Nằm trong cụm di tích núi Bài Thơ đã được xếp hạng Di tích lịch sử, danh thắng quốc gia, đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn (khu vực Bến Đoan, TP.Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) được rất nhiều người trong và ngoài tỉnh biết đến.
Đền thờ được xây dựng từ cuối thế kỷ 13, để ghi nhớ công lao của Đức Ông Trần Quốc Nghiễn và đã qua nhiều lần trùng tu.
Trong thời gian chiến tranh, ngôi đền bị xuống cấp, các hoạt động văn hóa tâm linh tại đền cũng bị ngưng trệ.
Từ năm 2008, lễ hội đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn được phục dựng lại và được tổ chức vào dịp 29 và 30/4 hằng năm, gắn với Lễ hội Du lịch Hạ Long. Tuy nhiên. từ năm 2015, lễ hội được tổ chức 2 năm/lần (năm chẵn).
Sau hai năm phòng, chống dịch Covid-19, năm 2022, lễ hội đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn được tổ chức trong 2 ngày 28/4 và 29/4 (tức 28/3 và 29/3 năm Nhâm Dần), nằm trong chuỗi sự kiện văn hóa Tuần lễ du lịch Hạ Long 2022.
Trong ngày đầu tiên của lễ hội (ngày 28/4), tại đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn đã diễn ra các nghi lễ truyền thống: Khoa cúng Trần Triều, lễ mục dục, lễ Bạch Văn khai hội, tuần tế của đội tế nam, đội tế nữ…
Trong các hoạt động của lễ hội Đức Ông Trần Quốc Nghiễn, lễ rước Đức Ông vi hành diễn ra trong ngày thứ hai luôn là nghi thức thu hút đông đảo người dân, du khách gần xa chiêm bái.
Đúng 7 giờ 25 ngày 29/4, sau khi Chủ tế phát lệnh khởi kiệu, đoàn rước Đức Ông vi hành chính thức bắt đầu.
Lễ rước bắt đầu từ Đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn ra đường Lê Thánh Tông, đến chùa Long Tiên, đi qua Lê Quý Đôn, ra đường Lê Thánh Tông đi đến cột đồng hồ rẽ phải ra Vincom, đến Vincom rẽ phải ra đường bao biển Trần Quốc Nghiễn, qua cầu Bài Thơ, rẽ phải vào đường Bến Đoan và sau đó hồi Cung.
Ghi nhận của PV Dân Việt, nhiều người dân theo chân đoàn rước hoặc tràn ra ngoài đường chờ đoàn rước Đức ông Trần Quốc Nghiễn đi qua. Nhiều người dân tranh thủ chen vào đoàn rước, bỏ tiền vào kiệu.
Ngoài ra, nhiều gia đình trên đường đoàn rước Đức Ông vi hành đi qua còn bày mâm lễ.
"Hôm nay là ngày lễ rước Đức Ông Trần Quốc Nghiễn, cứ hai năm một lần. Mỗi năm có lễ rước, gia đình cô đều đón các Ngài đi qua đây, cầu mong các Ngài phù hộ cho nhân dân bình an, mọi người mạnh khỏe. Gia đình làm mâm lễ ra đây để tượng trưng cho tâm thành của mình, tưởng nhớ các vị anh hùng," cô Diệu Đức (phường Hồng Gai, TP.Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) chia sẻ.
Năm nay, lễ rước Đức Ông Trần Quốc Nghiễn vi hành có khoảng 30 đội rước với sự tham gia của gần nghìn người như: Đội rước kiệu Hương án, kiệu Long Đình, Kiệu võng, đội múa sinh tiền nam, nữ, đội hộ giá, đội kiếm lệnh, đội nhạc lễ, đội rước cờ vía, cờ lệnh, cờ thần, đội vác chấp kích, đội múa rồng, lân, đại diện các trường học, đại diện các khu phố...
Trong hành trình rước trên đường, lực lượng bảo vệ triển khai dọc 2 bên đường, phân công bảo vệ theo từng tốp, bố trí lực lượng đi theo các kiệu để đảm bảo an ninh trật tự và an toàn cho đoàn rước
Lễ hội đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn là dịp để người dân ôn lại truyền thống lịch sử vẻ vang của dân tộc, xây dựng lòng tự hào về quê hương trong mỗi người dân Hạ Long, giúp mọi người hiểu sâu sắc hơn giá trị lịch sử, văn hóa của cụm di tích núi Bài Thơ.
Ngoài ra, lễ hội không chỉ là sự kiện văn hóa tín ngưỡng mà cũng là cơ hội quảng bá du lịch địa phương.