Sức khỏe quý ông: Chu kỳ tình dục đạt tới… 4 pha

4 chu kỳ trong quan hệ tình dục

Xét trên khía cạnh tiến hóa, hoạt động tình dục là một trong những động lực thúc đẩy quá trình sản sinh, duy trì giống nòi cũng như tham gia vào quá trình chọn lọc tự nhiên.

Hoạt động tình dục của con người chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố sinh học và xã hội (văn hóa, tôn giáo, pháp luật, tín ngưỡng…), chính điều này làm nên sự khác biệt về đáp ứng và trải nghiệm tình dục giữa các cá thể.

Những nghiên cứu tìm hiểu về bản chất cũng như các thay đổi sinh lý trong quá trình hoạt động tình dục đã được tiến hành từ rất sớm, điển hình trong số đó là các nghiên cứu của tác giả William Masters và Virginia Johnson.

Năm 1960, Masters và Johnson đã xuất bản một cuốn sách về tình dục học dựa trên các kết quả nghiên cứu của mình. Theo đó, hoạt động tình dục của loài người bao gồm cả hoạt động tình dục có đối tác và không có đối tác (thủ dâm) thường diễn ra theo một chu kỳ đáp ứng tình dục gồm 4 pha: kích thích, bình nguyên, cực khoái và hồi phục.

Các pha này khá tương đồng ở cả nam và nữ. Tương ứng với các pha này là những thay đổi tuần tự về mặt sinh lý, cảm xúc của cơ thể. Tuy nhiên, thời gian diễn ra mỗi pha thường là khác nhau giữa nam và nữ, cũng như giữa các cá thể khác nhau. Cùng với đó, thứ tự các pha cũng như các biến đổi sinh lý diễn ra trong từng pha thường không hằng định và có thể thay đổi trong một số trường hợp nhất định.

Chu kỳ đáp ứng trong quan hệ tình dục

Do tính chất phức tạp của các biến đổi về sinh lý của cơ thể diễn ra trong quá trình hoạt động tình dục, rất nhiều mô hình đã được đề xuất để hệ thống hóa các thay đổi này thành một chu kỳ đáp ứng hoàn chỉnh (mô hình sơ khởi; mô hình ba pha của Wenger, Jones & Jones; mô hình EPOR của Masters & Johnson; mô hình DEOR của Kaplan...).

Trong số các mô hình kể trên, chu kỳ đáp ứng tình dục theo mô hình của Masters & Johnson (1966) được biết đến và ứng dụng nhiều nhất, bao gồm 4 pha: Kích thích (Excitation), Bình nguyên (Plateau), Cực khoái (Orgasm), Phục hồi (Resolution).

Pha 1: Kích thích

Đối với nam giới, kích thích tình dục có thể xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau: qua thính giác, thị giác, kích thích qua mùi hương hoặc vị giác, qua động chạm, hoặc qua mộng tưởng. Pha này có thể kéo dài từ vài phút đến vài tiếng và được đặc trưng bởi sự gia tăng nhịp tim, nhịp thở, và huyết áp.

Ngoài ra, một số biến đổi sinh lý khác cũng có thể xảy ra như tăng trương lực cơ, tăng lưu lượng máu đến cơ quan sinh dục gây hiện tượng cương dương ở nam giới. Những thay đổi về huyết động này thường đi kèm với thay đổi màu sắc da (đỏ bừng mặt, đỏ da toàn thân). Các tuyến của niệu đạo bắt đầu bài tiết dịch nhờn.

Pha 2: Bình nguyên

Pha này kéo dài cho đến khi đạt cực khoái. Các biến đổi sinh lý ở pha trước tiếp tục diễn ra. Nhịp tim, nhịp thở, huyết áp tiếp tục tăng và dần tiến tới ngưỡng ổn định. Trương lực cơ tiếp tục tăng và trong nhiều trường hợp có thể dẫn tới hiện tượng co rút cơ ở bàn chân, mặt và bàn tay. Trong pha này, hoạt động của hệ phó giao cảm kích thích tuyến Cowper và tuyến Littre bài tiết chất nhầy và dịch bôi trơn. Trong khi đó, dưới tác dụng của hormone túi tinh và tuyến tiền liệt tăng cường bài tiết dịch có tác dụng để nuôi dưỡng tinh trùng.

Pha 3: Cực khoái

Pha này là đỉnh của chu kỳ đáp ứng tình dục. Đây là pha ngắn nhất và thường kéo dài chỉ vài giây. Huyết áp, nhịp tim và tần số thở đạt tần số cao nhất, tiêu thụ lượng lớn oxy. Cực khoái được đặc trưng bởi hiện tượng co bóp cơ không tự chủ theo nhịp dọc cơ thể, kèm theo cảm giác khoan khoái, giải tỏa các căng cứng trong cơ thể. Ở nam giới, pha này thường đi kèm với hiện tượng xuất tinh.

Pha 4: Phục hồi

Trong pha này, cơ thể từ từ trở về trạng thái chức năng bình thường. Nhịp tim, huyết áp, nhịp thở, trương lực cơ trở về ngưỡng trước kích thích tình dục. Cảm giác hưng phấn và sảng khoái xuất hiện.

Thời gian của pha này dài hay ngắn phụ thuộc nhiều vào pha cực khoái. Nếu pha cực khoái xuất hiện thì thời gian này thường ngắn, và cơ thể đạt được trạng thái thoải mái, dễ chịu, và thư giãn cơ bắp. Nếu pha cực khoái không xuất hiện thì thời gian này có thể kéo dài từ 2 đến 6 tiếng và thường dẫn tới cảm giác khó chịu, không thoải mái.

Sau khi đạt cực khoái, phần lớn người nam giới sẽ bước vào giai đoạn trơ. Đây là giai đoạn cơ thể cần để phục hồi và chuẩn bị bước vào chu trình đáp ứng tình dục tiếp theo. Thời gian này dài hay ngắn phụ thuộc vào từng cá thể, từng độ tuổi, và từng điều kiện ngoại cảnh xung quanh cũng như đối tác. Trong khi ở phụ nữ không có giai đoạn này và thường có thể cực khoái nhiều lần trong một cuộc quan hệ.