Chuyên gia Trần Đình Thiên: “Thị trường cổ phiếu đang có vấn đề rất nghiêm trọng”

Thông hàng và thông tiền là hai điều kiện sống còn

Tại tọa đàm: "Chính phủ và doanh nghiệp: Đồng hành vượt khó" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức sáng 8/10, chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên đánh giá rất cao Nghị quyết 128 của Chính phủ. Đây là quyết về phục hồi và phát triển chứ không chỉ phục hồi như nhiều quốc gia trên thế giới.

Vị chuyên gia này cho rằng, "sống chết gì" cũng cần bảo đảm thông mạch cho nền kinh tế. Thứ hai là phải bảo đảm thông tiền cho nền kinh tế. Thông hàng và thông tiền cho nền kinh tế thị trường là hai điều kiện sống còn. 

Ông Thiên khẳng định, hiện tại, bài học đó vẫn được rút ra, làm sao để thông tiền. Bởi vì sau hai năm tiền hàng đều bị "khô". 

"Họp Chính phủ gần đây, vấn đề được đặt ra là làm sao để tiền đầu tư công bơm ra được. Tới đây phải tập trung quyết liệt vấn đề này. Thứ hai, cấu trúc thị trường tài chính trăm sự đổ vào ngân hàng - chỗ ngắn hạn, như thế rất là gay. Với thị trường cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp phải làm sao phát triển phù hợp, thông suốt để đỡ gánh nặng. Điểm này Chính phủ đã có tiếp cận rất mạnh, sẽ phải thảo luận và chỉnh sửa nhưng chắc chắn cách đặt vấn đề về thể chế đặt ra tương đối toàn diện để một mặt giữ cho nền kinh tế ổn định vĩ mô, mặt khác tạo động lực tăng trưởng mới. Chúng ta sẽ bàn sâu và chắc chắn sự tham dự của doanh nghiệp, đặc biệt là các tập đoàn lớn, có giá trị thực tế rất cao", ông Thiên nói.

“Thị trường cổ phiếu đang có vấn đề rất nghiêm trọng”

Bàn luận về thị trường vốn, tín dụng, chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, sau 2, 3 năm dịch thị trường đang rất khát vốn. Vì vậy việc bơm vốn cho nền kinh tế là việc phải làm. Tuy nhiên, bơm bằng cách nào, bơm như thế nào để giữ được an toàn cho kinh tế; đồng thời đảm bảo được tăng trưởng kinh tế là vấn đề cần chú ý.

Cấu trúc thị trường tài chính Việt Nam gồm các yếu tố: Thị trường tiền tệ; thị trường vốn (cổ phiếu, triếu phiếu doanh nghiệp). Ông Thiên cho rằng, phải đặt bối cảnh về sự nở rộ của thị trường trái phiếu, còn gọi là tăng trưởng nóng nằm trong bối cảnh là nguồn vốn bơm ra cho nền kinh tế, đặc biệt là giải ngân đầu tư công, rất chậm.

Thứ hai là chương trình phục hồi và phát triển nguồn vốn bơm ra giải ngân cũng rất chậm. Như vậy, nguồn lực kỳ vọng rất nhiều để phục hồi kinh tế, thay đổi cái diện mạo nền kinh tế sau dịch lại chậm và trong trường hợp đấy, sự bùng nổ của thị trường vốn tư nhân là rất có ý nghĩa để giúp giải tỏa cơn khát. Có thể sinh ra chuyện này, chuyện kia vì bùng nổ không thể tránh khỏi.

Vừa rồi, Chính phủ đã chỉ đạo giải quyết mấy sự cố làm cho thị trường này ngưng lại, tức là "nguồn máu" của tư nhân cũng bị ngưng lại. Ông Thiên cho rằng, đây là vấn đề phải giải quyết.

Về thị trường tiền tệ, vốn vay ngân hàng, bản chất thị trường là ngắn hạn nên không thể để tình trạng rủi ro quá. Đặc biệt là trong cấu trúc tài chính tiền tệ, ông Thiên đánh giá việc ứng xử của ngân hàng là phù hợp. Tuy nhiên, ông cho rằng, vẫn có nới thêm nữa bởi vì năng lực điều hành kinh tế vĩ mô tương đối tốt nhưng Chính phủ tập trung giải quyết thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

“Hiện nay, thị trường cổ phiếu đang có vấn đề rất nghiêm trọng. Chính phủ cần tập trung vào chỗ này là điều kiện bắt buộc và phải làm. Việc này tiếp cận không phải để phục vụ lợi ích nhóm mà là "bơm máu" vào để tạo ra các động lực mới khôi phục đà của nền kinh tế. Nếu không chúng ta đánh mất thời cơ”, ông Thiên nói.

Chuyên gia Trần Đình Thiên đánh giá Chính phủ đưa ra Nghị định số 65 về trái phiếu doanh nghiệp là một nỗ lực theo tinh thần như vậy. Ông cho rằng làm được Nghị định này đáp ứng nhu cầu như bây giờ là không dễ, vì vừa an toàn lại vừa thỏa mãn cơn khát.

“Chúng ta phải tiếp tục bàn, nhất là khi đối mặt với nền kinh tế hiện nay và có thể kéo dài hơn nữa, khó khăn chồng chất. Chúng ta muốn dịp này là một dịp để doanh nghiệp Việt có cơ hội phục hồi, trỗi dậy mạnh mẽ thì cần phải đặc biệt chú ý đến cấu trúc phát triển vừa hỗ trợ phát triển thị trường tài chính để phục vụ doanh nghiệp. Lưu ý một điều là tình thế bất thường khó khăn thì giải pháp phải khác thường. Ta cứ tuân theo giải pháp thông thường thì không hỗ trợ được vấn đề”, vị chuyên gia này nói.

Cùng bàn luận về vấn đề này, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công khẳng định, vốn là vấn đề trọng yếu đối với doanh nghiệp. “Khi doanh nghiệp đã đói vốn thì lúc đó họ không mong đợi một bữa ăn ngon, bữa ăn giá rẻ nữa, mà cứ có là họ ăn thôi. Nhiều khi chúng ta nói có ưu đãi lãi suất cho doanh nghiệp nhưng khi người ta đang đói rồi thì người ta không đợi được cái đấy. Do đó, chúng ta nhìn thấy quá trình phát triển vừa rồi có thể có những bùng nổ không còn tuân thủ được nữa vì người ta đói quá”, ông Công nói.

Chủ tịch VCCI cho rằng hiện tại gỡ bài toán về vốn vừa là điểm nghẽn, điểm nóng vừa là câu chuyện khó nhất đối với Chính phủ trong điều hành kinh tế.

Ông Công cho rằng: “trong điều hành kinh tế, cũng như đối với doanh nghiệp, điều sợ nhất là những "cú phanh gấp", tức là những chính sách không lường trước được. Chúng ta phải rất khéo léo, rất thông minh để giải bài toán này. Giai đoạn COVID-19, chúng ta đã giải tốt bài toán khó rồi nhưng tôi cho rằng sắp tới đây giải bài toán này cũng không hề đơn giản. Tôi kỳ vọng Chính phủ sẽ có quyết sách đặc biệt. Với sự lãnh đạo rất vững vàng của Thủ tướng trong thời gian qua thì chúng ta sẽ vượt qua được thách thức này”.