Nền ẩm thực Ninh Bình rất phong phú và đa dạng. Có rất nhiều đặc sản có thể kể đến như thịt dê núi, cơm cháy ruốc, miến lươn… và đặc biệt hơn món cá kho gáo. Một món ăn bình dị gắn liền với từng bữa cơm của người dân nơi đây.
Món cá kho gáo là món ăn ngon nổi tiếng tại Ninh Bình. Món ăn giản dị như tên gọi của nó, nguyên liệu rất đơn giản và không cầu kỳ. Điểm nổi bật của món cá kho gáo Ninh Bình chính là phần cá được kho lên và có màu vàng ươm rất đẹp mắt.
Không chỉ có màu sắc đẹp mắt, phần thịt cá chắc nịch; mềm thơm phức khác với các món cá kho khác. Khi ăn, ta có thể cảm nhận được nhiều hương vị từ món cá kho này. Vị thơm ngon, chua thanh và cay cay. Cá kho gáo cũng một món ăn cực kì đưa cơm, đặc biệt là trong những ngày mát trời
Nhắc đến cái tên "cá kho gáo" chắc hẳn có khá nhiều du khách còn lạ lẫm. Du khách cũng có thể nghĩ gáo ở đây là một dụng cụ dùng để kho cá giống niêu đất. Nhưng không phải vậy, mà gáo ở đây để chỉ một loại quả có tên là gáo.
Đây là loại quả có vị chua, hơi ngọt mát. Quả có mùi thơm nên thường được dùng thay me, sấu để kho cá hoặc để nấu canh chua. Cây gáo là loại cây thường được tìm thấy ở những nơi như ven sông, suối hay các hang đá. Quả gáo có hai loại là gáo xanh và gáo vàng. Gáo xanh thì hơi chát còn gáo vàng thì hơi chua. Tuy nhiên cả hai loại này đều thích hợp để dùng kho cá.
Để có một niêu cá kho gáo chuẩn hương vị Ninh Bình không phải là quá khó. Thế nhưng cần được chuẩn bị thật kĩ càng trong khâu chọn nguyên liệu. Theo kinh nghiệm của người dân bản địa cho biết: " Khi chọn gáo phải chọn những quả gáo còn xanh non.
Bởi vì những quả xanh có một vị chua và thơm nhất định. Bạn không nên chọn những quả già vì những quả đó không còn giữ được hương vị đặc trưng của gáo nữa". Đối với cá thì nên chọn những con cá vẫn còn tươi sống. Cá được chế biến ngay khi còn tươi. Cá phải được đánh vẩy, loại bỏ phần nội tạng, rửa sạch và đem cắt khúc sao cho vừa ăn, thêm muối, gừng, giấm vào để làm giảm mùi tanh của cá.
Sau khi đã chuẩn bị xong ta tiến hành kho cá; xếp một lớp quả gáo đã được thái lát mỏng xuống đáy niêu. Sau đó cứ lần lượt xen kẽ một lớp cá rồi lại đến một lớp gáo cho đến khi hết. Cuối cùng ta nêm nếm gia vị sao cho vừa ăn gồm một củ hành khô, một nhánh gừng, hai thìa nước mắm, một thìa hạt nêm, hạt tiêu, ớt và một chút kẹo màu để món ăn trông bắt mắt hơn.
Tiếp đó ta cho niêu cá lên bếp và đun nhỏ lửa cho đến khi cạn nước và cá trong niêu đã nhừ. Nhìn đĩa cá kho với màu sắc hấp dẫn cùng hương vị thơm ngon đặc biệt của quả gáo khi được ăn cùng cơm trắng chắc chắn bất cứ ai khi được thưởng thức cũng không thể cưỡng lại được hương vị của món ăn ngon nổi tiếng tại Ninh Bình. Đây sẽ là món ăn đưa cơm mang đậm chất quê giản dị dân dã, dù có ăn nhiều mấy cũng không thấy ngán.
Cá kho gáo là món ăn tuy được chế biến từ các nguyên liệu bình dân nhưng đã trở thành món ăn ngon nổi tiếng tại Ninh Bình nhờ hương vị khó quên. Nếu có dịp về du lịch tại mảnh đất xinh đẹp này, du khách nhớ đừng quên thưởng thức món ăn hấp dẫn mang đậm bản sắc quê hương của mảnh đất cố đô.