. "Bạn thức dậy lúc 5 giờ sáng với một thực tế hoàn toàn mới và bạn phát hiện ra thế giới không còn là nơi an toàn như bạn tưởng tượng", một phụ nữ ở Kharkiv nói với CNN.
"Nga vẫn luôn là hàng xóm của Ukraine, thật khó để tin rằng sự việc này lại xảy ra, chúng tôi không biết phải làm gì. Ukraine là một quốc gia độc lập, chúng tôi không muốn trở thành một phần của Nga hay bất kỳ quốc gia nào khác", cô nói trong nước mắt. "Tôi không thể tin rằng điều này đang xảy ra".
Trở lại Kiev, tình hình không khác là bao. Một số cư dân trú ẩn trong các nhà ga, trong khi phần lớn cố gắng tìm cách nào đó ra khỏi thành phố, mang theo những chiếc vali và túi nhỏ.
Một sinh viên rời khỏi nhà ga tại Quảng trường Độc lập của Kiev, nói rằng cha mẹ cô, sống cách đó hơn 200km về phía tây, đang đến để đón cô. "Tôi thức dậy lúc 5 giờ sáng để đóng gói đồ đạc. Tôi đến nhà ga và nó đã đóng cửa. Không còn một chuyến xe nào cả", Diana, 20 tuổi, nói với CNN và cho biết thêm: "Tôi về nhà vì tôi rất lo sợ".
Bất chấp tình hình căng thẳng gia tăng, một số người nói rằng họ vẫn sẽ tiếp tục cuộc sống "như bình thường".
Alex Klymenok, một luật sư 27 tuổi, thức dậy sau tiếng nổ. Người đàn ông kiên quyết đến văn phòng của mình để lấy chiếc máy tính xách tay về nhà làm việc từ xa.
"Chà, tất nhiên là tình hình đang rất căng thẳng, nhưng chúng ta không cần phải hoảng sợ. Họ đang muốn chúng ta hoảng sợ", Klymenok nói với CNN, đồng thời cho biết thêm rằng anh vẫn không tin Putin sẽ tung ra một cuộc tấn công toàn diện.
"Hiện tại, tôi vẫn tiếp tục công việc kinh doanh bình thường. Nhưng nếu tình hình bắt buộc, tôi sẽ sẵn sàng chiến đấu", anh nói.
"Tất nhiên là tình hình đang rất căng thẳng, nhưng chúng ta không cần phải hoảng sợ. Họ đang muốn chúng ta hoảng sợ".
- Alex Klymenok -
Thành phố Lviv là một trung tâm văn hóa lịch sử ở phía tây của đất nước. Ngay cả khi màn hình TV nhấp nháy cảnh báo về một cuộc tấn công sắp xảy ra tại đất nước trong những ngày gần đây, các đoàn du lịch vẫn tiếp tục đổ xô trên những con đường lát đá cuội của thành phố, nơi có kiến trúc phong cách baroque rực rỡ trải dài hàng km. Nhiều phái đoàn ngoại giao và các nhóm quốc tế cũng đã di chuyển đến Lviv từ thủ đô Kiev, họ cho rằng đây là nơi an toàn nhất.
Tuy nhiên, hy vọng cũng đã bị dập tắt vào thứ Năm. Hầu hết các cửa hàng trong thành phố đã đóng cửa. Hàng dài xếp bên ngoài một vài cửa hàng mở - hiệu thuốc, siêu thị và thậm chí cả cửa hàng thú cưng. Ở các trạm xăng, hầu hết tất cả đều phải chờ vài tiếng đồng hồ.
Svetlana Locotova bật ra một tràng cười sảng khoái từ một hàng dài bên ngoài máy rút tiền. Cô đang nói chuyện điện thoại với người thân của mình ở thành phố Kharkiv. Bên cạnh cô là Margarita, cô con gái 12 tuổi. Chia sẻ với CNN, Locotova nói vui: "Điều này hoàn toàn bình thường. Tôi nghĩ điều này sớm hay muộn cũng sẽ xảy ra".
Cô và con gái vừa trở về từ một trường bắn - một thú tiêu khiển phổ biến thời gian gần đây. "Chúng tôi vẫn đang chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất," cô nói.
"Chúng tôi tự tin, và chúng tôi đang chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất".
- Svetlana Locotova -
"Ukraine không lạ gì chiến tranh" là một điệp khúc phổ biến. Nhiều người vẫn trao nhau nụ cười và những câu nói đùa, ngay cả khi họ đang phải đón người thân đến từ miền đông, nơi bị ảnh hưởng nặng nề của chiến dịch quân sự từ phía Nga.
Khi mối đe dọa ngày càng lớn, cư dân trên khắp đất nước đã sẵn sàng cho điều tồi tệ nhất. Họ chuẩn bị các bộ dụng cụ sơ tán khẩn cấp và dành thời gian cuối tuần để huấn luyện như những người lính dự bị. Thậm chí, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine còn kêu gọi bất cứ ai đủ khả năng hãy nghĩ đến việc cầm vũ khí và nhập ngũ.
Tại Kharkiv, cách biên giới Nga 40km, hàng trăm lính dự bị đã tham gia cùng Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ Ukraine để học các kỹ năng chiến đấu và kỹ thuật sinh tồn. Các tình nguyện viên, những người chỉ vài tuần trước đó mới bắt đầu học cách sử dụng một khẩu súng trường và băng bó đồng đội bị thương bằng garô, giờ đang đối mặt với viễn cảnh ra tiền tuyến.
Sáng thứ Năm, đã có báo cáo về những hàng dài bên ngoài một trong những bệnh viện của Kharkiv, nơi mọi người đang khao khát được giúp đỡ bằng cách hiến máu. Trong khi đó, tại quảng trường chính của thành phố, khi nhiều người tự hỏi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, một nhóm nhỏ túm tụm lại với nhau trong cái lạnh tê buốt và quỳ xuống vỉa hè để cầu nguyện.