Quả thị vốn là loại quà quê dân dã với mùi thơm ngọt ngào. Trước chỉ cần bỏ ra 1.000 - 2.000 đồng, người mua cũng có thể sở hữu cả chục quả thị to, vàng ương, thơm phức.
Thậm chí ở quê, loại quả này được nhiều nhà trồng và chỉ mang cho nhà nhau. Quả thị phần nhiều mọi người chỉ để ngửi mà ít ăn vì thị có ít thịt, nhiều hạt và dù đã chín vàng nhưng khi ăn vẫn có vị chát.
Vài năm trở lại đây với người dân ở thủ đô Hà Nội, loại quả mùa thu này bất ngờ lại có giá vô cùng đắt đỏ. Nhiều người rao bán còn gọi thị thơm với cái tên mĩ miều khác là thị cô tiên.
Tại khắp các ngõ chợ, trên các cung đường của Hà Nội những ngày này, thị chín vàng ươm được rao bán la liệt. Trên những chiếc xe hàng rong, thị được bày vô cùng đẹp mắt với màu vàng ruộm.
Là người bán thị rong trên phố Tố Hữu, chị Nguyễn Thị Hòa cho biết, thị giờ to hay nhỏ đều bán theo cân chứ không bán chục như trước. Giá bán là 120.000 đồng/kg loại chín vàng và 90.000 đồng/kg loại xanh.
Đây là mức giá ngày thường, còn vào ngày lễ, ngày rằm thì giá bán cao hơn dao động từ 120.000-150.000 đồng/kg. Mỗi cân thị có khoảng 5 - 6 quả, tính ra mỗi quả cũng cả vài chục.
Chị Hòa thường bán hoa quả rong, mùa nào thức đấy. Từ đầu tháng 6, chị nhập thị để bán. Theo chị, thị có 2 loại là thị sáp loại quả nhỏ xíu nhưng rất thơm và loại thị quả tròn còn gọi là thị muộn, quả to hơn. "Bình thường ngày nào tôi cũng nhập khoảng vài chục cân. Cứ đẩy xe đi bán từ sáng đến khoảng 7 giờ tối cũng hết hàng. Mỗi ngày đứng bán ở phố chị cũng bán được khoảng sọt thu khoảng vài triệu đồng" – chị Hòa chia sẻ.
Hiện ở trên "chợ mạng", thị cô tiên cũng được rao bán la liệt với mức giá rẻ hơn từ 70.000 - 80.000 đồng/kg. Tại các chợ truyền thống như ở chợ Dương Nội, chợ Thành Công… cũng có những cửa hàng bán thêm thị. Lượng thị ở mỗi sạp không nhiều như hàng bán rong. Song các chủ hàng chia sẻ nếu bán hết được sạp thị đó cũng thu được tiền triệu. Mua quả là cứ 3.000 - 5.000 đồng/quả tùy theo loại quả to nhỏ, còn cân thì có giá là khoảng 100.000 - 120.000 đồng. Đa phần người dân họ mua theo quả. Người mua ít là 3 – 5, còn người nhiều họ lấy mỗi lần cả chục quả…
Sở dĩ giá bán của họ cao hơn với ở chợ là hàng đã qua tuyển chọn. Quả thị thường đều, đẹp mã, có cành lá. Khách hàng có thể lựa quả xanh về thắp hương cho chín dần hoặc có thể lấy loại quả chín đã vàng ruộm cho thơm. Tuy giá khá đắt nhưng nhiều khách hàng vẫn mua nhiệt tình mà không mặc cả.
Xách chiếc túi nilon có 3 quả thị nhỏ xíu bên trong, chị Phạm Thanh Trà (Hà Nội) bảo: "Tôi phải mua với giá 30.000 đồng 3 quả thị nhỏ xíu này nhưng rất thích. Tôi thích mùi thị thơm nên cứ đến mùa là thường mua để treo ở trong phòng". Theo chị Trà, nếu mua theo cân thì sẽ rẻ hơn là mua lẻ, nhưng vì chỉ cần dùng ít nên tôi vẫn chấp nhận mua với giá cao. Loại quả này chơi cũng bền có thể để được cả tuần.
Quả thị không chỉ được người mua về bày cho đẹp, thơm mà theo kinh nghiệm dân gian, khi quả chín vàng sau khi nắn nhẹ cho mềm vỏ là có thể ăn. Trong đông y, thị được dùng làm thuốc chữa các bệnh như chống sốt nóng, đầy bụng, mụn nhọt, mẩn ngứa… nên ăn quả thị cũng rất tốt.