Ông Lý Tà Đành, Bí thư Chi bộ, kiêm Trưởng thôn Nặm Đăm cho biết, từ năm 2012, được các cấp, ngành trong tỉnh Hà Giang tập trung nguồn lực để đầu tư, hỗ trợ, hướng dẫn người dân ở trong thôn xây dựng mô hình làng văn hóa du lịch cộng đồng.
Qua gần 10 năm hình thành và hoạt động, làng văn hóa du lịch cộng đồng thôn Nặm Đăm đã đạt được nhiều kết quả tích cực, đời sống của người dân không ngừng được nâng cao.
Toàn thôn Nặm Đăm có 60 hộ, 288 khẩu đều là người dân tộc Dao. Trong đó, đã có 26 hộ gia đình đủ điều kiện làm dịch vụ lưu trú homestay phục vụ trên 300 khách du lịch/ngày đến ăn, nghỉ, khám phá phong cảnh, đời sống sản xuất, đời sống văn hóa, những món ăn truyền thống của người Dao.
Gia đình ông Lý Quốc Thắng làm homestay từ năm 2013 - là một trong những hộ đầu tiên ở Nặm Đăm. Để làm du lịch, ông đã giữ gần như nguyên vẹn ngôi nhà mình đang ở theo kiến trúc truyền thống của người Dao.
Ngôi nhà có 2 tầng, được xây dựng bởi bí quyết trình tường đất, sàn lát gỗ, tầng trên ngăn ra làm 8 buồng cho khách ở. Phần mái nhà được lợp bằng lá cọ, mùa hè rất mát, mùa đông rất ấm áp.
"Số lượng khách du lịch đến thôn Nặm Đăm tăng nhanh theo từng năm, khoảng thời gian khách đến đông nhất vào tháng 10 – 11, mùa hoa tam giác mạch. Khách ở nhà tôi thường là khách Tây, các đoàn khách trong nước cũng có nhưng ít hơn" - ông Thắng nói.
Ông Thắng cho biết, với 220.000 đồng/người là có thể ở 1 đêm và 2 bữa ăn tối, ăn sáng. Nấu ăn cho khách, gia đình ông thường làm các món ăn đặc sản của địa phương, hái rau, củ, quả ở trong vườn nhà, như: quả bí non, thịt nướng, nem rán, đậu phụ, canh đậu xương... Bữa sáng thì làm bánh kép, bánh chuối và hoa quả theo mùa.
Bí thư Chi bộ thôn Nặm Đăm chia sẻ, từ khi làm du lịch cộng đồng, thôn người Dao Nặm Đăm mỗi năm đón hàng nghìn lượt khách trong nước và quốc tế đến thăm quan, lưu trú. Năm 2021, doanh thu từ làm du lịch của Năm Đăm trên 1,2 tỷ đồng.
Ở huyện Phong Điền, TP. Cần Thơ, gia đình ông Trần Văn Liền cũng đã thành công với mô hình du lịch sinh thái miệt vườn. Trên tổng diện tích 2,5ha, ông đã trồng cây ăn quả kết hợp với mô hình làm du lịch sinh thái miệt vườn từ năm 2013 đến nay.
Ông Liền cho biết, vườn cây ăn trái của ông mỗi năm đón tiếp khoảng 20.000 lượt khách đến tham quan trải nghiệm. Phần đông du khách đến đây là người nước ngoài đến, khách từ ngoài Bắc vào, sau mới đến lượng khách từ TP.HCM tìm về thôn dã.
Hiện mô hình của ông đang giải quyết công ăn việc làm cho 20 lao động ngay tại địa phương với mức lương từ 5 – 6 triệu đồng/tháng.
Năm 2025, mỗi tỉnh, TP có ít nhất 1 điểm du lịch nông thôn
Thực tế cho thấy, hiện nay, tại nhiều vùng nông thôn của Việt Nam với việc tận dụng lợi thế về tự nhiên, cũng như đặc sản của mỗi vùng miền các HTX, hộ dân đã chuyển sang mô hình du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Đứng trước những giá trị từ du lịch nông thôn đem lại, cũng như phát huy hoạt động sản xuất nông nghiệp, sản phẩm du lịch, vừa góp phần tiêu thụ và gia tăng giá trị hàng nông sản, ngày 31/3/2022, Bộ NNPTNT đã có Tờ trình Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình Phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025.
Theo Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam, khu vực nông thôn Việt Nam sở hữu nguồn tài nguyên đa dạng và có nhiều dư địa để phát triển du lịch nông thôn. Phát triển du lịch nông thôn góp phần tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống khu vực nông thôn.
Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ, thực trạng phát triển du lịch nông thôn của Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, chủ yếu mang tính tự phát, quy mô nhỏ và chưa tương xứng với tiềm năng.
Thứ trưởng Nam cho rằng, để nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn trong bối cảnh diện tích đất nông nghiệp tiếp tục bị thu hẹp, cần phải đa dạng hóa ngành nghề sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, trong đó phát triển du lịch là một hướng đi mới, góp phần phát huy lợi thế, giá trị khác biệt của nông nghiệp, nông thôn và nông dân; đồng thời theo đúng định hướng chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông thôn theo hướng tích hợp đa ngành, đa giá trị.
Theo đó, mục tiêu của Chương trình Phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 là, đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn gắn với phát huy tiềm năng, lợi thế về nông nghiệp, làng nghề, văn hóa và môi trường sinh thái của các địa phương, nhằm nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng tích hợp đa giá trị và phát triển bền vững.
Đến năm 2025, phát triển, chuẩn hóa các điểm đến và sản phẩm du lịch nông thôn; mỗi tỉnh, thành phố phấn đấu có ít nhất 01 điểm du lịch nông thôn được công nhận gắn với lợi thế về nông nghiệp, văn hóa, làng nghề hoặc môi trường sinh thái của địa phương; ít nhất 500 cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch nông thôn được công nhận xếp hạng hoặc công nhận đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch.
Cũng theo Chương trình Phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn gắn với quá trình chuyển đổi số và Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP): Ít nhất có 80 sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch nông thôn được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên và được chuẩn hóa; trong đó ít nhất 50% dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch nông thôn được số hóa và kết nối trên trang quảng bá, xúc tiến du lịch bằng công nghệ số.
100% điểm du lịch nông thôn được giới thiệu, quảng bá; 50% điểm du lịch nông thôn ứng dụng các giao dịch điện tử trong hoạt động du lịch.
Phấn đấu mỗi huyện nông thôn mới có tiềm năng du lịch xây dựng ít nhất 01 mô hình chuỗi liên kết du lịch nông nghiệp nông thôn đặc thù.
Và ít nhất 70% chủ cơ sở du lịch nông thôn được đào tạo, tập huấn về nghiệp vụ quản lý du lịch; 80% lao động du lịch nông thôn được bồi dưỡng, tập huấn và nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng phục vụ khách du lịch, trong đó ít nhất 50% là lao động nữ; mỗi điểm du lịch có ít nhất 01 nhân viên thành thạo ngoại ngữ.
Xây dựng cơ sở dữ liệu và bản đồ số các điểm du lịch nông thôn trên toàn quốc.