Tuyệt tình cốc được miêu tả trong Thần điêu đại hiệp "như chốn thiên đường dưới hạ giới". Đây cũng là nơi diễn ra những biến cố trong chuyện tình của Tiểu Long Nữ - Dương Quá, nút thắt quan trọng trong toàn bộ nội dung tiểu thuyết của Kim Dung.
Tuyệt tình cốc nằm ở một hẻm núi có hoa thơm chim hót giữa chốn núi rừng êm đẹp thơ mộng. Giữa chốn u tịch có một loài hoa quanh năm nở rực rỡ tên là Tình Hoa, hương thơm ngào ngạt, mỗi cành đều có hoa nhọn hoắc, lá to, còn hoa thì tuyệt đẹp, đẹp hơn cả hoa hồng là chúa của loài hoa nữa. Người ở Tuyệt Tình Cốc thường dùng hoa Tình để ăn như một món điểm tâm.
Kim Dung miêu tả, Tình hoa rất độc. Nếu bị gai châm, ai giữ vững tinh thần, không nghĩ đến tình yêu thì sẽ thoát nạn. Thế nhưng, nếu người nặng tình hoặc để dục vọng nổi lên thì chất độc trong gai sẽ phát tán, làm cho toàn thân nhức nhối. Trên đời chỉ có "Tuyệt tình đơn" là giải được chất độc của Tình hoa nhưng cách bào chế nó không hề dễ.
Vẻ đẹp thần tiên, thơ mộng chỉ là cảm xúc lúc đầu khi ghé qua Tuyệt tình cốc. Ở lại lâu hơn, người ta sẽ cảm nhận nơi đây giống như một vương quốc tự khép kín, chẳng những không phải là thiên đường, mà ngược lại, là một địa ngục trần gian.
Đó không chỉ là cái hồ cá sấu ngầm bên dưới rất lâu người ta không biết, mà là tất cả những gì chìm ở phía sau liên quan tới chủ nhân Tuyệt tình cốc - Công Tôn Chỉ.
Nếu nhìn bề ngoài, Công Tôn Chỉ là một người nho nhã hiền hòa, phong thái cổ xưa, nói năng đứng đắn nghiêm chỉnh, cử chỉ lịch thiệp, thuộc loại “dị nhân” hiếm có trong thế giới võ lâm.
Năm nọ, khi vợ là Cầu Thiên Xích có thai, Công Tôn Chỉ đã tư tình với tì nữ Nhu Nhi. Lúc bị vợ bắt được, dọa rằng chỉ cho một trong hai người được sống, Công Tôn Chỉ không chút do dự rút kiếm đâm chết Nhu Nhi. Sau đó, gã ngon ngọt chuốc rượu cho Cầu Thiên Xích uống say, bẻ đứt gân mạch và đẩy vợ xuống địa huyệt.
Từ đó, Công Tôn Chỉ sống cuộc đời êm đềm ở nơi tình cốc thâm u cho đến ngày nhặt được Tiểu Long Nữ tự tử trôi theo dòng nước đến Tuyệt Tình Cốc. Cũng từ đây, cuộc đời Công Tôn Chỉ xảy ra nhiều biến cố, nhịp sống vốn êm đềm cũng bị đảo lộn.
Yêu thích Long cô nương vì vẻ đẹp thoát tục nên gã đã dụ dỗ nàng cưới hắn. Tiểu Long Nữ cũng quyết ý lấy chồng, để suốt đời ẩn cư trong Tuyệt Tình cốc, đoạn tuyệt triệt để mọi quan hệ với Dương Quá.
Tiểu Long Nữ sau đó đổi tên thành Liễu cô nương, một mặt là muốn vĩnh viễn rời bỏ Dương Quá, để cho chàng khỏi bị thiên hạ chê cười do vi phạm lễ giáo; mặt khác, lại là do không thể nào quên được Dương Quá, chàng họ Dương, nên nàng đổi thành họ Liễu.
Thoạt tiên là Tiểu Long Nữ quyết ý tuyệt tình với lang quân, Công Tôn Chỉ đa tình nghênh đón giai nhân. Nhưng sau đó, khi bộ mặt thật của y cộng với tình cũ trỗi dậy, đêm động phòng hoa chúc trở thành một trận huyết chiến giữa Dương Quáv Tiểu Long Nữ với Công Tôn Chỉ và bọn tay chân của y trong Tuyệt Tình cốc.
Nơi đoàn tụ Tiểu Long Nữ - Dương Quá sau 16 năm xa cách
Qua được kiếp nạn đó nhưng cả Tiểu Long Nữ và Dương Quá đều đã trúng phải độc hoa tình và không còn sống được bao lâu bởi viên tuyệt tình đơn cuối cùng đã bị Công Tôn Chỉ và Lý Mạc Sầu cướp đi.
May thay, Thiên Trúc thần tăng đã tìm ra một loại cỏ cực độc khắc chế được độc hoa tình. Loài cỏ đó mọc xung quanh bụi hoa tình có tên là Đoạn Trường Thảo nnhưng nó cũng chỉ còn lại một nhúm duy nhất đủ để chữa trị cho một người sau khi bị cháy hết trong trận chiến với Lý Mạc Sầu.
Tiểu Long Nữ mong Dương Quá được sống, từ nơi Đoạn Trường Nhai đã nhảy xuống dưới đáy Tuyệt Tình Cốc, để lại cỏ đoạn trường để cứu tình lang. Nàng để lại dòng chữ, hẹn mười sáu năm sau sẽ gặp lại.
Nàng mong sao nỗi tương tư sẽ dần nguôi ngoai theo ngày tháng không làm tổn thương Quá nhi của nàng như bây giờ nữa.
Tiểu Long Nữ hy vọng: "16 năm sẽ vừa cho nỗi nhớ được bình yên, 16 năm mong tình cảm nhạt dần để không đau lòng tuyệt vọng".
Nhưng mười sáu năm chẳng làm cho Dương Quá quên được Tiểu Long Nữ. Để rồi ngày trở lại nơi Tuyệt tình cốc, chàng điên cuồng gào thét gọi tên nàng, cuối cùng nhảy xuống nơi vực thẳm ở Đoạn Trường Nhai.
Ông trời dường như cảm động trước mối tình mòn mỏi đợi chờ của hai người, mà để họ gặp lại nhau trong mừng vui khôn siết.
Mối tình ấy, trên đời có lẽ khó xảy ra, hoặc có lẽ, chỉ đến đáy của Tuyệt Tình Cốc là hết. Mối tình ấy, là mối tình thiên trường địa cửu, nhưng dường như, vẫn chỉ là cảnh tiên giới bồng lai.