Cao tốc Bến Lức - Long Thành chậm tiến độ, Bộ GTVT muốn điều chỉnh nguồn vốn

Điều chỉnh chủ trương đầu tư cao tốc Bến Lức - Long Thành

Theo đó, Bộ GTVT đề nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp có ý kiến theo nội dung điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đường cao tốc Bến Lức - Long Thành do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đề xuất.

Các nội dung gồm có VEC chủ động cân đối vốn từ nguồn thu phí nhàn rỗi chưa đến hạn trả nợ các khoản vay, vốn vay thương mại để hoàn thành đầu tư các gói thầu đoạn phía Tây (trước đây sử dụng vốn từ Hiệp định vay ADB lần 1 nhưng đã đóng).

Các công trình kiến trúc phục vụ thu phí hoàn vốn Dự án (trước đây sử dụng vốn từ Hiệp định vay JICA nhưng đã hủy tài trợ); đầu tư bổ sung nút giao Quốc lộ 51 theo quy mô hoàn chỉnh.

Do thời hạn gấp, Bộ GTVT đề nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp có ý kiến gửi Bộ GTVT trước ngày 1/11/2022 để tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Dự án đường cao tốc Bến Lức - Long Thành là dự án quan trọng quốc gia, do VEC làm chủ đầu tư với tổng chiều dài dự án 57,8km, đi qua tỉnh Long An, TP.HCM và tỉnh Đồng Nai, tổng mức đầu tư là 31.320 tỷ đồng; sử dụng vốn vay ADB, JICA và vốn đối ứng trong nước.

Dự án chia thành 3 đoạn có tính chất độc lập tương đối, sử dụng các Hiệp định vay vốn khác nhau; thời gian thực hiện dự án từ năm 2015 – 2020.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện có một số thay đổi về cơ chế chính sách, dẫn đến dự án không được bố trí vốn và không điều chỉnh dự án nên phải dừng thi công từ năm 2019. Do thời gian dừng thi công kéo dài, một số nhà thầu đã rút bớt thiết bị, nhân công... khỏi công trường và giá gói thầu cũ không còn phù hợp nên một số nhà thầu đã yêu cầu chấm dứt hợp đồng.

Quá trình triển khai thực hiện các khó khăn, vướng mắc và một số giải pháp đã được Bộ GTVT, VEC tích cực triển khai thực hiện nhằm tháo gỡ cụ thể.

Trong vai trò chủ quản dự án, Bộ GTVT đã báo cáo Chính phủ và thường xuyên làm việc với các cơ quan liên quan để tháo gỡ. Đến nay, Bộ Chính trị và Quốc hội đã thông qua chủ trương tháo gỡ các vướng mắc về nguồn vốn của dự án.

Đối với cơ chế nguồn vốn cho VEC, Quốc hội đã có Nghị quyết 63/2022/QH15 thông qua nguồn vốn ODA cho dự án "Chuyển vốn vay về cho vay lại, bảo lãnh Chính phủ thành cấp phát ngân sách Nhà nước..."; nguồn vốn đối ứng

 Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã chỉ đạo VEC chịu trách nhiệm cân đối, bố trí vốn đối ứng còn lại từ năm 2019 để thực hiện dự án như đề xuất của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Công tác thanh toán các công việc đã hoàn thành, Bộ GTVT đã chỉ đạo VEC khẩn trương thanh toán cho các Nhà thầu để tiếp tục triển khai thi công lại dự án.

Tháo gỡ nguồn vốn cho dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành

Bộ GTVT đã yêu cầu VEC với vai trò chủ đầu tư dự án chủ động, tích cực làm việc với các Bộ, ngành liên quan để đẩy nhanh các thủ tục bố trí vốn cho dự án.

Đồng thời, tiếp tục đàm phán với các nhà thầu có liên quan có đề nghị chấm dứt hợp đồng để giải quyết các vướng mắc, tránh khiếu kiện và sớm triển khai lại dự án; xây dựng kế hoạch tổng thể, chi tiết giải quyết các công việc để sớm tái khởi động dự án, phấn đấu triển khai thi công trở lại trong năm 2022 nhằm hoàn thành Dự án vào năm 2023 theo kế hoạch.

Trước đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư lấy ý kiến đề xuất phương án giao VEC tự cân đối, bố trí số vốn đối ứng còn lại từ năm 2019 để tiếp tục triển khai dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tại quyết định số 2072 ngày 8/11/2012 về việc tái cơ cấu nguồn vốn đầu tư 5 dự án đường bộ cao tốc của VEC, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo số vốn đối ứng các dự án có sử dụng vốn ODA do VEC làm chủ đầu tư được cân đối, bố trí từ ngân sách nhà nước.

Trong giai đoạn 2011 - 2018, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành đã được bố trí hơn 3.882 tỷ đồng vốn đối ứng từ nguồn ngân sách nhà nước. Còn lại khoảng 1.807 tỷ đồng chưa được bố trí.

Cũng tại Nghị quyết số 104 về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7/2018, Chính phủ quyết định đồng ý chủ trương cho phép VEC được tiếp tục thực hiện quyết định số 2072.

Từ năm 2019 đến nay, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành không được giao kế hoạch vốn đối ứng cho phần còn lại do một số nguyên nhân liên quan đến kết luận của Kiểm toán nhà nước và việc thực hiện Nghị định số 94/2018 của Chính phủ về nghiệp vụ quản lý nợ công.

Căn cứ quy định pháp luật hiện hành, Bộ Kế hoạch - Đầu tư cho rằng, nếu VEC tự bố trí số vốn đối ứng còn lại cho dự án sẽ phù hợp.

Đối với phương án của Bộ Kế hoạch - Đầu tư đề xuất không gặp một số vướng mắc sau khi VEC được chuyển từ Bộ GTVT về Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (quy định về phân bổ dự toán ngân sách nhà nước; Chủ thể sở hữu của VEC; Quyết định đầu tư dự án).

Cũng theo Bộ Kế hoạch - Đầu tư, trong quá trình xử lý phương án bố trí vốn đối ứng cho dự án, để đảm bảo hiệu quả, khả năng trả nợ, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã kiến nghị VEC tự bố trí vốn đối ứng cho dự án từ nguồn thu phí tại các dự án do VEC làm chủ đầu tư để bù đắp nguồn vốn thiếu hụt tương ứng với giá trị vốn đối ứng giải ngân.

Đối với vốn đối ứng còn lại cho dự án, theo báo cáo của VEC, lũy kế của 5 dự án do VEC làm chủ đầu tư luôn dương, VEC đảm bảo khả năng trả nợ.