Bên sông Ngàn Sâu, trồng tỏi tía có mùi thơm đặc biệt, nông dân Hà Tĩnh bán giá 1.000-2.000 đồng/củ

Trồng cây tỏi tía có mùi thơm đặc biệt, mỗi củ nông dân bán giá 1.000-2.000 đồng

Mấy năm trước, người tiêu dùng thường xuyên tìm đến mua tỏi tía tại xã Lộc Yên với giá khá cao. Lúc ấy vì diện tích trồng ít, cung không đủ cầu nên chính quyền xã cũng như người dân nơi đây quyết định đầu tư sản xuất mở rộng diện tích trồng tỏi tía.

Tại thôn Hương Thượng và Trung Thượng (xã Lộc Yên, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh) có dòng sông Ngàn Sâu chảy qua nên có vùng đất bãi bồi phù sa. Trước đây vùng đất này thường xuyên trồng các loại hoa màu như lạc, ngô, đậu nhưng không mang lại hiệu quả kinh tế cao. Vì vậy, người dân nơi đây quyết định chuyển đổi từ đất trồng cây hoa màu không hiệu quả sang trồng tỏi tía.

Qua 4 năm thực hiện, kết quả đến nay cho thấy việc chuyển sang trồng tỏi tía lợi nhuận ước tính đạt hơn 15 triệu đồng/sào, hiệu quả kinh tế gấp đôi, gấp ba so với trồng hoa màu. 

Ở thôn Hương Thượng bây giờ, hộ trồng ít thì trồng 0,5 sào, hộ trồng nhiều hơn 2 sào tỏi tía. Đến vụ xuân năm 2022, người dân xã Lộc Yên đã trồng được 3 ha tỏi tía.

Tỏi tía là giống cây có khả năng chịu lạnh và ưa nhiệt độ mát, chịu hạn kém và không chịu được tình trạng ngập úng kéo dài. Vì vậy mùa vụ trồng tỏi tía thích hợp nhất ở Lộc Yên là từ tháng 10 âm lịch đến giữa tháng 3 năm sau. Vùng đất chuyển đổi của xã là đất cát pha thịt, tơi xốp giàu mùn, dễ thoát nước, độ chua 6 - 6,5 rất phù hợp với việc trồng tỏi tía. Đất làm kỹ lên luống ngay để tránh mưa, luống rộng 1,2 - 1,5 m, rãnh rộng 0,3 m.

Sau khi làm đất, người dân sẽ tiến hành trồng tỏi tía. Mỗi sào (Bắc Trung Bộ) sẽ cần 50 kg tỏi tía giống. Khoảng cách giữa các cây tỏi là 10 – 15 cm, hàng cách hàng khoảng 20 cm, ấn sâu xuống đất 2/3 chiều cao của nhánh tỏi, phủ đất nhỏ lên trên. Tiếp theo, người dân sẽ dùng cây tiến (một loại cây thuộc họ dương xỉ) hoặc rơm rạ để phủ lên mặt đất vừa tạo độ ẩm, độ xốp lại giảm cỏ mọc. 

"Thức ăn" của cây tỏi tía Lộc Yên chủ yếu là phân chuồng ủ hoai mục. Với thời gian khoảng từ 4 đến 5 tháng, trồng tỏi tía nhẹ nhàng, công chăm sóc không nhiều bằng các loại cây trồng khác. 

Theo đó, bà con cần tưới nước đều đến khi cây mọc 3 - 4 lá thật thì tưới rãnh để nước thấm dần lên. Khoảng 10 ngày tưới rãnh 1 lần kết hợp với bón thúc phân hữu cơ và nhặt sạch cỏ dại. Lượng phân còn lại bón thúc làm 4 - 5 lần và ngừng bón phân sau khi trồng 70 - 80 ngày, giữ đủ độ ẩm cần thiết khoảng 60 % độ ẩm đất ở giai đoạn này để cho củ phát triển thuận lợi, tránh tỏi phát triển quá mức dẫn đến "nổ cổ". 

Trước khi thu hoạch 20 - 25 ngày nên ngừng tưới nước. Khi cây tỏi rụng gần hết lá là củ tỏi đã già thu hoạch được. Tỏi được đưa về nhà phơi trong bóng mát để vỏ tỏi khô dần. Sau đó, tỏi được buộc chùm để lên dàn thoáng mát, khi nào giá cao thì người dân đem bán.

Trồng tỏi tía mặc dù vốn đầu tư thấp nhưng hiệu quả kinh tế thu được cao hơn những loại cây hoa màu khác. Mỗi sào tỏi tía có năng suất bình quân khoảng 20.000 củ (tương đương với 3 tạ tỏi khô). 

Tỏi tía trên đất Lộc Yên được trồng toàn phân hữu cơ và phân chuồng, không có chất bảo quản lại có vị thơm cay, nhiều tinh dầu nên được bán với giá khá cao, từ 1.000 – 2.000 đồng/củ, doanh thu mang lại 20 – 30 triệu đồng/sào. Sau khi trừ chi phí người nông dân lãi gần 15 triệu đồng.

Trồng tỏi tía cho thu nhập cao hơn các loại hoa màu khác.

Bà Khôi (thôn Hương Thượng) có 2 sào trồng tỏi tía phấn khởi chia sẻ: “Những năm trước, trên diện tích đất này gia đình tôi trồng lạc nhưng lạc cứ chết dần, không có thu hoạch. Từ khi chuyển sang trồng tỏi tía đã mang lại giá trị kinh tế cao hơn, thu nhập tốt hơn cho gia đình". 

"Đặc biệt năm 2021 và năm 2022 dịch bệnh Covid-19 bùng phát nhiều nơi nên nhiều người quan tâm, sử dụng tỏi tía nhiều hơn, nhờ đó tỏi trồng ra rất dễ bán và được giá. Thời gian tới gia đình cũng sẽ mở rộng thêm diện tích để trồng tỏi tía nhiều hơn” - bà Khôi cho biết thêm.

Ông Nguyễn Văn Ngọc - Phó Chủ tịch UBND xã Lộc Yên, huyện Hương Khê cho biết: “Nhận thấy trồng cây tỏi tía mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn trồng hoa màu nên chính quyền xã đã khuyến khích bà con chuyển dổi diện tích từ trồng cây hoa màu sang trồng tỏi tía, vừa tiêu thụ dễ dàng vừa đạt hiệu quả kinh tế cao hơn. Thời gian tới xã Lộc Yên sẽ tiến hành khảo sát để mở rộng diện tích sản xuất tỏi tía để nâng cao thu nhập cho bà con nông dân”.