Hợp tác xã nông nghiệp Bình Dương chuyển biến mạnh mẽ nhờ chính sách hỗ trợ

Chỗ dựa để HTX nông nghiệp phát triển

Anh Nguyễn Văn Tiến ở xã Tân Định (huyện Bắc Tân Uyên) kể, khi thu nhập từ cây cao su giảm thấp, anh đã nhanh chóng chuyển đổi sang trồng cây có múi.

Những năm đầu, anh gặp không ít khó khăn từ khâu chọn giống tới chăm sóc. Nhờ chị chịu khó tham quan học tập và tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật do Sở NNPTNT tổ chức, công việc của anh Tiến thuận lợi hơn.

Khi đã có thu hoạch bước đầu, Sở NNPTNT Bình Dương khuyến khích anh thành lập HTX để nhiều người cùng tham gia sản xuất.

Thấy hợp lý, anh Tiến đứng ra vận động thành lập HTX nông nghiệp Tân Tiến với 7 thành viên, trên tổng diện tích 50ha để cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm sản xuất.

Biết được thông tin ngành nông nghiệp triển khai chính sách hỗ trợ nông dân chuyển đổi sản xuất sang quy trình VietGAP, anh nhanh chóng đăng ký tham gia và được Sở NNPTNT xét duyệt hồ sơ, hướng dẫn.

Đến nay, vườn cây của HTX Tân Tiến đã cho thu hoạch được 6 năm, với sản lượng bình quân khoảng 50 tấn/ha. Giá trị sản xuất bình quân của thành viên HTX đạt trên 100 triệu đồng/ha.

"Sự hỗ trợ của ngành nông nghiệp đã giúp HTX làm ra sản phẩm làm ra nhiều hơn, chất lượng hơn, và mẫu mã đồng nhất để dễ dàng tiếp cận thị trường", anh Tiến nói.

Với sản phẩm chủ lực là trái bưởi, HTX cây ăn quả Tân Mỹ do anh Lê Minh Sang điều hành cũng là một trong những mô hình kinh tế tập thể hiệu quả và điển hình của tỉnh Bình Dương.

Anh Sang kể, năm 2006 anh mở rộng diện tích trồng bưởi lên 10ha. Đến năm 2013, trái bưởi của anh bắt đầu vào siêu thị. Cũng từ thời điểm này, nhà nước có chủ trương mỗi xã phải có một đơn vị kinh tế hợp tác. Anh Sang và nhiều nông hộ xung quanh bắt đầu thành lập tổ hợp tác đầu tiên ở địa phương.

Theo anh Sang, Luật HTX năm 2012 mới có hiệu lực. HTX cũng là mô hình khá mới mẻ. Lúc đầu, nhiều người e ngại, sợ không quản lý được. Thế nhưng, được chính quyền địa phương hỗ trợ từ thủ tục pháp lý đến phương hướng hoạt động, năm 2015, HTX cây ăn quả Tân Mỹ chính thức ra đời.

Tính đến nay HTX cây ăn quả Tân Mỹ có 22 thành viên với tổng diện tích 62ha, tổng vốn điều lệ 4 tỷ đồng. HTX đang trồng các loại bưởi da xanh, bưởi đường lá cam, các loại cam và dưa lưới. Lợi nhuận bình quân của HTX đạt 3,8 tỷ đồng/năm, trên tất cả các sản phẩm.

Hiệu quả của mô hình HTX nông nghiệp

Giai đoạn 2021 - 2030, Liên minh HTX tỉnh Bình Dương đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng kinh tế trong khu vực HTX đạt từ 10-15% năm trở lên, thu nhập bình quân trong khu vực HTX tăng từ 15-20%. Khu vực kinh tế tập thể này sẽ có đóng góp quan trọng hơn vào GRDP toàn tỉnh.

Thời gian qua, từ sự hỗ trợ của Liên minh HTX tỉnh, nhiều HTX ở Bình Dương đã mạnh dạn mở rộng quy mô, tạo thêm việc làm cho người lao động, tăng thu nhập cho thành viên.

Điển hình, như HTX Cây ăn trái Tân Mỹ (huyện Bắc Tân Uyên), HTX Nông nghiệp ổi Thanh Kiên (huyện Phú Giáo) đã được đầu tư kinh phí vào hệ thống tưới tự động, phân bón, máy tính.

