Thứ rau mọc hoang dại ở bãi sông, ven đường trở thành đặc sản nổi tiếng, chế biến được thành món ngon, sạch, lạ

Rau sương muối có tên khoa học là Chenopodium album thuộc họ cây thảo (Chenopodiaceae) là loại cây dại được sử dụng làm rau ăn của bà con miền núi, ven biển.

Đây là loại cây có rất nhiều nhánh nhỏ, thân cây nhẵn, lá thường mọc so le và có phần cuống ngắn, có hình thoi, có răng lượn sóng ở mép, trên bề mặt của lá có một lớp phấn bột giống như rắc muối nên người dân mới gọi tên loại cây này là cây rau muối.

Mùa ra hoa của loại rau dại này khoảng tháng 2 - 6 hàng năm, có quả vào mùa thu. Cây rau dại mọc hoang ở những vùng bãi hoang, vườn, ruộng, nương rẫy cũ, các thung lũng đất trên các bãi ven sông, các bãi đất mặn và ruộng muối.

Từ loại rau sương muối dại, người dân bản địa có thể chế biến được thành nhiều món ăn ngon quen thuộc như: rau muối luộc, rau muối xào tỏi, rau sương muối nấu canh,...

Đặc biệt, tất cả các bộ phân của cây rau dại được sử dụng làm thuốc, thân cây có lá chứa 87,7% nước, 5,3% protein, 1,2% glucid và khoáng toàn phần 2,2%. Ngoài ra cây sương muối có các muối khoáng như: calcium, phospho, vitamin C …

Loại rau sương muối dại này cực kỳ dễ trồng. Có thể trồng cây rau sương muối bằng hạt, phát triển tốt trên mọi loại đất, không thấy sâu bệnh.

Đây là một loại rau sạch, không độc hại. Nếu tận dụng đất hoang để trồng nhiều thành hàng hóa thì nó có thể bổ sung vào danh sách các loại rau ăn trên thị trường, thậm chí là loại rau đặc sản. Cây già dùng làm thức ăn cho lợn. Ngoài ra, nó còn là một cây thuốc dân gian nếu chúng ta biết sử dụng.

Loại rau dại này có vị ngọt, tính bình, mùi thơm, có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, nhuận tràng, sát trùng, điều hòa các khí, làm thông ấm tỳ vị, chữa đau bụng, phong lở, đau răng, đầu gối và bàn chân sưng nhức.

Ngọn của rau sương muối rất non, cụm hoa non và lá có thể luộc, xào hay nấu canh ăn, nhưng không nên ăn quá nhiều, vì cây có nhiều axit axalic, gây kích ứng dạ dày. 

Chia sẻ với báo chí, lương y Phó Hữu Đức nhận định: Trong Đông y, loại rau sương muối có vị ngọt, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, sát khuẩn, chỉ tả lỵ, chống ngứa. Nó cũng có tác dụng nhuận tràng và trừ giun.

Lá của cây rau sương muối có tác dụng chống viêm, an thần, nhuận tràng nhẹ, trị kiết lỵ, tiêu chảy, rắn độc cắn.

Nước sắc rau sương muối làm thuốc chữa đau răng, chân răng có mủ (sắc đặc, để ngậm trong miệng).

Rễ cây rau sương muối sắc uống chữa đau bụng (20g rễ, sắc nước uống, chia 2 lần trong ngày).

Hạt của cây rau sương muối nhai chữa các bệnh đường tiết niệu.

Nước ép thân dùng chữa vết tàn nhanh và cháy nắng. Nước ép rễ chứa kiết lỵ ra máu. Dùng ngoài, lấy một lượng lớn cành lá rau sương muối đun sôi trong nước để xông chân bị cước khi đầu gối, bàn chân sưng đau. Khi nước còn ấm (hết hơi) tì cho cả 2 chân vào ngâm. Sau đó, lau khô và xoa bóp chân, làm như vậy nhiều lần sẽ rất tốt (theo Dã thái trị bách bệnh dân gian liệu pháp).