Cá khe có phải là một loài cá, vì sao thiên hạ đến nơi đây của Quảng Ninh lại ham ăn cá suối vùi tro?

Hoành Bồ (nay thuộc TP Hạ Long) là địa danh không chỉ nổi tiếng bởi cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp mà còn vì có nhiều món ngon mang hương vị dân dã khó quên như gà đồi, ốc núi, cá khe…

Mỗi món ăn lại có cách thưởng thức và vị ngon riêng, nhưng có lẽ một trong những món ăn được nhiều người yêu thích nhất đó chính là cá khe.

Cá khe hay cá suối, không phải tên riêng chỉ một loài cá, mà là tên gọi chung các loài cá nhỏ sống tự nhiên, thường sống ở những khe suối. 

Những loài cá suối này sạch và không tanh như cá nước mặn. Cá khe có nhiều loại như: Cá ong, cá bống suối, cá nheo, cá đối… rất giàu đạm và magie tốt cho sức khoẻ.

Thông thường, cá khe được chế biến theo cách chiên giòn rồi cuốn lá lốt chấm tương hoặc mắm ăn rất bùi và thơm.

Tuy nhiên, theo như người dân bản địa ở Hoành Bồ (tỉnh Quảng Ninh) chia sẻ, ngày xưa thời các cụ thường hay phải đi làm nương làm rẫy, đi rừng…

Họ thường không mang theo nồi niêu thêm lách cách mà chỉ mang theo gói cơm. Đến bữa họ ra suối bắt cá khe rồi bọc vào lá dong hay lá chuối, sau đó nhặt cành cây khô, lá khô chất lên đốt. 

Bọc cá suối sẽ được vùi vào tàn tro nóng ủ đến khi chín vậy là được một món mặn vừa nhanh vừa tiện.

Cá khe là tên gọi chung các loài cá nhỏ sống tự nhiên như Cá ong, cá bống suối, cá nheo, cá đối (cá suối) sống tự nhiên nơi nước sạch và không có mùi tanh.

Dựa trên món ăn dân dã của ông bà ta khi xưa, anh Nguyễn Văn Vương đầu bếp nhà hàng Núi Mằn, thôn Đá Trắng, xã Thống Nhất, đã tái hiện lại món ăn này nhưng nhấn nhá một chút hương vị của vùng núi Tây Bắc để tạo nên món “Cá khe vùi tro”.

Những nguyên liệu dùng để chế biến món cá khe vùi tro

Ngoài thành phần chính là cá khe thì gia vị chủ đạo của món ăn này cần có sả, giềng, tỏi, ớt, hành khô, hạt dổi, hạt mắc khén…

Cá khe sau khi đánh lưới, vó bắt dưới suối về sẽ được sơ chế rồi rửa sạch để ráo nước. Tiếp đến làm hỗn hợp gia vị để tẩm ướp cá. 

Đập dập vài nhánh sả và tỏi, ớt tươi thái nhỏ, cho tất cả vào một chiếc cối, thêm hạt dổi, mắc khén rồi giã dập. Cho cá khe vào chiếc bát lớn rồi đổ hỗn hợp gia vị, nêm nếm thêm chút nước mắm, mì chính sau đó trộn đều. Cần ướp cá khe chừng 15 phút.

Trong khi chờ cá suối ngấm gia vị, anh Vương chất một đống củi rồi nhóm lửa đốt. Sau đó anh quay sang xếp lá chuối tươi thành từng lớp chồng lên nhau rồi đổ cá suối vào giữa, lấy dây thép mỏng bọc kín lại. 

Khi củi cháy thành than hồng, anh Vương xúc phần tàn than nóng phủ lên bọc cá suối, phủ thêm một lớp tro trấu dày lên trên. Tro trấu sẽ giữ nhiệt, cháy âm ỉ. Cứ như vậy chừng 30 phút là món cá khe sẽ chín.

Bóc lớp lá chuối ra, một mùi thơm mang đậm chất núi rừng. Gắp một con cá suối chấm với nước chấm được pha chế đặc biệt từ muối, ớt, rau mùi tàu…thưởng thức trọn vẹn vị tươi ngon của cá hoà quện cùng các loại gia vị. Điều đặc biệt là cá chín nhừ ăn được cả xương nên lại càng thơm bùi.

Cá khe Hoành Bồ (Quảng Ninh) vùi tro mang hương vị của núi rừng.

Trong không khí se lạnh của cuối thu, đầu đông, thưởng thức món cá khe vùi tro ăn cùng cơm nóng, ngắm cảnh sắc núi rừng sẽ khiến cho bạn có cảm giác hoài niệm thật khó quên.