Thống nhất chuyển hàng nghìn ha đất rừng và đất lúa làm cao tốc Bắc - Nam

Tại phiên họp thứ 13 (11/7), Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên của Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Đây là dự án đã được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư tại kỳ họp bất thường tháng 1/2022, tại Nghị quyết số số 44/2022/QH15.

Chuyển mục đích sử dụng rừng cũng là lấy đất để làm đường cao tốc Bắc - Nam

Báo cáo tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho hay, phạm vi nghiên cứu của dự án dự kiến có chuyển mục đích sử dụng rừng tại 7 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa.

Trong đó, Chính phủ đề nghị chuyển mục đích sử dụng 1.054,63 ha rừng, 1.863,94 ha đất lâm nghiệp và 1.537,23 ha đất trồng lúa nước từ 2 vụ trở lên.

So với Nghị quyết 44 của Quốc hội, Chính phủ trình chuyển đổi diện tích đất rừng và đất lúa đều tăng. Cụ thể, tăng 28,10 ha đất rừng phòng hộ (tương đương 25,5%), 285,23 ha đất rừng sản xuất (tương đương 20%) và 5,23 ha diện tích đất trồng lúa nước từ 2 vụ trở lên.

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, một số ý kiến đề nghị làm rõ hơn nguyên nhân sự chênh lệch số liệu trên.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho hay, việc thay đổi diện tích đất rừng, đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên là do trong bước nghiên cứu tiền khả thi dự án được tính toán trên cơ sở hướng tuyến bước nghiên cứu tiền khả thi.

"Hiện nay, số liệu đề xuất chuyển mục đích sử dụng đất đã được UBND các tỉnh đo đạc, thống kê, tổng hợp trên cơ sở hướng tuyến nên độ chính xác cao hơn", ông Trần Hồng Hà nói.

Dù vậy, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát chặt chẽ diện tích đất rừng và diện tích đất trồng lúa hai vụ cần chuyển đổi, bảo đảm tối ưu diện tích đất cần chuyển đổi để thực hiện dự án, chịu trách nhiệm về tính chính xác của các số liệu này.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị khẩn trương trồng rừng thay thế, thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ, trách nhiệm quản lý đối với diện tích đất trồng lúa nước hai vụ theo đúng quy định pháp luật.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường giải thích, bản chất của để xuất chuyển mục đích sử dụng rừng cũng là lấy đất để làm đường, nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định là đúng thẩm quyền.

Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Nguyễn Văn Thể cũng đề nghị được giải quyết về thu hồi đất để cuối năm nay có thể hoàn thành việc đền bù, giải phóng mặt bằng cho dự án.

"Toàn bộ 12 dự án thành phần đã chuẩn bị sẵn sàng, bàn giao mặt bằng cho địa phương 100%, cần tranh thủ từng ngày từng giờ", ông Thể bày tỏ.

Cao tốc Bắc - Nam là dự án trọng điểm của quốc gia

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cũng đề nghị đây là dự án trọng điểm quốc gia nên đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm phê duyệt chủ trương thu hồi đất rừng để triển khai dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025. Bởi hiện nay 12 tỉnh có dự án đang nằm im hết vì chưa có dự án đầu tư. Bộ và các tỉnh đang trông chờ quyết định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

"Tất cả đang chờ nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Sau khi có nghị quyết, chỉ 1 ngày là Bộ GTVT có thể phê duyệt dự án đầu tư và triển khai các công việc tiếp theo", ông Thành nói và đề nghị với những thay đổi nhỏ về diện tích đất rừng, đất lúa thì giao cho Chính phủ quyết định và báo cáo Thường vụ Quốc hội để đẩy nhanh tiến độ dự án.

Sau khi nghe các ý kiến, 100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết đồng ý ban hành nghị quyết, thống nhất với đề xuất của Chính phủ.

UBND các tỉnh có dự án trong quá trình thực hiện thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất để triển khai dự án cần thống kê, kiểm đếm chính xác về loại đất, diện tích đất, tài sản trên đất, về loại rừng, diện tích rừng.

Đồng thời giám sát đúng trong phạm vi chuyển đổi mục đích sử dụng đất, không để các đối tượng lợi dụng khai thác lâm sản ngoài phạm vi cho phép, lấn, chiếm đất nông nghiệp, lâm nghiệp, khai thác, vận chuyển khoáng sản không đúng quy định; xử lý nghiêm các vi phạm phát sinh.