Thị trường tiền điện tử trị giá 124 tỷ USD của Nga nguy cơ tê liệt bởi các lệnh trừng phạt

Theo các chuyên gia, các lệnh trừng phạt áp đặt đối với Nga vì cuộc xâm lược vô cớ của nước này vào Ukraine có thể cản trở sự phát triển của lĩnh vực tiền điện tử trị giá hàng trăm tỷ đô la. 

Tuần qua, các quan chức Mỹ đã nhắm mục tiêu vào công ty khai thác bitcoin BitRiver ở Nga trong vòng trừng phạt mới nhất nhằm làm tổn thương nền kinh tế Nga. Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Mỹ cho biết, họ lo ngại Nga có thể kiếm tiền từ trữ lượng dầu khổng lồ và các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác, nhờ phương thức khai thác tiền điện tử vốn làm tiêu tốn nhiều năng lượng như một cách để gây quỹ và tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây.

"Đây là một tín hiệu mạnh mẽ từ Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Mỹ, cho thấy rằng họ sẽ sử dụng mọi công cụ trong kho vũ khí của mình để ngăn Nga trốn tránh các lệnh trừng phạt thông qua tiền điện tử", David Carlisle, phó chủ tịch phụ trách chính sách và quy định của công ty tuân thủ tiền điện tử Elliptic cho biết trong một lưu ý qua email.

Các lệnh trừng phạt sẽ làm tê liệt BitRiver và các công ty con khác nhau của họ, ngăn họ truy cập vào các sàn giao dịch tiền điện tử hoặc thiết bị khai thác của Hoa Kỳ. Động thái này cho thấy các quan chức Mỹ "lo ngại sâu sắc rằng Nga có thể tận dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên của mình để kinh doanh, và cả tự tiến hành khai thác tiền điện tử nhằm trốn tránh các lệnh trừng phạt", điều mà Iran và Triều Tiên đã từng làm trong quá khứ, Carlisle nói. Thực tế, việc khai thác tiềm năng sản xuất bitcoin để trốn tránh lệnh trừng phạt của Nga vẫn là mối quan tâm chính đối với các cơ quan quản lý toàn cầu, bao gồm cả Quỹ Tiền tệ Quốc tế.

Thị trường tiền điện tử của Nga

Riêng Binance, sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, cho biết họ đang hạn chế dịch vụ của mình đối với người dùng Nga để đối phó với làn sóng trừng phạt thứ năm của EU đối với Moscow. Công ty cho biết các tài khoản Binance của Nga với hơn 10.000 euro (10.885 USD) tiền kỹ thuật số sẽ bị ngăn không cho gửi tiền hoặc giao dịch mà chỉ có thể rút tiền, công ty cho biết.

"Trong khi các biện pháp này có khả năng hạn chế đối với công dân Nga bình thường, Binance phải tiếp tục dẫn đầu ngành trong việc thực hiện các biện pháp trừng phạt này", Binance cho biết trong một bản cập nhật trên trang web của mình. "Chúng tôi tin rằng tất cả các sàn giao dịch lớn khác sẽ sớm tuân theo các quy tắc tương tự".

Nga là nơi có thị trường tiền điện tử khổng lồ. Các biện pháp này có thể phá vỡ thị trường tiền điện tử của Nga, mà Thủ tướng Mikhail Mishustin ước tính đạt 10 nghìn tỷ rúp (124 tỷ USD) trong tháng này, vì một loạt các hạn chế khác liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine đã cản trở các ngân hàng lớn nhất của đất nước và hạn chế khả năng tiếp cận tài chính của Nga.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết trong một báo cáo gần đây rằng, việc khai thác tài sản kỹ thuật số có thể được sử dụng trong tương lai để trốn tránh các lệnh trừng phạt, và khẳng định ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy người Nga đang chuyển sang tiền điện tử như một sự thay thế cho đồng rúp khi đồng tiền nội tệ này có nguy cơ sụp đổ trước sự cô lập về kinh tế của đất nước.

Oleg Vyugin, một cựu quan chức ngân hàng trung ương hàng đầu của Nga cho biết: "Các biện pháp trừng phạt đang cố gắng làm suy yếu ngành công nghiệp tiền điện tử của Nga, thậm chí khi nó còn chưa được hình thành đúng cách. "Họ đang cố gắng đảm bảo tiền điện tử của chúng tôi không được sử dụng để lách các lệnh trừng phạt".

Trung tâm khai thác tiền điện tử bitcoin lớn thứ ba

Trong khi đó, các số liệu của Đại học Cambridge cho thấy đất nước này là một cường quốc trong lĩnh vực khai thác tiền điện tử. Vào tháng 8 năm 2021, Nga chiếm khoảng 11% năng lượng xử lý toàn cầu được sử dụng để đào bitcoin mới, theo Trung tâm Tài chính Thay thế Cambridge, khiến nước này trở thành trung tâm khai thác lớn thứ ba sau Kazakhstan. 

Với tình trạng bất ổn chính trị của Kazakhstan dẫn đến sự ngừng hoạt động của internet khiến các công ty khai thác bitcoin ngoại tuyến, nhờ đó có khả năng thị phần của Nga trong lĩnh vực này có thể còn cao hơn bây giờ. Tuy nhiên, cuối cùng có thể là một cuộc di cư của những người khai thác từ Nga đến các "quốc gia" khác như  Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan và Uzbekistan - nơi họ có thể "sử dụng khí đốt để cung cấp năng lượng cho hoạt động của mình", Charles Hayter, Giám đốc điều hành của CryptoCompare nói với  đài CNBC.

Hayter nói, điều này cũng dễ hiểu bởi người Nga đã chấp nhận tiền điện tử mặc dù thực tế là chúng tồn tại trong một khu vực màu xám theo quy định của đất nước. Chính phủ Nga có "mối quan hệ yêu- ghét" với các tài sản kỹ thuật số. Trong khi ngân hàng trung ương của Nga đang thúc đẩy lệnh cấm sử dụng và khai thác tiền điện tử, thì thay vào đó, Tổng thống Vladimir Putin lại muốn điều chỉnh chúng. Còn cơ quan Thuế Liên bang của đất nước ủng hộ kế hoạch cho phép các công ty địa phương thanh toán hàng hóa và dịch vụ quốc tế bằng tiền điện tử khi các lệnh trừng phạt làm gián đoạn thương mại. Theo Hayter, chế độ Nga và các nhà tài phiệt của họ "có thể coi tài sản kỹ thuật số là một cách để tài trợ cho các hoạt động bên ngoài nước Nga".