2 HTX này đã tham gia Đề án hỗ trợ xây dựng HTX sản xuất kinh doanh gắn với chuỗi giá trị, với số tiền hơn 444 triệu đồng. Bước đầu, các HTX tham gia đã giảm chi phí đầu từ 18-22%.

Theo anh Sang, so với hộ cá thể, hiệu quả của mô hình kinh tế tập thể không cần phải bàn cãi. Không chỉ trên thế giới, cả nước mà chính quyền tỉnh Bình Dương cũng rất coi trọng việc phát triển mô hình kinh tế này.

Tại HTX Tân Mỹ, nguồn vật tư đầu vào giá thấp được phân bổ lại cho các thành viên, không thu lợi nhuận. HTX có trách nhiệm thu mua và đảm bảo đầu ra ổn định. Lợi nhuận được phân bố đồng đều cho tất cả các thành viên.

Một điểm quan trọng nữa là thông qua cầu nối HTX, các thành viên được hỗ trợ các thủ tục để thực hiện vay vốn phát triển nông nghiệp theo Nghị quyết 09 của UBND tỉnh. Tùy theo phương án sản xuất, nông dân có thể vay trên dưới 1 tỷ đồng từ nguồn này.

Anh Sang cho rằng, để tiếp cận nguồn vốn vay, nông dân phải có phương án kinh doanh hiệu quả. Đây là bài toán khó với các nông hộ nhỏ lẻ. Thông qua HTX, việc tổ chức sản xuất theo phương thức hợp tác sẽ giúp các thành viên giải quyết nhu cầu vốn từ chính sách hỗ trợ tốt hơn, nhất là Quỹ hỗ trợ phát triển HTX của Liên minh HTX tỉnh.

Trợ lực cho HTX nông nghiệp phục hồi hậu Covid-19

Anh Sang cho biết, Liên minh HTX tỉnh đã thực hiện khá tốt vai trò hỗ trợ thành viên trong thời gian qua. Tuy nhiên Liên minh HTX tỉnh cần quan tâm hơn nữa đến các tổ hợp tác, HTX, mới thành lập.

"Đây là những đơn vị gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn để phát triển kinh tế theo luật HTX 2012, nhất là trong giai đoạn hậu Covid-19", ông Thuận đề nghị.

Theo Liên minh HTX tỉnh Bình Dương, từ năm 2012 đến nay, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Bình Dương đã giải ngân cho 66 phương án vay, với tổng số tiền hơn 30 tỷ đồng. Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Bình Dương thực hiện trích lập dự phòng rủi ro gần 1,1 tỷ đồng. 

Ông Nguyễn Tiến Dũng – Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết, sau 20 năm đổi mới mô hình kinh tế tập thể, số lượng các HTX áp dụng khoa học công nghệ mới, hiện đại vào sản xuất, kinh doanh, tham gia vào sản xuất nông nghiệp công nghệ cao ngày càng nhiều.

Đặc biệt, các HTX nông nghiệp đã hoạt động gắn với các sản phẩm chủ lực của vùng, thực hiện liên kết chuỗi, mở rộng thị trường, không những trong nước mà còn xuất khẩu.

Trong đó, hoạt động của Quỹ đã góp phần không nhỏ góp phần đưa Bình Dương trở thành một trong những đơn vị đầu tiên cả nước hoàn thành 100% việc chuyển đổi hoạt động của các HTX theo Luật HTX 2012.

Tuy nhiên, Quỹ là đơn vị hoạt động được bố trí vốn điều lệ 100% từ nguồn ngân sách. Quỹ hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, cho vay thấp hơn lãi suất tiền gửi ngân hàng nên khó thu hút đượ các nguồn vốn xã hội hóa.

Hoạt động của Quỹ bắt buộc các thành viên phải thế chấp tài sản đảm bảo khoản vay. "Vì thế, một số thành viên không có tài sản đảm bảo, không thể thể tiếp cận nguồn vốn từ Quỹ", ông Dũng nói.

Từ những khó khăn này, Liên minh HTX tỉnh đã tham mưu xây dựng đề án thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Bình Dương. Quỹ sẽ hoạt động theo mô hình công ty TNHH MTV, do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, với bộ máy tổ chức quản lý, điều hành độc lập.

Theo đề án, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX được UBND tỉnh cấp bổ sung vốn điều lệ 80 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh, nâng tổng vốn điều lệ của Quỹ lên 150 tỷ đồng. Việc thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Bình Dương sẽ được triển khai từ cuối năm 2022, sau khi HĐND tỉnh phê duyệt đề án.