Ký ức Hà Nội: Nét cổ kính và thơ mộng của Hà Nội trong trái tim tôi

Một ngày mùa hè năm 2017, tôi lơ đãng nhìn ra ngoài bờ sông từ tầng 15 của tòa cao ốc. Bỗng cảm thấy muốn đi đâu đó thật xa và hình ảnh Thủ đô chợt hiện qua tâm trí tôi. Và chuyến hành trình lần đầu của một người con từ miền Nam xa xôi bắt đầu từ lúc đó. Có lẽ trong lòng tôi đã để dành 1 khoảng trống riêng cho Hà Nội. 

Từ nhỏ tôi đã luôn mong ước một lần được đến thăm Thủ đô ngàn năm Văn Hiến. Cho suốt đến những năm trọ học xa nhà ở Sài Gòn, trong lòng tôi vẫn luôn vấn vương những hình ảnh về Hà Nội như thế. 

Hà Nội của tôi hôm ấy là 1 chiều chạy xe dưới cơn mưa lất phất, vài chiếc lá vàng rơi xoay xoay trong gió rơi nhẹ trên vai. Con đường Phan Đình Phùng bỗng như dài hơn vì tôi cứ mải ngắm nhìn những tán lá trên cao thật cao kia. 

Thật lạ là ở Hà Nội thì người ta dùng từ phố thay cho đường. Điều đó làm tôi cảm thấy thật lạ lùng nhưng mỗi khi đọc lên lại cảm nhận được một điều gì đó rất độc đáo và rất thơ. Tên gọi này cũng phản ánh những đặc thù lịch sử, văn hoá của Hà Nội có từ xa xưa. Chả thế mà "Dù có đi bốn phương trời, lòng vẫn nhớ về Hà Nội".

Hà Nội của tôi là buổi chiều thăm Văn Miếu Quốc Tử Giám. Bên trong khuôn viên đầy cây và vắng lặng. Mọi người ra vào tham quan trong không gian yên tĩnh và trầm lắng. Cổng vào mang vẻ trầm mặc đến kì lạ, nét kiến trúc xây dựng chủ yếu bằng gỗ lim, gạch đất nung, ngói mũi hàng mang nét nghệ thuật của triều Lê và Nguyễn. Tôi hiểu vì sao trước khi đi thi đều tìm đến nơi đây để cầu mong được may mắn và tịnh tâm, để đạt được thành tích tốt trong các cuộc thi.

Hà Nội của tôi là một chiều gió chạy xe trên triền đê xuống Bát Tràng. Hai bên vệ đường đầy hoa và những bụi cỏ lau. 

Người ta nói Hà Nội có 12 mùa hoa và tôi bắt gặp hoa ở khắp mọi nơi: trên những xe hàng rong, trên những con đường cả ở phố và cả trên đường quê. Chiếc xe của tôi chạy bon bon trên con đường làng. Những chú bò nhởn nhơ nằm trên đê nhìn theo xe dường như cũng muốn đi dạo cùng tôi.

Hà Nội của tôi là gắn liền với những món ăn ngon khắp 36 phố phường. Chả trách mà nhà văn Vũ Bằng có thể dành nguyên một tập sách để tán dương và hoài niệm về các món ngon của xứ Kinh Kỳ. 

Hình ảnh từng hàng người sẵn sàng xếp hàng dài chỉ để chờ mua một bát phở nóng hổi vào sáng sớm hay chấp nhận ngồi ở một quán ăn mà bàn được thay bằng chiếc ghế con con là những hình ảnh thật xa lạ với tôi. Ở Sài Gòn rất ít khi tôi nhìn thấy cảnh xếp hàng ở một quán ăn nào đó. Nét ẩm thực đối với người Hà Nội phải là một điều gì giống như nghệ thuật phải bỏ công bỏ sức. 

Nhưng Hà Nội của tôi đọng lại sau cùng ở buổi lễ Thượng cờ và Hạ cờ ở Lăng Bác. Từ ngoài bước vào trong lăng, tôi như cảm nhận có một luồng không khí tươi mới. Bên trong ẩm lạnh và mát mẻ khác hẳn với bên ngoài, dường như trong một chiều không gian khác. Tôi cùng các bạn dự lễ Hạ cờ trước và sang sớm hôm sau tiếp tục đến dự lễ Thượng cờ. 

Nhìn đoàn quân danh dự mặc quân phục màu trắng mang súng và quân kỳ đi từ bên phải của lăng Bác tiến ra trước sân quảng trường trong tiếng nhạc quân hành, chúng tôi cảm giác được sự nghiêm trang và hào hung của nghi lễ. Mọi người yên lặng và đứng ngay ngắn trong khoảnh khắc lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nền trời xanh chào đón một ngày mới. Không chỉ khách du lịch mà còn rất nhiều người Hà Nội vẫn đến đây hàng ngày tham dự như một cách để lưu giữ lại những kí ức thời chiến xa xưa trên quảng trường Ba Đình lịch sử.

Sau chuyến đi đầu tiên về Thủ đô, tôi cũng có dịp ghé lại Hà Nội thêm vài lần nữa trong những dịp công tác. Và Hà Nội vẫn sẽ mãi luôn lưu giữ trong tôi với nét cổ kính và thơ mộng như thế: khi đi dạo thong thả bên Hồ Gươm, hay khi chạy xe trên cầu Long Biên và nhìn xuống bãi đê sông Hồng, hay khi chỉ là một giây phút yên lặng đi trên đường và ngắm nhìn những chiếc lá rơi…

Em ơi, Hà Nội phố

Ta còn em mùi hoàng lan

Ta còn em mùi hoa sữa

…

Người nghệ sĩ lang thang hoài trên phố

Bỗng thấy mình chẳng nhớ nổi một con đường

(Trích từ bài hát: Em ơi Hà Nội Phố - Phú Quang)